De Green Deal is een uitdaging, dat staat als een paal boven water. Europa wil tegen 2050 klimaatneutraal zijn, en dat als eerst continent. De Farm2Fork-strategie, het behoud en het herstel van ecosystemen en biodiversiteit, het streven naar zero vervuiling, en de ambitie voor een beter klimaat horen onder die Green Deal. “Deze zaken beïnvloeden de landbouw en worden beïnvloed door de landbouw”, aldus Marc Sneyders, Head Sustainable Operations bij Bayer Crop Science.
Ambitieuze Farm2Fork
In de Farm2Fork zette de Europese Commissie enkele doelstellingen voorop. Zo wil men dat de landbouw onder andere tegen 2030 55% minder broeikasgassen uitstoot, dat ze 50% minder gewasbeschermingsmiddelen en diergeneesmiddelen gebruikt en dat ze 25% van het areaal besteedt aan biologische productie. “Dan kan je jezelf de vraag stellen naar de toekomst toe of dit de juiste keuzes zijn”, meent Sneyders.
Hij geeft aan dat uit verschillende impactstudies en analyses bleek dat het verminderen van gewasbescherming puur op volume niet altijd de beste optie is. “De laatste 50 jaar zijn we in staat geweest om dezelfde hoeveelheid voedsel te produceren op 68% minder areaal dan voorheen. Dat komt door gewasbescherming, verbeterde variëteiten, verbeterde meststoffen, betere landbouwtechnieken... Anders hadden we nu 3 maal meer land nodig.”
Productie blijft belangrijk
Sneyders: “Productiepotentieel is een zeer belangrijk element in de Farm2Fork-strategie, want uit de impactstudies blijkt dat we tussen de 10 en 20% van de productie verliezen bij die maatregelen.”
De druk op onze voedselsystemen vergroot alsmaar, omdat de laatste eeuwen de bevolkingstoename enorm was, en blijft. “De bevolkingstoename in Azië vlakt af, maar Afrika wordt een probleem. Tussen nu en 2070 zou de bevolking stijgen van 1 naar 3 miljard mensen. Wanneer er beslissingen genomen worden in Europa, zal dat ook een impact hebben elders, dus ook voor Afrika. Die bevolkingstoename heeft ervoor gezorgd dat we toch heel wat meer grond in beslag nemen en dat zorgt voor druk op het milieu, de biodiversiteit, het water... Als we zoeken naar oplossingen wereldwijd, moet men proberen om de inname van grond te beperken.”
Naar een integrated farm management
Voor een duurzaam bedrijf moet men kijken naar de bouwstenen op ieder bedrijf. Dat zijn water, bodem en biodiversiteit. “Wat Bayer kan leveren, is kennis en technologie, maar degene die het moet waarmaken, blijft wel de landbouwer met zijn teeltmanagement. Dan rijst de vraag over welk type bedrijf dat moet zijn. Er zijn meerdere types van landbouwbedrijven mogelijk, maar het moet wel aangepast zijn aan de locatie. Voor elk bedrijf geldt economische leefbaarheid, minimale impact naar milieu toe, en dat op een sociaal verant-woorde manier.”
Bayer promoot daarom niet alleen geïntegreerde gewasbescherming ( IPM), maar ook een integrated farm management. Dit betekent dat men niet per probleem oplossingen moet zoeken, maar op de schaal van het bedrijf en liefst zelfs tussen de bedrijven. “Je kan zelf circulair denken, maar dit ook samen doen met andere landbouwers”, klinkt het.
Een holistische aanpak
Samen met de landbouwer wil Bayer allereerst problemen voorkomen, goed opvolgen wat er moet gebeuren en dan ingrijpen. “Dat kan je doen door te vertrekken vanuit de natuur. De laatste 10 jaar komt dat terug onder de aandacht, maar in de jaren 80-90 waren we daar niet zo mee bezig. Een tweede element is veredeling. GMO is in de EU opzij geschoven, en er is discussie rond gentechnologie. Toch bestaat er een tendens om naar nieuwe gentechnieken buiten GMO te kijken en om teelten weerbaarder te maken en beter aan te passen aan de vraag. Het gaat dan om technieken waarbij alleen met soorteigen genen wordt gewerkt. Vanuit Bayer wordt jaarlijks 2 miljard euro in onderzoek en ontwikkeling gestoken, maar dat is voor een groot stuk voor zaken die na 2030 moeten komen. Teeltechniek is heel belangrijk, net als grondbewerking en teeltrotatie.”
In de holistische aanpak is ook diagnose cruciaal. Dat betekent het observeren van gewassen, bodem, enzovoort. Die data worden geanalyseerd, om uiteindelijk correct advies te kunnen verlenen.
Bij de oplossingen voor het minder beschikbaar zijn van chemische gewasbescherming zal in de toekomst robotisering heel belangrijk zijn, zeker in de glastuinbouw of groenteteelt. Sneyders: “Vanuit de industrie moeten we niet verwachten dat er heel veel nieuwe producten ontwikkeld worden voor kleinere teelten, tenzij het een teelt is die lijkt op een grote akkerbouwteelt. Daar zal het voornamelijk neerkomen op wieden door middel van precisielandbouw. Op biologische producten wordt heel sterk ingezet, maar die ontwikkeling gaat trager dan verwacht. De nieuwe producten brengen ook geen spectaculaire vooruitgang op het vlak van gewasbescherming. Meestal zijn ze ingewikkelder om te gebruiken en te integreren in het systeem. Biologische middelen werken niet zoals een chemisch middel. En die worden alsmaar veiliger en preciezer.”
Nog vooral chemische gewasbescherming
Bayer werkt aan veredeling, digitalisatie, biologische en chemische gewasbescherming. “We kijken ook naar robotisering, maar momenteel spenderen we zelf niet in onderzoek”, geeft Sneyders mee. Het hoofdgedeelte van gewasbescherming zit vooral nog in de chemische gewasbescherming, “En daar ligt de uitdaging binnen de Farm2Fork. De regulering hierrond is immers enorm uitgebreid, maar dat wordt door Bayer wel opgevolgd.”
Door 2 verordeningen begin de jaren 90 en in 2009 is meer dan de helft van de middelen verdwenen. “Sinds 2018 zijn 147 actieve stoffen op Europees vlak geherevalueerd, waarvan er 48 toegelaten zijn. Twee derde wordt niet verlengd. Als je dat doortrekt, gaan we in de problemen komen met beschikbaarheid van oplossingen om bepaalde problemen aan te pakken. Bijvoorbeeld als er maar één herbicide in granen toegelaten is, dan is het risico groot dat je natuurlijke resistenties ontwikkelt. Zo schatten we dat er tegen 2030 nog maar tussen de 9 en 11 insecticiden overblijven voor alle teelten. Dan moet je extra kijken naar bijvoorbeeld spuittechnieken.”
4 elementen
Werken aan duurzame oplossingen doet Bayer door op 4 elementen in te zetten. Dat zijn vermindering van de impact, veredeling, digitale oplossingen en carbon farming. In de veredeling spreekt Bayer over de vernieuwing Short Stature Corn. “De maïs is zo'n 30% korter. Enkele van de voordelen zijn dat ze sterker is en dieper wortelt. De maïs zou als korrel- en silomaïs dienen. We willen deze maïs combineren met oplossingen omtrent bijvoorbeeld gepaste onkruidbestrijding. We zullen ook een digitale opvolging voorzien, via het platform FieldView. We willen dus een compleet systeem aanbieden, waar de boer verschillende elementen kan kopen en die mee kan inbrengen.”
Marlies Vleugels
