Startpagina Actueel

Meer dan 20 branden per jaar in West-Vlaamse land- en tuinbouw

De land- en tuinbouw is in West-Vlaanderen verantwoordelijk voor het grootste deel van de industriebranden. De provincie lanceert, samen met Prevent Agri en de brandweer, een sensibiliseringscampagne en een folder met tips.

Leestijd : 5 min

Het initiatief komt van de West-Vlaamse gouverneur. “Ik hoorde in het nieuws op Radio 2 dat er in West-Vlaanderen, in vergelijking met andere provincies, veel meer industriebranden voorkomen”, zegt gouverneur Carl Decaluwé (cd&v). “We stelden in de eerste plaats vast dat er in Vlaanderen geen uniforme registratie bestaat van branden volgens locatie of oorzaak. Daarom zijn we met de 4 brandweerzones in onze provincie gestart met het verzamelen van gegevens.”

Vergelijken met de rest van Vlaanderen kan nog niet. “Nochtans is dataverzameling heel belangrijk, want je kan pas conclusies trekken op basis van voldoende gegevens”, aldus Decaluwé. Hij hoopt dat de gegevensverzameling zoals die gebeurt in zijn provincie uitgerold zal worden in de andere provincies, zodat overal volgens dezelfde methodiek gewerkt wordt.

Meeste bij veehouders

West-Vlaanderen verzamelt gegevens uit de inspectieverslagen van alle industriebranden van de voorbije jaren. Daaruit blijkt dat van de industriebranden in deze provincie zowat 20% bij een land- of tuinbouwbedrijf plaatsvond. “Het ging vooral over hoeves met runderen en varkens. Daarbij zijn vaak veel dieren omgekomen”, stelt Decaluwé.

In aantal gaat het in West-Vlaanderen over 25 branden op landbouwbedrijven in 2018, op een totaal van 117 industriebranden, en over 24 branden op landbouwbedrijven in 2020, op een totaal van 123 industriebranden.

Oververhitting

Voorts kwam uit de analyse dat de meeste industriebranden ontstonden in mei, augustus, september en oktober, en het vaakst op een maandag of een vrijdag. Inzake oorzaken gaat het vaak over oververhitting van machines en tractoren, technische defecten, kortsluiting en zelfontbranding.

Prevent Agri

Prevent Agri zet mee zijn schouders onder de campagne bij de West-Vlaamse land- en tuinbouw. Prevent Agri werd opgericht in 2001 als gratis adviesdienst voor de groene sectoren, waaronder de land- en tuinbouw en sinds kort ook de loonwerkers. “Landbouwers kloppen bij ons aan om een analyse te maken van hun bedrijf. Ze krijgen een lijst met aandachtspunten, die hun vertrouwelijk wordt bezorgd. Daarna ziet de landbouwer wat haalbaar is binnen het budget en de mogelijkheden”, zegt Robin Desutter van Prevent Agri. Deze dienst doet zelf geen controle of de aandachtspunten binnen een bepaalde termijn opgelost worden.

“Hoeves hebben doorgaans veel brandbare materialen. We zien dat tractoren en machines vaak in dezelfde loods staan als het hooi en stro. Wanneer een tractor vuur vat, verspreidt de brand zich razendsnel. De meeste brandrisico’s kunnen echter snel en eenvoudig weggewerkt worden. Het gaat vooral om een mentaliteitswijziging en om enkele aandachtspuntjes die gevolgd moeten worden”, zegt Desutter.

Tips

Als er op de hoeve niet gerookt mag worden, komen al zeker geen peuken of lucifers in het hooi of stro terecht, of in de mestkelder waar mestgassen kunnen ontbranden.

Parkeer een tractor, waarmee je een hele dag op het veld gewerkt hebt, niet in de nabijheid van hooi of stro. Als er iets gebeurt met de tractor, is het risico op verspreiding van de brand dan beperkter. Een afzonderlijke machineloods, waar de machines niet dicht bij elkaar staan, is aan te bevelen.

