Varkenshouders betogen tegen beleid: “Ik hoop dat jullie kunnen slapen vannacht!”

Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) stak vandaag duidelijk zijn nek uit voor de Vlaamse varkenssector. Met meer dan 200 tractoren over heel het land en zeker zoveel landbouwers werd aandacht gevraagd voor de financiële situatie van de Vlaamse varkenshouders. “De prijs die een varkenshouder voor zijn varkens krijgt, is al jaren significant lager dan in de ons omringende landen en dat eist steeds meer zijn tol. De huidige lage prijzen, gecombineerd met hoge voederprijzen, zorgen ervoor dat alle varkenshouders zware verliezen lijden. Dit is onhoudbaar, zowel op economisch als op sociaal en mentaal vlak”, klinkt het vanuit ABS.

Het ABS doet daarom verschillende voorstellen, die zowel op korte termijn als op langere termijn soelaas moeten bieden.

Steun: Vlaanderen versus Wallonië?

Zo vraagt het ABS om zo snel mogelijk terug liquiditeit in de sector te brengen. De varkenshouder bezit nog amper een buffer, en dan gaat het zeker om de jongere bedrijven. “Een werkkapitaal is broodnodig. In Wallonië zorgde de regering voor een financiële injectie van 526 euro per zeug, waardoor de Waalse varkenshouders een groot concurrentievoordeel kregen ten opzichte van hun Vlaamse collega’s”, klinkt het.

Voor Vlaanderen werd 16 miljoen euro uitgetrokken voor de ganse keten, waarvan slechts 5,75 miljoen euro naar de varkenshouders gaat. Slechts één derde van de varkenshouders krijgt rechtstreekse steun, variërend van 2.500 naar 7.500 euro. “Dat is veel te weinig”, geven de varkenshouders mee. “Daar koop je nog geen halve week voeder mee. Onze spaarpot is leeg! Ik hoop dat jullie inzien dat we amper inkomen hebben, en dat we elke cent moeten tellen. Ik hoop dat jullie kunnen slapen vannacht.”

Te streng voor Vlaanderen

In andere Europese lidstaten zijn relancemiddelen uit coronafondsen gebruikt en wordt de varkenshouderij sterk ondersteund. Zo krijgen varkenshouders in Nederland bijvoorbeeld een maximum van 225.000 euro per bedrijf, en wordt er steun gegeven bij omzetverlies. Varkenshouder Bart Vergote ziet de situatie ook niet rooskleurig in: “Corona speelt een grote rol, en we zitten nog steeds met de Afrikaanse varkenspest die de export belemmert. De varkenshouder is dus niet de oorzaak van het probleem. Waarom krijgen we geen degelijke ondersteuning?”

De instapvoorwaarden voor steun zijn voor de Vlaamse varkenshouder te streng, stelt het ABS. Naar analogie met Wallonië zou een directe financiële ondersteuning aan zeugenhouders moeten helpen. Die zou beperkt kunnen zijn voor bedrijven tot 200 zeugen.

Warme sanering

Op middellange termijn pleit het ABS voor het uit gebruik nemen van varkensplaatsen. “Een structureel kleinere varkensstapel is weerbaarder en zal de slagkracht verhogen om de uitdagingen van de toekomst te weerstaan”, klinkt het. Parlementslid Bart Dochy geeft wel aan dat er inspanningen gebeurd zijn, maar weet dat die niet voldoende zijn. “Er is nog geen consensus als het gaat om coronasteun. Voor de toekomst zijn er nog enkele contacten lopende om te kijken wat er nog gedaan kan worden. We moeten nu een robuust systeem maken om dergelijke situaties in de toekomst te vermijden. We hebben nu de boodschap wel begrepen.”

ABS geeft wel aan dat het wel een goed idee is om de overeenkomstige hoeveelheid nutriëntenemissierechten (NER’s) op te kopen en dat er een reconversiepremie voor de verdwenen varkensplaatsen komt. Volgens het ABS zijn er tal van voordelen bij de daling van slachtvarkens. Zo zal er structureel een hogere prijs voor de varkenshouder zijn, en zal de druk op de omgeving dalen door minder emissies.

Droge worst

Tijdens de actie deelde het ABS symbolisch aan de aanwezige parlementsleden en aan minister Crevits droge worsten uit. “Het is bijna ook het enige dat een varkensboer nog op tafel kan leggen. Er is bijna geen ruimte meer om speciale menu’s te maken, ik vrees dat het kerstfeest er één in mineur zal zijn. Je kan de worst bekijken als afkomstig van een mager beest: het lijkt ons dat het u worst kan wezen wat er gebeurt met de varkenshouders. Uiteindelijk is het zeer spijtig dat we zo’n symbolisch cadeau moeten geven”, zei ABS-voorzitter Hendrik Vandamme tegen minister Crevits.

Crevits doet haar best

Minister Crevits zegt zeer goed te beseffen hoe zwaar het is in de sector. “De oorzaken lijken me zeer duidelijk: de afzet is niet goed, de grondstofprijzen zijn te hoog, karkassen die naar het buitenland gaan,... Ik hoor jullie luide roep. Ik ga zien wat er nodig is en weet dat we maatregelen op lange termijn zullen nemen. Er moet ook structureel gewerkt worden. Er moet meer respect zijn van de consument en van de retail. Je moet dat respect ook opeisen. Het is niet alleen een kwestie van geld, maar ook één van respect.”

Marlies Vleugels