Startpagina Biolandbouw

Omschakelen naar biologisch melkvee

Omschakelen naar de biologische veehouderij is niet gemakkelijk en vraagt een grote verandering in de bedrijfsvoering. Er goed over nadenken en veel hulp van adviseurs vragen is de eerste tip die Sander Van Haver, consulent van Boerenbond, geeft tijdens een webinar georganiseerd door Inagro. Hij legt uit hoe je met een melkveebedrijf de omschakeling maakt.

Leestijd : 4 min

Van Haver: “Omschakelperiodes zijn wettelijk vastgelegd voor zowel teelten als dieren. Voor éénjarige gewassen, grasland en blijvende voedergewassen is dat 2 jaar. Voor meerjarige gewassen is dat 3 jaar. Runderen omschakelen in het kader van melk duurt 6 maanden, voor vlees is dat 12 maanden.

Wil je een rund verkopen voor het vlees moet je er wel nog rekening mee houden dat het minstens 3/4de van haar leven biologisch heeft geleefd. Voor een oudere koe zal het bij omschakeling dus moeilijk zijn om nog een biologisch label te krijgen. Bij een kalf zal het zich eerder tot die 12 maanden beperken.”

Gangbaar en biologisch combineren

“Het is mogelijk om de gangbare en biologische werkwijze op je bedrijf te combineren. Daarvoor kan je best in gesprek gaan met je adviseur. Als je een bedrijf hebt met veel akkerland, waardoor je niet al het land nodig hebt voor ruwvoederproductie, kan je een stukje akkerbouw gangbaar houden en gangbaar verkopen. Dat op voorwaarde dat je niet aan parallelle productie doet. Parallelle productie wil zeggen dat je niet hetzelfde gewas gangbaar én biologisch teelt in hetzelfde jaar.

Dat geldt ook voor de dieren. Op een veeteeltbedrijf mag je geen biologisch melkvee houden in combinatie met gangbaar vleesvee, want ook dat is parallelle productie. Je mag wel biologisch rundvee combineren met bijvoorbeeld gangbare varkens of gangbaar pluimvee.”

Hoe omschakelen?

“Er zijn 2 werkwijzen waarop je kan omschakelen. De eerste en meest eenvoudige manier was vroeger de enige optie, maar wordt nu niet meer vaak toegepast. Daarbij ga je je bedrijf in één keer omschakelen. Je start bijvoorbeeld in het voorjaar met je omschakeling, meldt alles (gewassen en dieren) in één keer aan en na 2 jaar heb je biologische gewassen én melk én vlees. Het grootste voordeel van deze werkwijze is dat je gedurende die 2 jaar alle voeders die je teelt aan je dieren mag geven. Je moet vanaf dag 1 wel alles biologisch telen. De voorraad aan gangbare voeders mag je nog opgebruiken.

Het nadeel van die werkwijze is dat je 2 jaar lang biologisch krachtvoer moet aankopen zonder een biomeerprijs te krijgen voor de melk. De eerste werkwijze is dus aan te raden voor de meer extensieve bedrijven die zo goed als al het voeder zelf telen, weinig gebruik maken van krachtvoer en al de dieren bestemd voor vlees na die 2 jaar willen afzetten als biologisch.

Met de tweede werkwijze heb je al op 18 maanden biologische melk, doordat je de omschakeling van de akkerbouw en de veeteelt opsplitst. Je start dan eerst met de omschakeling van je land. Na 12 maanden kan je het vee aanmelden ter omschakeling. De koeien zullen dan al na 6 maanden biologische melk geven. Je koeien schakelen op die manier dus sneller om, waardoor je minder lang biologisch krachtvoer moet aankopen zonder een meerprijs voor de melk. Voor wie zich focust op melkproductie is deze piste doorgaans financieel gezien de meest interessante.

Het nadeel is dat wanneer je de dieren aanmeldt als biologisch, je land nog in omschakeling is. Een deel van die oogsten mag je als voeder aan je dieren geven, maar daar zijn nog wat meer regels rond. Het vraagt in die omschakeljaren een goed doordachte teeltplanning van je ruwvoeder. Dat kan je dus best vooraf bekijken met een adviseur.”

Evolutie melkprijs

Paul Verbeke, ketenmanager bij Bioforum, gaf tijdens de webinar wat meer informatie over de huidige tendensen in de biologische en gangbare melkprijzen. Daaruit blijkt dat bioproducten nog steeds populair zijn, maar dat de afzet eerder stagneert.

Verbeke: “Biologische melkveehouders hebben altijd een meerprijs gekregen voor hun melk. De prijzen voor gangbare melk zijn sterk gestegen, waardoor de prijzen nu bijna op gelijke hoogte zitten. Begin vorig jaar bedroeg het prijsverschil nog 13,7 cent.

Momenteel is er in België nog meer vraag naar biologische melk dan aanbod, maar dat kan snel veranderen, want de biologische melkproductie is op 5 jaar tijd verdubbeld. Frankrijk kampt nu al met overproductie. Dat moeten we de komende periode dus goed in het oog houden, al merk ik dat er nu minder bedrijven starten met de omschakeling dan in de voorbije 5 jaar. De groei aan biologische landbouwbedrijven is nu dus iets kleiner, waardoor de kans op overproductie verkleint.”

Cijfers biologische landbouw

Uit cijfers van Statbel tot en met het jaar 2020 blijkt dat het succes van de biologische landbouw dat jaar onmiskenbaar was (zie grafiek). Tussen 2019 en 2020 is het aantal biologische landbouwbedrijven met 4,9% gestegen, wat overeenkomt met een stijging van 6,4% bij het aantal omgeschakelde en in omschakeling zijnde oppervlaktes. De biologische landbouw was in 2020 goed voor 7,2% van de gebruikte landbouwoppervlakte.

90,8% van de oppervlakte voor biologische landbouw bevond zich in Wallonië. In het noorden van het land bleek de marge voor een stijging dus het grootst. Zo is de biologische varkensstapel in Vlaanderen tussen 2019 en 2020 met 58,6% aangegroeid. 48,4% van de Belgische biologische varkensstapel bevindt zich nu in Vlaanderen.

Ten slotte nam de biologische pluimveehouderij in België, maar vooral in Wallonië, toe met 12,7%.

Aantal biologische producenten in Vlaanderen en Wallonie (2)

De projecten Bio zoekt Boer en Bio zoekt Keten kaderen in een samenwerkingsverband tussen Boerenbond, ABS en Bioforum en worden financieel gesteund door de Vlaamse Overheid.

Advies aanvragen kan via www.biozoektboer.be

Sanne Nuyts

Lees ook in Biolandbouw

Granennetwerk van Brouwerij 3 Fonteinen wint BioVLAM

Akkerbouw Op 23 september werd de BioVLAM uitgereikt aan Brouwerij 3 Fonteinen voor het lanceren van een biogranennetwerk in het Pajottenland. Deze award, een initiatief van de biosector in samenwerking met VLAM, bekroont een gepassioneerde en innovatieve bio-ondernemer.
Meer artikelen bekijken