Schakel bij de tractor de batterijsleutel om wanneer je gedaan hebt met werken. Die zijn steeds vaker aanwezig op nieuwe tractoren en schakelen de batterij volledig af, zodat er zeker geen kortsluiting meer kan optreden.

Een veel voorkomende oorzaak van branden is broei of zelfontbranding van stro en hooi. Stapel de hooi- en strobalen op een veilige manier en zorg voor luchtgangen, zodat het materiaal zijn warmte kwijt kan en zodat de bacteriële groei zich niet blijft opbouwen. Volg zelf de temperatuur zodra je doorhebt dat het inzake broei een slecht oogstjaar is.

Vaak worden goederen en machines opgeslagen tussen 2 gebouwen. Als er dan iets gebeurt, geraakt de brandweer soms niet tot bij de brandhaard. Anderzijds zorgt de aanwezigheid van materialen ervoor dat een brand in de ene stal of loods snel kan overslaan naar andere stallen of gebouwen.

Vele branden worden veroorzaakt door een korstsluiting of een defect in de elektrische installatie. Soms gaat het om een mechanisch defect, maar in zowat de helft van de kortsluitingen zijn muizen of ratten aan het knagen geweest. Op een hoeve kan er veel stofophoping zijn en een klein vonkje kan dan grote gevolgen hebben.

Folder

In de folder staan de wettelijke verplichtingen, zoals de vijfjaarlijkse inspectie van de elektrische installatie. Het gaat echter ook over de aanwezigheid en jaarlijkse controles van brandblussers. Als er een brand uitbreekt, komt het erop aan om snel in te grijpen. Dan is het belangrijk dat de brandblussers op een strategische plek hangen en dat ze gebruiksklaar zijn. Plaats ze in de buurt van de opslag van diesel of in de buurt van tractoren, maar er ook niet te dicht bij, zodat je nog bij de brandblusser kan wanneer er brand ontstaat.

Ook voor wie een nieuwbouw, een renovatie of een uitbreiding plant, heeft Desutter nog een tip. Het is aan te raden om de plannen voor te leggen aan de brandweer, die advies kan geven over verbeteringen. Als de plannen nog niet uitgevoerd zijn, zijn aanpassingen nog eenvoudig door te voeren. Zodra het gebouw er staat, is het moeilijker om een brandwerende muur of deur te verzetten.

Detectie

Jan Leenknecht, adjunct-zonecommandant van de HVZ Fluvia, geeft nog 2 tips mee aan land- en tuinbouwers. “Durf te investeren in brand- en rookdetectie. Vroeg verwittigd worden is essentieel bij brand. En zorg ervoor dat vluchtwegen aangeduid zijn of gekend zijn door iedereen die op het bedrijf komt. Voorzie per gebouw bij voorkeur een tweede vluchtweg, zodat niemand ingesloten geraakt.”

Batterijsleutel

Landbouwer Johan Van Wonterghem uit Deerlijk was de gastheer voor het lanceren van de folder. “Een brand op een landbouwbedrijf is altijd een drama. Wij zetten zelf vooral in op preventie. Gelukkig rook ik zelf niet, dat risico is al uitgesloten. Alle recente tractoren hebben een batterijsleutel en de machines staan in een afzonderlijke loods en niet bij hooi of stro”, somt hij op.

Filip Van der Linden

Lees ook in Actueel

Oost-Vlaamse proefcentra fuseren tot Viaverda

Actueel De Oost-Vlaamse Proefcentra voor Aardappelteelt, Groenteteelt en Sierteelt (PCA, PCG en PCS) fuseren op 1 april tot Viaverda. “De vertrouwde gezichten blijven op post, de dienstverlening wordt nog beter”, belooft directeur Bruno Gobin.
Meer artikelen bekijken