Rapport: verdubbeling markt agrarische robots in 5 jaar mogelijk

De digitalisering en automatisering van de landbouw nemen snel toe. Boeren werken toenemend met veldrobots, drones, melk- en voerrobots en aanverwante hardware en software om data-analyses uit te voeren. Het einde van de groei is nog lang niet in zicht, schrijft ABN Amro in een uitgebreide analyse van de markt, waarvoor het sprak met analisten, wetenschappers en marktspelers. De sterkst groeiende agritech-tak is het segment dat dataanalyse, software en aanverwante diensten aanbiedt en dat in 2030 de 1 miljard euro zal overstijgen, bijvoorbeeld dankzij ontwikkelingen op het vlak van kunstmatige intelligentie.

Als een land wil uitblinken met dit type agritech-bedrijven, moet het volgens het rapport goed naar haar onderwijs kijken. Maar eerst: waarom ‘robotiseert’ de landbouw ook alweer?

Personeelstekort

De landbouw zucht onder een structureel tekort aan personeel en dan vooral seizoensarbeiders. Vaak worden die in Oost-Europa aangeworven, maar ook dat wordt moeilijker naarmate de landen daar rijker worden. De coronacrisis maakte voor ABN Amro nog eens duidelijk hoe kwetsbaar de situatie is. De oogst van verschillende producten stokte toen arbeidsmigranten vanwege het virus naar het land van herkomst terugkeerden. De kosten van arbeid in de agrarische sector zijn ook in de afgelopen jaren mede door schaarste bovendien toegenomen, wat het interessant maakt voor agrariërs om te investeren in technologie.

Duurzaamheid

De andere prominente aanjager van de groei van de agritech-markt is duurzaamheid. Dit onderwerp is steeds hoger op de agenda komen te staan van consumenten, bedrijven en overheden. Zoetwater, kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen... van landbouwers wordt gevraagd deze zo doelmatig mogelijk in te zetten om het milieu te sparen. De Europese Commissie zet in haar Farm-to-Fork-strategie ook in op een sterke groei van de biologische teelt en verminderd gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

Het denken over de circulaire economie maakt ook schaarse landbouwgrond niet langer alleen voor het verbouwen van voedsel wordt gebruikt, aldus het rapport. Zo worden sommige gewassen gebruikt om ‘biobouwstoffen’ te verkrijgen; vezels die in composieten, papier, textiel en bouwmaterialen gebruikt worden, als alternatief voor minder duurzame bouwstoffen. Ook worden gewassen verbouwd voor de productie van biobrandstoffen. Zo kan suikerriet maar ook maïsals bio-ethanol dienen en soja of koolzaad als basis voor biodiesel. In de VS bijvoorbeeld wordt een derde van de maïs geteeld met het oog op de verbrandingsmotor.

Ondertussen moeten ook steeds meer monden gevoed moeten worden. De wereldbevolking telt nu 7,8 miljard inwoners en stijgt volgens de Verenigde Naties naar 9,6 miljard in 2050. Bovendien kan het aantal mensen in de wereld met acute voedselnood sinds de coronacrisis dit jaar verdubbelen naar 265 miljoen als gevolg van toegenomen armoede en logistieke problemen in de voedselvoorziening. Dit versterkt het al decennia bestaande wereldvoedselvraagstuk.

Meer met minder

Er kan wereldwijd betrekkelijk weinig landbouwgrond meer ontgonnen worden zonder schade aan de natuur te veroorzaken. Bovendien zet de toenemende verstedelijking nog verder druk op het landbouwareaal. Klimaatverandering maakt dan nog een deel van de schaarse grond ongeschikt voor de landbouw. Alleen op vruchtbare gronden met passende hoeveelheden voedingsstoffen, water en zonuren, is de opbrengst optimaal. De schaarste aan hulpbronnen als zoet water, organische stof en meststoffen vormt hierbij een extra uitdaging. “De huidige manier van voedsel produceren heeft zijn grenzen bereikt”, constateert Jakob de Vlieg, hoogleraar bij de Technische Universiteit Eindhoven en het Jheronimus Academy of Data Science (JADS), dan ook in het rapport.

In essentie moeten boeren meer gaan produceren, met minder grond en inputs.

Groeiende robotisering

ABN Amro schat de omvang van wat ze de agritech-markt noemt vandaag op 6,2 miljard euro. Een fors bedrag, hoewel nog altijd veel kleiner dan bijvoorbeeld de markten voor zaden, gewasbeschermingsmiddelen, kunstmest of klassieke mechanisatie. Nederland, de thuismarkt van ABN Amro, heeft in de omzet een aandeel van circa 11%.

