De digitalisering trekt zich door in elke sector, ook in de land- en tuinbouwsector. Er zijn al heel wat initiatieven rond digitalisering, zowel bij de productie als bij het verbruik van groenten en fruit. Echter, ook in de administratie is die digitalisering gewenst. Land- en tuinbouwers werken immers een hele dag op het veld en in de serre, en zouden dan ’s avonds nog administratie moeten doen. Dat kan makkelijker en beter volgens de 3 grootste fruitcoöperaties van België, producentenorganisaties BelOrta, Coöperatie Hoogstraten en REO Veiling.
Als initiatiefnemers binnen hun sector willen zij volop inzetten op digitalisering. Daarom werd een hoogwaardig en toekomstgericht IT-project uitgedacht: Care4Growing. Met dit multifunctionele platform, dat zowel mobiel als webbased is, beschikt de teler over een hulpmiddel dat hem bij zijn dagelijkse taken ondersteunt. “Voortaan zal de teler een 360 gradenzicht krijgen over zijn teelten, een helikopterzicht over het productiebedrijf rechtstreeks in zijn handpalm. Zo helpen we hem en de andere telers om efficiënter te werken”, klonk het op de lancering. “Doorheen het hele traject zal Care4Ggrowing de teler bijstaan van het eerste zaadje tot het eindproduct, en dit met een proactieve opvolging met tips en advies.” Het beheren van volledige en kwaliteitsvolle informatie zal de basis vormen in het streven naar een nóg betere kwaliteit en optimale vermarkting van de producten. Via deze veelzijdige digitale omgeving wordt een expert community opgebouwd, om nog beter een antwoord te kunnen bieden op marktvragen en met vertrouwen de toekomst in te stappen.
Helpen bij de planning
Projectverantwoordelijke Steven Boen bedacht samen met de initiatiefnemers het idee de administratie van de landbouwer te vereenvoudigen. Boen: “Care4Growing zal ervoor zorgen dat de teler echt kan plannen. Hij kan zijn teelten plannen, zijn behandelingen plannen en erna op het veld bevestigen of eventueel wijzigen te doen. Zo gebeurt zijn administratie veel automatischer en hoeft hij niet meer 's avonds na 21 uur of zondagochtend nog te starten aan die administratie waar hij toch vaak tegenop ziet.”
Hij geeft mee dat het gaat om een slimme assistent. “Eigenlijk wordt de teler constant doorheen het proces geholpen. Zo zal hij zijn teelten gemakkelijk kunnen registreren met alle mogelijke kenmerken die nodig zijn. Hij zal ook zijn teelten volledig kunnen inbrengen. Het hele proces wordt daarin gevolgd vanaf de voorbereiding tot het zaaien of planten tot de inplanning van de oogst of de oogst tot het aanleveren van de goederen toe.”
Meer dan 100 functionaliteiten
Care4Growing zal uiteindelijk meer dan 100 functionaliteiten bieden, concrete oplossingen ten dienste van de producent en zijn partners. De projectverantwoordelijke geeft mee dat elke teelt opgevolgd kan worden in zijn specifieke eigenschappen: gewasbescherming, bemesting, staalnames, oogst… alles kan gepland worden en gecheckt. Bovendien kan de teler proactief geïnformeerd worden over de prijzen. Hij krijgt namelijk een melding wanneer de actuele marktprijzen van zijn teelten beschikbaar zijn. Daarnaast kan hij meer inzicht verwerven over de evolutie van prijzen van alle mogelijke teeltproducten.
Aardbeienteler Frank Boeren in Hoogstraten is alvast enthousiast: “Wat deze tool echt uniek maakt is dat de zeer complexe wetgeving rond gewasbescherming er volledig in zit, net als de nieuwe wetgeving betreft bemestingen. Deze ondersteuning is heel nuttig en maakt de kans op fouten vele malen kleiner.” Verder kunnen documenten en foto’s worden toegevoegd. Boen: “In de toekomst gaan we nog hele andere dingen doen zoals ziekten en plagen in kaart brengen, externe data combineren, enzovoort. Dan zou de teler ook bodemgegevens, weergegevens of grondwaterstanden kunnen toevoegen. Kortom, we gaan slimmer en slimmer worden en de teler beter en beter kunnen ondersteunen.”
Tijdswinst
Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits is alvast blij met de ontwikkeling. “Er is de laatste jaren al heel wat gezegd en geschreven over big data, maar je moet dat ook kunnen omzetten in heel concrete toepassingen die echt het verschil maken voor mensen op het terrein. En dat is exact wat Care4Growing doet. Het IT-platform ondersteunt de teler in zijn dagelijkse taken waardoor efficiënter gewerkt kan worden en er ook tijd gewonnen wordt. Dat is dus niet alleen een grote stap vooruit voor de producentenorganisatie of de veiling, maar vooral ook voor de telers zelf. Op die manier is er voor hen tijd om na te denken over de toekomst van het bedrijf, tijd om met collega's te overleggen, maar vooral ook tijd om samen met het gezin de familie of de vrienden door te brengen.”
Samenwerking tussen producentenorganisaties
Crevits looft ten slotte ook de samenwerking tussen de producentenorganisaties, waardoor het platform tot stand is gekomen. “Het is bijzonder lovenswaardig dat verschillende producentenorganisaties de koppen bij elkaar gestoken hebben en verder kijken dan de belangen op korte termijn. Het hele concurrentieaspect werd aan de kant geschoven in het belang van de toekomstgerichte land- en tuinbouw. Bovendien zet het digitale verhaal van Care4Growing nu de eerste stappen, maar het draagt zonder twijfel bij aan een grote sprong richting digitalisering van de hele land- en tuinbouw. Zo werken we aan een sterkere positie binnen de Vlaamse en de Europese keten.”
