Door PAS wordt Vlaanderen niet langer zelfvoorzienend in melk
Door de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) zal Vlaanderen niet langer zelfvoorzienend zijn inzake zuivel. Dat zegt Renaat Debergh van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ-CBL), de beroepsvereniging van de zuivelindustrie. De verwachte productiedaling bedraagt 450 tot 600 miljoen liter melk.
Hoe anders de Vlaamse landbouw er zal uitzien door de PAS, kwam reeds vaak aan bod in Landbouwleven. Renaat Debergh, afgevaardigd bestuurder van BCZ, schetste op het rundveeseminarie op de Agridagen in Ravels de situatie in de zuivelsector. “Zoals de kaarten nu liggen, betekent de PAS een flinke reductie van het aantal melkkoeien in Vlaanderen. Vandaag hebben wij inzake zuivel een zelfvoorzieningsgraad van 109%, wat wil zeggen dat we een deel kunnen exporteren. Dat verklaart de goede melkprijzen van vandaag. In onze buurlanden wordt sinds kort minder melk geproduceerd en die landen zijn vragende partij voor onze melk. Met de PAS zal de melkproductie tegen 2030 dalen met 450 tot 600 miljoen liter, waardoor onze zelfvoorzieningsgraad daalt tot onder de 100%.”
1.000 jobs bedreigd
Debergh waarschuwt aansluitend voor de impact op de rest van de voedingsketen. “De voorgestelde productievermindering staat gelijk aan de capaciteit van Inex, Danone, Olympia, MIK/Pur Natur en Biomilk.be. Minder Vlaamse zuivel betekent dat er minder basisgrondstoffen zijn voor bijvoorbeeld de producenten van desserts, chocolade en koekjes en alle andere voeding waarin zuivel is verwerkt. Vooraan in de melkketen, bij de veevoederproducenten, zal er zeker ook een belangrijke impact zijn. Alleen al in de Vlaamse zuivelindustrie zijn 725 tot 1.100 jobs bedreigd door de PAS.”
De verwachte daling van de melkproductie is volgens Debergh dubbel zo groot als de invoering van de melkquota in 1989. Die quota zorgden toen voor een daling van 9% en een forse herstructurering van de zuivelindustrie. “De PAS treft de melkveehouders en de zuivelindustrie onnodig hard. De gevraagde stikstofreductie kan gehaald worden door in te zetten op innovatie, technologische maatregelen en voeding. De PAS vraagt investeringen van de melkveehouders, maar wie zal investeren als tegelijk de productie moet dalen”, besluit Debergh. Hij raadt melkveehouders aan om financieel nu al wat opzij te zetten voor de magere jaren die zullen volgen.
Bedreigingen en kansen
Joris Relaes van ILVO plaatste de commotie over de Programmatische Aanpak Stikstof in een breder perspectief. “Er moet ingegrepen worden inzake de stikstofproductie in de landbouw in Vlaanderen en op welke manier dat ook gebeurt, het zal gevolgen hebben. De landbouwsector heeft ervaring met dergelijke interrupties. Denk maar aan de dioxinecrisis, de varkenspest, de invoering van de melkquota, de vogelgriep en de eerste mestactieplannen. Telkens blijkt dat bedreigingen ook kansen inhouden. De landbouw zal er met de PAS anders uitzien, maar niet verdwijnen.”
Relaes geeft zijn persoonlijke advies aan de landbouwsector. “Durf de eigen problemen benoemen en ga niet altijd meteen in het defensief. Als er bijvoorbeeld beslist wordt dat er 4.000 ha bos moet bijkomen, kom dan zelf met voorstellen waar die bossen volgens de landbouw het beste kunnen gerealiseerd worden.”
Relaes verwijst graag naar de aanpak van de Gentse staalproducent ArcelorMittal. “Dat bedrijf is één van de grootste uitstoters van CO2. Maar door hun pro-actieve aanpak en hun goed uitgekiende communicatiestrategie krijgen ze applaus op alle banken voor elke reductie die ze realiseren.”
Dossier krijgt gezicht
Melkveehouder Filip Hermans zit als ervaringsdeskundige grotendeels op dezelfde lijn. “Een paar jaar geleden moest voor mijn bedrijf een vergunning vernieuwd worden. Dan begin je doorgaans met een dossier op te stellen en juridisch advies in te winnen en dan hoop je dat de administratie in jouw dossier geen reden vindt om de vergunning te weigeren. Ik heb dat een beetje anders aangepakt. Ik heb de mensen van de gemeente uitgenodigd naar de hoeve en heb hen getoond en uitgelegd waar die hervergunning over gaat. Hen getoond welke inspanningen we al doen. De reacties waren heel enthousiast. Zo krijgt een dossier een gezicht. Die mensen moeten beslissingen nemen over heel veel verschillende zaken en kunnen niet van alles perfect op de hoogte zijn.”
“Landbouwers zijn met veel verschillende zaken bezig, ook inzake duurzaamheid, maar ze nemen doorgaans niet de tijd om ook met alles naar buiten te komen. We zijn goed bezig, maar niemand weet het. We moeten meer het publiek en de politici betrekken bij wat we doen”, besluit landbouwer Filip Hermans.
