bij aardappeltelers
Gezien de huidige omstandigheden, de onzekerheid over de eindproductie én de markttrends (concurrentie en verbruik) garandeert dit geenszins een duurzame toekomst voor de sector. Er blijven echter nog veel vragen onbeantwoord.
Plantseizoen en problemen op het veld
In de hele NEPG-zone zal het aardappelareaal in 2024 vermoedelijk toenemen. Er zijn nog maar weinig officiële cijfers beschikbaar, maar de stijging zou in de NEPG-zone 4 tot 6 % kunnen bedragen.
De plantwerkzaamheden verliepen over een periode van 8 tot 10 weken. De allerlaatste plantingen waren eind juni nog aan de gang! Momenteel bevinden de percelen zich ergens in een fase tussen net geplant en volledig in bloei, met knollen zo groot als ganzeneieren!
Er zijn redelijk wat opkomstproblemen, variërend van een paar procent ontbrekende planten tot meer dan 80% dat niet opkomt, voornamelijk door rotting. Vooral in België en Nederland zijn er veel meldingen van slechte opkomst. Het gebruik van gesneden pootgoed, laat planten, veelvuldig afkiemen, moeilijke plantomstandigheden en de zware regenval hebben grote gevolgen voor het plant- en groeiseizoen van de aardappelen.
Vooral in de Benelux en in delen van Duitsland (Beieren...) is er regionaal sprake van percelen die verloren zijn door zware regenval en overstromingen.
Over de te verwachten productie en kwaliteit van oogst 2024 zijn er meer vragen dan antwoorden. Zullen de laat geplante percelen nog een degelijke grofte en opbrengst realiseren? Zullen al die uitgeplante rassen voldoende onderwatergewicht halen? Zullen ze frietgeschikt zijn?
De pootgoedtekorten zullen na dit jaar niet opgelost zijn! Hoewel de pootgoedproductie in Frankrijk toeneemt, zou het areaal in Nederland stabiel blijven. Bovendien zijn honderden hectaren pootgoedteelt in Nederland zwaar beschadigd door overstromingen en misschien zelfs definitief afgeschreven. Er is nog geen volledig zicht op de knolzetting en op het aantal knollen per struik.
Vraag van verwerking en verkoop
De vraag vanwege de verwerking in de EU-4 en de verwerkingscapaciteit (met name in Frankrijk) zijn in stijgende lijn. Anderzijds is de verkoop van diepvriesfrieten en van andere verwerkte producten de laatste tijd gestabiliseerd of gedaald.
Er is immers meer concurrentie op de markt, niet alleen met de Amerikanen, maar ook vaker met landen als China, India, Turkije of Argentinië. Telers moeten zich bewust zijn van deze ontwikkelingen bij het plannen van toekomstige uitbreidingen of investeringen.
Huidige en toekomstige risico's en onzekerheden
De risico's voor aardappeltelers zijn nog nooit zo groot geweest. De groeiende problemen door klimaatverandering en de hoge plaagdruk van dit seizoen maken de aardappelteelt nóg risicovoller. Dit is vooral zo in combinatie met resistentie van sommige nieuwe phytophthora-stammen, in combinatie met de verminderde beschikbaarheid van fungiciden en in combinatie met het huidige gamma van friet- en chipsrassen die gevoelig zijn voor plaag en die veel bespuitingen nodig hebben. Telers moeten produceren wat ze redelijk en duurzaam aankunnen, rekening houdend met toenemende verstorende weerspatronen en met de beschikbaarheid van water.
