Werktuigendagen, 

spiegel van de landbouwmechanisering

De allereerste editie van de Werktuigendagen vond plaats op 30 september 1954 in Wetteren. In de tuinen en velden van het Sint-Barbara-instituut stelden 63 firma’s hun machines tentoon. Ondanks het regenweer zakten 5.300 bezoekers af naar de demonstraties. Anders dan op het Brusselse landbouwsalon, waar vooral de grootste en modernste machines pronkten, stond in Wetteren de doorsnee landbouwer centraal. Vooral tuinbouwers en gemengde bedrijven vonden er oplossingen op maat. Landbouwleven schreef destijds dat de organisatoren expliciet aandacht hadden voor de kleine en middelgrote boer, “die in Brussel vaak uit de boot valt.” Er werd promotie gemaakt voor de coöperatieve aankoop van machines, omdat de investeringen voor velen niet rendabel waren.

In Ieper 1989 vooruitkijken naar 1992

Om zoveel mogelijk landbouwers te bereiken, verhuisde de organisatie jarenlang van provincie naar provincie.

In 1989 streek de karavaan neer in Ieper. Europa en de nakende MacSharry-hervormingen hingen als een schaduw over de sector. Staatssecretaris voor Europese Zaken en Landbouw, Paul De Keersmaeker, verklaarde toen in Landbouwleven: “Manifestaties als de Internationale Werktuigendagen, die zeer praktijkgericht zijn, laten aan onze land- en tuinbouwers toe hun competitiviteit aan te scherpen en dat is van levensbelang in het licht van 1992.”

Een uitgeregende editie

Toch herinneren de meesten zich de Ieperse editie niet omwille van Europa, maar door de regen. Na een uitzonderlijk droge zomer herschiep hevige neerslag het terrein in een modderpoel. Zaterdag op zondagnacht volgde extra regen, maar de organisatie besloot dat “the show must go on.” In Landbouwleven klonk het: “Uiteraard wisten wij dat het organiseren van de Werktuigendagen op deze toch redelijk zware grond een risico inhield. Omgekeerd is het ook zo dat, wanneer de demonstraties steevast op zandgrond zouden georganiseerd worden, de bezoekers ook niet aan hun trekken zouden komen. Zij willen immers de machines aan het werk zien in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met deze op hun bedrijf.”

Gelukkig konden de meeste demonstraties gewoon plaatsvinden, omdat de ondergrond nog voldoende droog was door de langdurige droogte. De organisatie vatte het met humor samen: “Toeristen hebben we dit jaar niet gezien, maar het zijn uiteraard niet de toeristen die de machines kopen.”

Cruciale speler in de mechanisering van de landbouw

Sinds 1995 hebben de Werktuigendagen hun vaste stek gevonden in Oudenaarde. Het evenement groeide uit tot een massa-evenement, waar landbouwers, professionelen, liefhebbers en sympathisanten samenkomen. Tegelijk vertelt de geschiedenis van de Werktuigendagen veel over de evolutie van de landbouw zelf: van de zoektocht naar betaalbare mechanisering in de jaren 1950, tot het inspelen op Europese hervormingen in de jaren 1980 en de rol van efficiëntie en duurzaamheid vandaag.

Erfgoed en geschiedenis in de kijker

Liefhebbers van landbouwgeschiedenis en -erfgoed vinden dit jaar – op de 37ste editie van dit buitenevent – meer dan hun gading in Oudenaarde. Naast een ruime selectie historische tractoren op de oldtimerhappening in de Kattedoornstraat, is er daar ook een pop-upexpo over de geschiedenis van de ploeg, hét symbool van de landbouw bij uitstek, opgezet door het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG). Naast enkele bijzondere ploegen uit de Collectie Bulskampveld van het CAG stellen enkele Belgische ploegproducenten ook hun historische tractorploegen tentoon. Een opvallende twistconstructie neemt de bezoekers in woord en beeld mee door de boeiende geschiedenis van de ploeg, met nooit eerder vertoond beeldmateriaal.

Wie nog meer wil grasduinen in het verleden, kan terecht op stand 141 van Landbouwleven voor een unieke fototentoonstelling op basis van de rijke fotoarchieven van het weekblad, naar aanleiding van het feestjaar voor haar 75ste jaargang.

Sven Lefèvre (CAG)