- Korte prei met een lengte van maximum 35 cm die dwars in de kist gelegd wordt
- Enkel het wit van prei geseald
- Babyprei, meestal enkel in delicatessezaken
- Prei met lange schachten en minder bladgroen = meer bruikbaar product voor de consument
Op het PCG werd in het kader van de Praktijkdag Prei een demo rond differentiatie en een rassenproef korte prei, met als doel deze dwars in de kist te leggen, opgezet. Belangrijke vragen voor prei dwars in de kist zijn: Wat is de optimale verhouding wit-(schacht)-groen? Wat is de optimale dikte? Op basis daarvan kan er verder onderzoek verricht worden naar teelttechische aspecten zoals optimale plantafstanden, rassenkeuze, plantdiepte, … Voordelen van korte prei zijn dat het product beter past in koelkasten, dat de consument minder afval = bladgroen heeft en dat het transport efficiënter is door het beperkter volume. Dit product wordt zowel los als in flow pack aangeboden.
Rassenproef
In de rassenproef korte prei werden volgende rassen opgenomen: Krypton (Nunhems), Curling (Bejo), Nunton (Nunhems), Oberon (Syngenta), Poulton (Nunhems), Skater (Bejo), SV3225ZL (Seminis), Delmas (Syngenta) en E65B.096 (Enza zaden). Door de natte weersomstandigheden is er laat geplant, namelijk op 6 juli 2016 en was de opbrengst bij de eerste oogstbeurt begin oktober laag (rond de 20 ton/ha). De optimale maatsortering voor prei met een lengte van 35 cm is waarschijnlijk 25 mm à 35 mm. De eerste oogstresultaten geven aan dat men gemiddelde verliezen mag verwachten om prei in te korten van 32 à 40 %. Bijna alle rassen hadden de goede verhoudingen en toonden zich zeer mooi in de kist. E65B.096 had echter een heel lange schacht met heel weinig groen. Nunton haalde de beste opbrengst. Dit lijkt logisch aangezien het veel gebruikt wordt voor prepacks in het Verenigd Koninkrijk. Ook Curling, Oberon en SV 3225ZL deden het goed.
Inspiratie
Om telers inspiratie te geven op de Praktijkdag werd een demo differentiatie prei aangelegd. Verschillende types rassen zoals Bulgina (stokprei), Longton (lange schachten), Krypton (zware prei) en Poulton (klassiek product) werden in de proef opgenomen. Tevens werd diep en ondiep geplant en met nauwe en wijde plantafstanden om het optimale type te kunnen tonen. Er werd op volle lengte en dwars in de kist verpakt.
Poulton is de prei die wij momenteel het vaakst terugvinden op de veiling. Krypton levert de zwaarste prei met de dikste sortering. Curling vormt een korte schacht met een korte overgang maar met een mooi donker blad en Longton levert prei met een fijne sortering met een lange schacht. Wanneer dieper wordt geplant is de opbrengst redelijk gelijklopend met ondiep planten maar de sortering is fijner en het aandeel wit is uiteraard langer. Bij nauwere plantafstanden zien wij weinig verschil in uitzicht van het product maar de opbrengst stijgt. Bij wijder planten zien wij het omgekeerde. En is er geen verschil te zien in product maar de opbrengst is lager. De mooiste prei voor dwars in de kist wordt bekomen met Curling diep geplant. Deze heeft een wit-groen verhouding van 70-30 en levert veel wit en weinig overgang van wit naar groen.
Prei in de winkelrekken
Naast de proefkorte prei en de demo rond differentiatie werd, in het kader van de Praktijkdag, een beperkte studie uitgevoerd van het aanbod prei in de winkel. In zes grootwarenhuizen in de nabije omgeving van het PCG werd prei aangekocht. De groot warenhuizen in deze studie waren Aldi, Lidl, AD Delhaize Deinze, Colruyt, Carrefour en Albert Hein.
