VS en Oceanië kenden een zwak melkjaar

Opluchting zorgt voor een van de beste jaarstarts van de beurs in de voorbije 20 jaar. De inflatievrees is immers omgeslagen naar een desinflatieproces. Ook de Federal Reserve (FED)-voorzitter Powell bevestigde begin februari dat men erop kan rekenen dat de inflatie dit jaar aanzienlijk kan dalen. Dit doet markten hopen dat de FED voor het einde van het jaar de rente weer kan verlagen. Deze hoop kan wel gefnuikt worden door sterke arbeidsmarktrapporten of hogere inflatiecijfers.

Hoge voedingsprijzen

Binnen Europa is de desinflatie voorlopig vooral gedreven door minder uitgaven aan energie. Raf Beyers: “De Europese consumenten worden wel nog geconfronteerd met recorduitgaven voor hun volle winkelkar. Dit komt omdat supermarktprijzen voor voeding met bijna een half jaar vertraging reageren op de grondstofprijzen. De oorzaak is ook terug te vinden in de sterk gestegen loonkosten, die vanaf nu zo maximaal mogelijk doorgerekend worden in consumentenprijzen.”

De FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties) food price index is sinds vorige zomer stevig beginnen dalen naar een prijsniveau dat we zagen in de herfst van 2021. In de voedselgrondstoffen zien we vooral de plantaardige olieproducten, granen, zuivel, en in minder mate vlees, dalen sinds de zomer van vorig jaar. Suiker daarentegen blijft stevig in prijs. Met de daling van deze voedselprijsindex en een daling van de energieprijzen is het niet zo moeilijk om te voorspellen dat de inflatie dit jaar aanzienlijk kan dalen. Binnen Europa is men wel geneigd om een slag om de arm te houden, omdat de energiebevoorrading ook komende winters nog spannend kan worden. Op 5 februari verstrengde de Europese Unie nog het embargo op Russische olie door, naast de import van ruwe olie via de zee, nu ook geraffineerde olieproducten te bannen. Intussen komt er beter nieuws van de Chinese economie, waarvan men verwacht dat die dit jaar 5% zal groeien in plaats van de eerder gestelde 4,1%. Men stelt vast dat na de Covid-malaise de consumptie en de industriële activiteiten zich in China sneller herstellen dan verwacht.

De derde Global Dairy Trade (GDT)-zuivelveiling van dit jaar, op 7 februari, tekende voor een mooi prijsherstel van +3,2%.

Zwak melkjaar in 2022 in VS en Oceanië

Sommige landen en regio’s hebben intussen de melkproductiecijfers van het voorbije jaar helemaal afgerond. Raf Beyers overloopt de situatie. “De melkveehouders in de Verenigde Staten (VS) molken over december nog maar 0,8% meer dan een jaar geleden. Het voorbije jaar kan in de VS perfect in 2 delen opgedeeld worden. De eerste jaarhelft schreef men rode aanvoercijfers, om vanaf de tweede jaarhelft groene cijfers te noteren. We zien wel dat de toename in melkproductie wat stilvalt naar het jaareinde toe. De Amerikaanse melkprijzen zijn sinds de zomer dan ook over de top heen, wat maakt dat voedermarges melk daar al onder druk staan.

In Nieuw-Zeeland melkt men over december ongeveer evenveel als vorig seizoen en in milksolids +0,6%. Over heel het kalenderjaar 2022 melken de Kiwi’s echter -3,8%, en dit door een zwak einde van het melkseizoen 2021/2022 en een zwak begin van het melkseizoen 2022/2023. Momenteel zijn er opvallende weersomstandigheden in Nieuw-Zeeland: veel te nat op het Noordereiland en eerder droog op het Zuidereiland. Het andere belangrijke zuivelland in Oceanië, Australië, melkt al het hele seizoen heel zwak. Over december -6,5%, heel het kalenderjaar zelfs -6,8%, en daarmee het zwakste melkjaar in dit millennium.”

Binnen Europa lijkt de vraag naar room terug wat aan te trekken, wat de spotmelk sinds 2 weken terug wat laat stijgen.

Boterprijs stijgt

Dat de koopkrachtvrees wat is getemperd, doet de boterprijzen ook kenteren. Zo gaat de Nederlandse boterprijs voor eerst sinds maart 2022 met 150 euro/ton omhoog naar 4.450 euro/ton. De Europese boterindex noteerde eind januari een dieptepunt van 4.442 euro/ton en ging deze week, onder meer door stijging van de Nederlandse prijs, naar 4.517 euro/ton. Ook op de GDT maakte boter voor eerst sinds vorige zomer een betekenisvolle prijsopstap met 6,6% en is daarmee winnaar van de voorbije veiling.

De Chinese import van boter en melkvet is, in tegenstelling tot melkpoeder, wel sterk gegroeid in 2022. De Chinese honger naar melkvet is dus in stand gebleven, met over vorig jaar 9,1% meer import van boter en vochtvrij melkvet (Anhydrous Milk Fat, AMF). In december was er zelfs 30% meer import van deze melkvetrijke producten. Het herstel van het Chinese consumentenvertrouwen kan de vraag naar melkvet dit jaar nog doen toenemen.

De GDT-boterprijs is nu 4.420 euro/ton, waardoor deze in de buurt komt van de Europese prijs. “Dit maakt Europese boter mogelijk terug aantrekkelijker voor de internationale markt. Deze situatie kan een game changer zijn en dus goed nieuws brengen voor de zuivelprijzen.”

SMP-prijs daalt verder

Beyers: “In de poedermarkt is de kentering die we zien bij melkvet nog niet aanwezig. Zo bleef ook deze week de Europese mageremelkpoederindex (Skimmed Milk Powder, SMP) verder dalen naar 2.423 euro/ton. Een lichtpuntje is wel de Nederlandse SMP-prijs, die, voor het eerst sinds vorige zomer, nog eens een prijsopstapje van 50 euro/ton maakte. Op de GDT was SMP het teleurstellende product, met een prijs die niet bewoog. Bij de eerste 2 GDT-veilingen van dit jaar ging SMP nog 5% onderuit. Van prijsherstel is nu dus geen sprake.”

Op de zuivelveiling ging het belangrijke en vetrijkere vollemelkpoeder (Whole Milk Powder, WMP) daarentegen wel 3,8% vooruit en zorgde daarmee voor de globale indexstijging van 3,2%. China importeerde vorig jaar 21,2% minder SMP en 17,1% minder WMP. We zagen over december wel herstel van import van poeders richting China. De Chinese zuivelimport kromp in december nog wel met 7%. Deze daling was echter bijna volledig terug te vinden in kaas en zuigelingenpoeder. In Oceanië beschrijft men de gestegen Europese melkaanvoer en de schrik van Europese verkopers voor stockopbouw, waardoor ze koste wat kost naar kopers zoeken, als reden van het achterblijven van de SMP-prijs aldaar.

Anne Vandenbosch