Boer het slachtoffer
“Sinds november 2016 hebben we drie koeien die overleden zijn aan zwerfvuil in de ingewanden”, vertelt Anita. Telkens ging het om koeien die plots ‘wegtreurden’ en stierven zonder dat er iets aan gedaan kon worden. “De laatste koe hebben we achteraf laten onderzoeken door DGZ: een scherp metaal van 6 cm lang had de darmen doorboord met bloedingen en de dood tot gevolg.”
Ook Noël De Beuf, akkerbouwer uit het nabijgelegen Vollezele, kan over de gevolgen van zwerfvuil meepraten. Zowel voor de aardappelen als suikerbieten riskeert het afval mee met de oogst naar de fabriek te gaan, waar ze er allesbehalve blij mee zijn. Akkerbouwers kunnen er zelfs voor beboet worden. Vegaplan legt aan boeren op om zich over dat zwerfvuil te ontfermen, maar dat vraagt natuurlijk tijd en middelen. Vaak komt vuil in het stro ook bij dieren terecht. Als stalmest wordt het vuil over volledige akkers verspreid, waardoor het vuil niet alleen aan bermkanten terug te vinden is.
“We proberen natuurlijk wel het afval eruit te rapen bij het planten of na de loofdoding bij aardappelen, maar als het gewas toe staat, zie je het gewoon niet.”
Langs drukkere wegen gaat het vooral om kleiner afval zoals lege drankblikjes, maar langs rustigere baantjes gaat het soms gewoon om sluikstorten. Zo vond Noël onder andere al een stoel en een band in zijn velden. Ook in zijn aardappelen voor thuisverkoop vindt hij vuil terug. “Eigenlijk zou ik dat zwerfvuil mee in mijn zakken aardappelen moeten stoppen, zodat het terug richting de consument gaat”, maakt Noël zich de bedenking.
Langdurig volhouden
Het zijn wellicht niet Noëls klanten die de grootste vervuiler zijn, maar toch klopt het idee erachter wel enigszins. “Uit een enquête van OVAM blijkt dat 75 % van de mensen zich stoort aan zwerfvuil. Tegelijkertijd bekent 80 % van de mensen wel eens iets in de natuur weggegooid te hebben”, weet Boerenbond-voorzitter De Becker. Afvalorganisaties OVAM, Fost Plus en de Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) hebben samen de strijd aangebonden tegen zwerfvuil onder de campagnenaam ‘De Mooimakers.’ Boerenbond en Landelijke Gilden zetten hier volop de schouders onder. “Zwerfvuil is niet alleen lelijk, maar het berokkent ook schade aan milieu en dier”, vat Sonja De Becker samen.
Voorheen was er al de week van het zwerfvuil, maar er is duidelijk nood aan meer. “Er is nood aan een langdurige, volgehouden sensibilisering”, zo stelt ze.
Boeren reageren massaal
Het is daarom dat Boerenbond-leden bermbordjes konden/kunnen aanvragen om langs hun akkers en weiden te plaatsen. Daarop roepen twee slogans op om het proper te houden. Dat boeren deze bezorgdheid voor een proper landschap delen, bleek uit de overweldigende vraag naar de borden: er waren er 2.000 voorzien, er werden er tot nu toe al 5.800 aangevraagd.
Naast de borden die u overal in het landschap zal zien verschijnen, zijn er nog andere deelacties. Lokale afdelingen van Boerenbond en Landelijke Gilden zullen op hun niveau burgers sensbiliseren. Tijdens de populaire fietstochten die Landelijke Gilden organiseert zullen er ook afvalzakjes verdeeld worden om aan de fiets te hangen. Er komt ook een toolbox over afvalbeheer bij events op landbouwgrond.
Daarnaast heeft Plattelandsklassen een educatief spel ontwikkeld om kinderen ervan te overtuigen geen afval te laten rondslingeren.
Er wordt beloond
Minister van Landbouw, Leefmilieu en Natuur Joke Schauvliege ziet al haar bevoegdheden in het thema vertegenwoordigd. Ze legde uit hoe ze samen met bedrijven, gemeentebesturen, overheden en het maatschappelijk middenveld zwerfvuil onder de knoet wil krijgen. “Al deze spelers hebben hun handtekening gezet onder een pact om hier komaf mee te maken. Middenveldorganisaties zoals Boerenbond en Landelijke Gilden hebben we hierbij echt nodig”, gaf ze mee.
Verenigingen die zich engageren zoals jongerenorganisaties zullen met hun inzet ook waardevolle pakketten kunnen winnen, om bijvoorbeeld op kamp mee te gaan.
Daarnaast komt er ook een stuk monitoring. Aan zwerfvuilgevoelige plekken zoals glascontainers komen er wellicht meer camera’s.