Consumentenonderzoek uitgevoerd op het PCG wijst immers uit dat de Belg zijn groenten vooral koopt in de supermarkt. Alle in de winkels aangeboden soorten en verpakkingen prei werden aangekocht en meegenomen naar het PCG ter verduidelijking van de demo differentiatie. Heel opvallend is dat de prei die aangevoerd wordt op de veilingen bijna nergens op dezelfde wijze terug te vinden is in de winkelrekken. Slechts in een van de zes winkels werd losse prei op volle lengte aangeboden en de kwaliteit ervan was slecht. Uiteraard is dit een momentopname en kan geen oordeel geveld worden of dit dikwijls/altijd zo is.
Wat is er te koop?
De zoektocht naar prei in de supermarkten is niet simpel. Prei heeft een wit/groene kleur en valt niet op tussen de andere groenten.
De meeste voorkomende prei, in vijf van de zes grootwarenhuizen, is korte prei. Deze heeft een lengte van 32 à 35 cm en wordt overal zonder wortel aangeboden. Er werden zeven soorten gevonden, vijf ervan in flow pack, twee ervan los. Zeker de verpakte korte prei is in alle grootwarenhuizen echt een mooi product, kan makkelijk in de koelkast, geeft weinig geur af en blijft lang vers. Wel staat op de verpakking steeds vermeld ‘Wit van prei’ of Preiwit’ terwijl het altijd gaat over prei met groen.
De tweede, meest voorkomende soort prei is busselprei in een verpakking van 1 kg met twee verpakkingsstrips. Dit is in vier van de zes winkels te vinden. In totaal ging het om zes verschillende verpakkingen waarvan twee bio en de rest soep– of stoofprei. Het heel beperkte verschil is dat stoofprei iets dikker is, veelal drie i.p.v. vier stuks per kg maar dit is meestal onduidelijk. De biologische prei was in beide winkels verpakt in flow pack en de kwaliteit was zeer goed, soms beter dan het gangbare aanbod.
Zoals eerder gemeld werd maar één keer losse prei gevonden en één keer babyprei. Versneden prei was er in drie grootwarenhuizen, soms in verschillende volumes.
Ook de herkomst van de prei is dikwijls onduidelijk. Wij vonden prei met de Belgische vlag op en met de mededeling ‘Herkomst België’, maar dit product had echt de kenmerken van Nederlandse prei. In een ander grootwarenhuis stond vermeld ‘Herkomst België/Nederland/Spanje’ en daar ging het duidelijk over Belgische prei. In nog een ander grootwarenhuis stond op de bordjes ‘Herkomst Spanje’ en op de verpakking stond ‘Herkomst België’.
Ook de kostprijs is uiteraard verschillend tussen de soorten. In één grootwarenhuis wordt prei per stuk verkocht, in de meeste is dit per kg. Losse prei per kg en busselprei zijn het goedkoopst. De ingekorte prei (los of verpakt) kost gemiddeld 38 % meer dan de losse prei op volle lengte. Babyprei kost 15 maal meer dan losse prei op volle lengte. Bio prei in flow pack kost 2,3 maal de prei van losse prei op volle lengte.
Conclusie bezoeken grootwarenhuizen
De prei met het grootste omzetvolume op veilingen, namelijk losse prei op volle lengte met de kwaliteit Flandria, wordt bijna niet teruggevonden in de supermarkt. Vraag is wat er met de Flandria prei gebeurt. Is de losse Flandria prei de basis van het product dat wij in de supermarkten vinden of is dit vooral een exportproduct?
Ingekorte prei is het meest aangeboden product in de supermarkten in de directe omgeving van het PCG (Deinze). De kwaliteit van dit product is uitstekend. Verder worden ook veel bussels aangeboden in verpakkingen van 1 kg. Nog een conclusie van deze studie is dat supermarkten meer inspanningen dienen te leveren om herkomsten van hun producten correct weer te geven en hun product opvallender in de rekken te plaatsen. Misschien kan (kleurrijke) verpakking hier een oplossing voor bieden.
