Startpagina Droogte

Rassenkeuze, compost als bodemverbeteraar en wateradvies: middelen in strijd tegen de droogte

Het blijft wel eens onderbelicht maar ook droogteresistente gewassen telen en compost als bodemverbeteraar inzetten, kan helpen in de strijd tegen de droogte. Zo wint quinoa in Vlaanderen licht aan belang én is er VLIF-steun voor bijvoorbeeld een compostkeerder -en verspreider.

Leestijd : 4 min

Gwenny De Vroe, Vlaams parlementslid voor Open VLD, pleit voor het inzetten van meer droogresistente rassen en verwijst onder meer naar het groeiend succes van quinoa. “Quinoa kan door zijn diep wortelstelsel beter droogteperiodes trotseren dan groenten zoals aardappelen, suikerbieten en dergelijke. Een dergelijk droogresistent gewas biedt landbouwers nieuwe perspectieven in tijden van klimaatverandering en grote droogte.”

Areaal quinoa licht gestegen

Uit cijfers van Vlaams landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) blijkt dat bijvoorbeeld het droogteresistente quinoa aan belang wint. “Het Vlaams arsenaal is van 2017 tot 2020 licht gestegen van 31 naar 34 ha, vandaag verdeeld over 17 percelen en 13 landbouwers.

Vlaanderen steunt ook waterbesparende technieken (zoals druppelirrigatie) via het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds. Zo werden in 2019 nog 22 projecten aangevraagd én geselecteerd. Er wordt jaarlijks voor bijna 100.000 euro VLIF-steun voor investeringen voor druppelirrigatie uitgekeerd.

Compost wordt algemeen erkend als een goede bodemverbeteraar. Compost draagt bij aan de waterretentie en mogelijk ook aan de watergeleidbaarheid (capillariteit). “Het gebruik van compost wordt aangemoedigd via projectwerking (bv. het North Sea Region Interreg project SOILCOM, waarin ILVO samen met het Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA), het Proefstation voor de Groenteteelt in Sint-Katelijne-Waver (PSKW) en het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) als Vlaamse partners participeren), via compostorganisatie en via het regelgevend kader van het mestdecreet. In het mestdecreet wordt de boerderijcompostering gefaciliteerd omdat bij gebruik van gecertificeerde compost als meststof slechts 50% van de totale P2O5-inhoud van de compost in rekening moet worden gebracht”, zegt Vlaams landbouwminister Hilde Crevits.

Gebruik van compost aanmoedigen

Diverse demonstratieprojecten, nu en in het verleden, werden/worden gesubsidieerd om het gebruik van compost aan te moedigen. Een voorbeeld van dergelijk demonstratieproject is ‘Circulaire koolstofopbouw voor een betere bodem’, dat loopt van 1 juli 2020 tot 30 juni 2022 en uitgevoerd wordt door het Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw, de Bodemkundige Dienst van België, het Agrobeheerscentrum Eco2, de Nationale Proeftuin voor Witloof en PIBO-Campus.

“In dat project wordt aan landbouwers gedemonstreerd dat het opslaan van koolstof in de bodem in de vorm van organische stof zo belangrijk is voor de bodem dat het als een levensverzekering kan worden gezien. Het is de drijvende kracht van veel factoren die in klimatologisch onzekere tijden nog extra belangrijk zijn, zoals een goede waterhuishouding. Dit project wil het organische stofgehalte verhogen door landbouwers aan te zetten tot kringlooplandbouw en het gebruik van beschikbare reststromen. Van stalmest over compost en miscanthus tot houtsnippers, er zijn verschillende strategieën die een antwoord kunnen bieden op de problematiek van vandaag.”

Via het Vlaams landbouwinvesteringsfonds (VLIF) worden investeringen die specifiek gebruikt worden in het kader van compostaanmaak en -verspreiding gesubsidieerd aan het subsidiepercentage van 30%. Hierbij gaat het over een compostkeerder en een compostverspreider. Het gebruik van compost wordt sterk aangemoedigd als een van de manieren om zich te wapenen tegen waterschaarste.

Demonstratieprojecten duurzame methodes

Jaarlijks wordt ook een oproep voor het indienen van demonstratieprojecten gelanceerd om landbouwers aan te zetten duurzame methoden toe te passen. “De oproep in 2017 was gericht op demonstratieprojecten die landbouwers sensibiliseren om innoverende technieken te gebruiken en om te besparen op het gebruik van water, bv. via waterspaarbekkens, hergebruik van water, watermeters, irrigatietechnieken...”

De volgende demonstratieprojecten werden gesubsidieerd:

- Beredeneerd beregenen van openluchtgroenten en aardappelen;

- Demonstratie van druppelirrigatie in groenten en fruit;

- Goed drinkwater, het onzichtbare goud op een veeteeltbedrijf (gebruik van alternatieve waterbronnen);

- Praktijkhaalbare opvang en hergebruik van water op trayvelden aardbei zonder milieu belastende lozing;

- Slim Omgaan met Spuistroom (S.O.Spuistroom).

De projectuitvoerders hebben de afgelopen twee jaar in het kader van deze projecten heel wat demonstratieactiviteiten en studiedagen op poten gezet en brochures en artikels gepubliceerd om waterbesparende technieken (irrigatietechnieken, beregeningsmodellen,…) te promoten en te tonen hoe ze in de praktijk op een haalbare manier kunnen worden toegepast. Deze projecten werpen nu hun vruchten af en het sensibiliseringsmateriaal wordt in de toekomst verder gebruikt.

Advies via KRATOS

Land- en tuinbouwers kunnen bovendien via KRATOS gratis een wateradvies krijgen op maat van hun bedrijf waarbij ook een wateraudit uitgevoerd wordt. “Deze adviezen kunnen er mee voor zorgen landbouwers aan te zetten tot een meer rationeel waterbeheer en watergebruik. Tijdens deze wateraudits wordt het waterverbruik in kaart gebracht en wordt er een waterbalans opgemaakt. Daarbij wordt er onder meer bekeken welke alternatieve waterbronnen het bedrijf kan gebruiken (bv. opvang hemelwater) en waar water eventueel hergebruikt of bespaard kan worden. Er wordt in deze wateraudit ook een inschatting gemaakt van de extra waterbehoefte die nodig is in periodes van droogte.”

Dan wordt bekeken welke oplossingen hiervoor mogelijk zijn. Daarnaast is er ook aandacht voor verbetermogelijkheden en worden een aantal alternatieven uitgewerkt om het waterbeheer op het bedrijf te verbeteren d.m.v. waterbesparende maatregelen of het omschakelen naar andere meer duurzame types van waterbronnen.”

Er wordt intussen ook een nieuwe projectoproep voorbereid voor projectsteun rond waterbeheer en watergebruik.

Lieven Vancoillie

Lees ook in Droogte

Droogtecommissie stelt versoepeling oppompverbod voor

Akkerbouw De Droogtecommissie in Vlaanderen heeft voorgesteld om het verbod om water op te pompen uit onbevaarbare waterlopen, aan te houden. De captatieverboden op de bevaarbare waterwegen in het IJzerbekken en op de Moervaart kunnen wel op de schop, met uitzondering van de plaatsen waar er nog blauwalgen zijn.
Meer artikelen bekijken