Robots worden steeds grootschaliger ingezet, in de vorm van drones, oogstrobots en grondsensoren die de bodemkwaliteit en luchtvochtigheid meten. ABN Amro noemt het voorbeeld van een net ontwikkelde aspergerobot, die met behulp van een ondergrondse detectiemethode asperges oogst nog voor deze boven de grond komen en daardoor tot 25 handstekers vervangt.

Fabrikanten in de agritech-markt kunnen profiteren van de groei, maar dit zal niet vanzelf gaan. Wereldwijd zien bedrijven de groeipotentie van deze markt. Belangrijke fabrikanten en toeleveranciers zijn vaak grote multinationals, zoals het Amerikaanse John Deere, het Amerikaanse AgLeader, Duitse partijen als Bosch en GEA, de Chinese dronemakers XAG en DJI en de Nederlandse melk- en voerrobotmaker Lely. In landen met relatief grote thuismarkten zoals de VS, Australië, Frankrijk en Duitsland zijn ook veel start-ups en scale-ups te vinden.

Daarnaast mogen we stevige concurrentie uit China verwachten. In het Chinese overheidsplan ‘Made in China 2025’, dat het Aziatische land de grootste maker van landbouwtechnologie ter wereld moet worden. Bovendien komt er concurrentie van techreuzen die hun sporen hebben verdiend in soften hardware en het verwerken van data. “Bedrijven als Dell, Google, Intel, Microsoft en IBM zijn bezig om de agrifood-markt te bedienen”, zegt Pekkeriet van de Wageningen UR in het rapport. Zo kan IBM via dochterbedrijf The Weather Company hyperlokale weersvoorspellingen doen om agrariërs te helpen bij de planning, zaaien, irrigeren en oogsten.

Het rapport werd in samenwerking met FME Cluster Agri & Food en GMV geschreven.

Deelsegmenten

Wie spreekt over robotisering, denkt al snel aan rijdende machines in het veld. Eigenlijk zijn veldrobots maar een klein segment en zal het volgens ABN Amro nog wel even duren voor dit gangbaar wordt. Deels door technologische ontwikkeling die nog moet worden verdergezet, maar ook vanwege (veiligheids-) wetgeving. Grote robotfabrikanten als DeLaval, zelf actief in de melk- en voersystemen, verwachten een adoptiecurve van 5 tot 10 jaar, waarna de markt aan omvang zal winnen.

Wereldwijd rijden er volgens voorzichtige schattingen die het rapport citeert nu ruim 400 van deze robots op de agrarische velden die een waarde vertegenwoordigen van circa 40 miljoen euro. Het Leuvense Octinion Technology Group behoort op deze markt tot de grotere spelers, met onder meer een aardbeienplukrobot.

De relatief grootste groei is volgens het rapport zichtbaar bij leveranciers van data-analyses en software. Deze bedrijven ontstaan vaak onder de paraplu van (technische universiteiten), waaruit start-ups voortkomen. In dit segment werkt onder meer The Weather Company, onderdeel van Bayer,

Een andere deelsector waar veel groei wordt verwacht: drones. De schattingen voor de wereldwijde markt voor agrarische drones lopen uiteen. De berekeningen zijn veelal inclusief de verwachte omzetten in data- en analysediensten rondom drones. Het MarketsandMarkets-rapport ‘Agriculture Drones, global forecast to 2025’ verwacht dat de markt groeit van 1,2 miljard dollar in 2020 naar 5,7 miljard dollar in 2025. De verwachte jaarlijkse groei is hier 36%. De markt wordt vandaag vooral bediend door Chinese, Japanse en Amerikaanse bedrijven.

Onderwijs

Zoals gezegd: de concurrentie is groot. Onderwijs speelt een cruciale rol bij het hebben van succes, denkt ABN Amro. Nu is er nog sprake van fragmentatie van kennis in de markt en is de verbinding met het bedrijfsleven niet altijd optimaal. Over het eerste: het is precies daarom dat Wageningen UR eerder naar Silicon Valley toog om daar samenwerkingsverbanden te sluiten. De landbouwwereld is immers traditioneel een totaal andere wereld dan de wereld van data en software, Het is daarom belangrijk dat medewerkers in de agrarische sector en nieuwe studenten worden opgeleid om agritech in de praktijk te kunnen toepassen.

Jan Cees Bron