Voor de producentenorganisaties zelf was de stap naar digitalisering logisch, ook dat die tot stand moest komen door samenwerking. Directeur van REO Veiling Paul Demyttenaere: “Als we kijken hoe wij tot op vandaag de communicatie organiseerden, tussen onze producenten en de coöperatie, dan stelden we vast dat wij eigenlijk met oude technologie bezig waren, op pc technologie. Terwijl de wereld vandaag eigenlijk draait rond tablets, gsm's enzovoort. We moesten dus een inhaalslag maken. We kozen gebruik te maken van de slagkracht die samenwerking heet. Dat betekent dat je meer middelen kunt inzetten, dat je sneller kunt evolueren.”
Samenwerken vindt Demyttenaere bijna een evidentie. In het verleden werd ook samengewerkt, toen het ging om de implementatie van technologische zaken. “Ik verwijs naar de klokverkoop, waarbij wij 30 à 40 jaar terug gestart zijn met de simultaanverkoop. We bouwden dat uit tot een heel performant systeem, met een thuiskoopsysteem waarbij we de retail in Europa bereiken en waarbij we de handel van groenten en fruit op een heel moderne manier tot bij de klant brengen. Ook dit is een verhaal geweest van samenwerken en samen investeren in technologie. Dus eigenlijk zit het verhaal van samenwerking in onze genen.”
Samenwerken tussen landbouwers
Met Care4Growing kunnen telers en partners uit de sector bovendien met elkaar samenwerken. “Momenteel wordt deze technologie voor het eerst in gebruik genomen door de 3 grootste producentenorganisaties van groenten en fruit, en zo zullen maar liefst 3.000 producenten verenigd worden op het platform”, klinkt het. De 3.000 telers op het platform kunnen berichten met elkaar uitwisselen en elkaar helpen.
Slateler Rita Demaré uit Hooglede gebruikt sinds kort Care4Growing. Ze vindt de app, vooral in tijden van Covid-19, erg praktisch: “Voor mij is dit het middel om met mijn collega-telers in contact te staan. Zo kunnen we bijvoorbeeld gemakkelijk overleg plegen over een gewasbeschermingsmiddel en extra informatie inwinnen zonder ons te verplaatsen. We kunnen een foto nemen van een probleem bij de sla en zo laten zien waarover we spreken. Vroeger ontmoetten we de collega-telers op de veiling, maar dat is nu veel minder en zeker in deze periode. Voor wie het wenst kan het ook gebruikt worden om binnen het bedrijf op een eenvoudige manier te communiceren. Er kan met medewerkers gechat worden. Zo kan men overleg plegen over een teelt waarbij acties besproken worden. In de toekomst zou het uiteraard heel makkelijk kunnen zijn om over onze teelt of behandelingen te kunnen communiceren met externe partijen. Zo zou het uitermate interessant zijn moesten we op deze manier met onze teeltbegeleidster informatie kunnen delen. Zij kan dan vanop afstand toch zien wat in onze teelt en in onze serre gebeurt en zo kan ze ons meteen deskundig adviseren.”
Ook landbouwers die niet zijn aangesloten bij een producentenorganisatie kunnen gebruik maken van het platform. Demyttenaere: “We hebben een platform dat de mogelijkheid biedt de hele plantaardige sector te vatten. Wij hebben heel duidelijk de bedoeling dat ook anderen gebruik kunnen maken van dit platform. We hebben in het verleden, met andere projecten, geleerd dat het belangrijk is om die stap op een bepaald moment te zetten. Het platform is ook klaar voor internationalisering. Zowel Nederlandse, Belgische als Franse producenten zullen gebruik kunnen maken van het platform. Die weg is voorbereid. We mikken op een wereld waar dat de plantaardige sector in Vlaanderen, in België en Europa, gebruik kan maken van wat we nu maken.”
Naar een digitaal ecosysteem
In een later stadium zal Care4Growing ook de connectie met andere stakeholders in onze land- en tuinbouwsector uitwerken, om te evolueren naar een digitaal ecosysteem voor de land- en tuinbouwsector. Boen: “Het is absoluut de idee om ook partners en dienstverleners toe te laten op het platform zodat we hem zo goed mogelijk kunnen ondersteunen. De teler heeft een centrale plaats in het verhaal.” Directeur van BelOrta Philippe Appeltans treedt hem daarin bij: “Het feit dat de applicatie wordt opgebouwd vanuit de professionele leefwereld van de teler, en het feit dat wij toeleveranciers en dienstverleners willen connecteren die de teler kan informeren en adviseren, maakt dat die teler dit zal ervaren als een heel nuttig en gemakkelijk instrument. We zijn ervan overtuigd dat het project de sector zal veranderen en zal verbeteren. Uiteraard is de graad van verbetering gelinkt aan hoeveel partijen willen meestappen”
Directeur van Coöperatie Hoogstraten Hans Vanderhallen: “Bij de ontwikkeling van Care4Growing hebben we 2 belangrijke zaken altijd voor ogen: het moet toekomstgericht zijn en moet een open platform zijn. Met ‘toekomstgericht’ bedoelen we dat we nieuwe technologie, die al bestaat of in de pijplijn zit, zoals artificiële intelligentie en chatbots, op een gemakkelijke manier te integreren moet zijn. Met een open platform willen we dat externe partners die mee willen doen, op een gemakkelijke manier kunnen connecteren. Dat zijn de zaken waar we continu mee bezig zijn. Dat gaat ons in de toekomst zeer sterk maken als platform.”
Op langere termijn wil men dus een ‘digitaal ecosysteem’, waarbij ook andere partijen uit de land- en tuinbouwsector (leveranciers, proefcentra, lastenboekhouders…) kunnen koppelen met het platform.
Marlies Vleugels
