BoerBurgerBeweging grote overwinnaar van Nederlandse verkiezingen
De nieuwe partij BoerBurgerBeweging (BBB) is de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen in Nederland en zal al meteen 15 zetels halen in de Eerste Kamer. Vooral de regeringspartijen krijgen rake klappen.
Nederland koos op 15 maart nieuwe provincieraden in de verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen. Indirect verkozen de Nederlanders daarmee ook de Eerste Kamer, omdat de provincieraden later de leden voor de Eerste Kamer afvaardigen. De belangrijkste verkiezingen zijn die voor de Tweede Kamer, die vinden normaal gezien plaats in 2025.
Historische overwinning
De BoerBurgerBeweging (BBB) van Caroline van der Plas lijkt een nog grotere verkiezingswinst te halen dan Forum voor Democratie in 2019. In dat jaar werd de partij van Thierry Baudet in een klap de grootste partij met 14,4 % van de stemmen. Maar de BBB stevent dat wapenfeit voorbij en koerst af op een winst van 19,4 %, zo blijkt op basis van ruim 80 % van de getelde stemmen die zijn doorgegeven aan de Verkiezingsdienst van het Nederlandse persbureau ANP. Daarmee wordt BBB de grootste partij in de Eerste Kamer, de Nederlandse senaat, met 15 van de in totaal 75 zetels.
In de meeste provincies is de BBB de grootste partij. Daarmee lijkt de ‘proteststem’ nu vooral naar de BBB te gaan. Ook partijen als de PVV of de SP, die zich zeer kritisch opstellen richting de regering-Rutte, staan op verlies. Van FVD blijft weinig meer over: landelijk lijkt de partij nog ongeveer 3 % van de stemmen te halen, goed voor ongeveer 10 Statenzetels.
Stikstofbeleid op de korrel
Caroline van der Plas hoopte weliswaar op een goed resultaat, maar haar ongeloof was groot bij het verschijnen van de eerste exitpolls, die al een goed idee gaven van het uiteindelijke resultaat: “Het resultaat is niet normaal, maar eigenlijk wel normaal, want we zijn een partij van normale mensen.”
BBB heeft zich weliswaar vooral op stikstof geprofileerd. De partij verzet zich sterk tegen het stikstofbeleid van de Nederlandse regering. Het is dan ook de vraag of het de regering lukt de plannen door te voeren. De provincies spelen een belangrijke rol in de uitvoering, en in meerdere provincies lijkt een bestuur zonder BBB moeilijk denkbaar.
Noord-Holland, waar niet perse de meeste BBB-stemmers werden verwacht, is de enige provincie waar BBB (op korte afstand) een andere partij voor zich moet dulden. Met nog niet alle stemmen geteld is de uitslag daar 13,1% voor de VVD en 12,4% voor BBB. In Utrecht trekt BBB evenveel stemmen als GroenLinks (13,3%). In de andere provincies is BBB duidelijk de grootste: Zuid-Holland 13,5%, Groningen 17,5%, Noord-Brabant 17,8%, Limburg 18,3%, Zeeland 19,7%, Flevoland 20,8%, Gelderland 25,4%, Friesland 29,6%, Overijssel 31,2%, Drenthe 33,5%.
Geen boeren onteigenen
Caroline van der Plas belooft dat haar partij alleen in provincies zal besturen als in het coalitieakkoord komt te staan dat boeren niet zullen worden onteigend. Dat staat haaks op voornemens van de regering-Rutte om boeren verplicht uit te kopen om de stikstofuitstoot te verminderen als het vrijwillig niet lukt. Bij de uitvoering van dat beleid is een belangrijke rol weggelegd voor provincies.
In het tv-programma 'Goedemorgen Nederland' keek van der Plas vooruit op de 10 formatieonderhandelingen in provincies die haar partij verwacht te leiden vanwege de klinkende overwinning bij de verkiezingen van 15 maart. "Dat moet gewoon keihard in het coalitieakkoord komen te staan, dat in de provincies waar wij in de coalitie willen komen, we dat niet gaan doen", zegt ze over onteigeningen. De politiek leider van BBB wil ook een streep zetten door de deadline van de Nederlandse minister van Natuur en Stikstof Christianne van der Wal om per 2030 te komen tot een halvering van de stikstofuitstoot.
Ook in Zeeland
Ook in de provincie Zeeland spingt BBB van 0 naar 9 zetels. Kees Hanse trok er de BBB-lijst. In een interview aan Radio 1 moest hij duidelijk nog bekomen van dit spectaculaire en onverwachte resultaat. “Iedereen zag dat er in Nederland zoveel misging.” Bij de start van BBB had hij onmiddellijk het gevoel dat hij daarbij wilde zijn. “Stikstof heeft vandaag impact op de hele Nederlandse bevolking. Voedsel is duur en raakt op in de winkel en tegelijkertijd worden boeren uitgekocht. Dat strookt niet.” Volgens Hanse zullen boeren anders benaderd moeten worden. Net als van der Plas stelt hij dat BBB geen boeren zal uitkopen. “Eerst moeten we stikstof meten en dan bekijken hoe we verder moeten. Regering kan niet rond dit resultaat. De wetten moeten goedgekeurd worden in de Eerste Kamer, als de Tweede Kamer wetten maakt die daar niet goedgekeurd worden zal men die wel moeten aanpassen.” Hij beseft wel dat BBB het nu ook zal moeten waarmaken, om niet net als Baudet terug naar af te gaan bij een volgende verkiezing. “We beseffen goed hoe politiek werkt. We zullen de lat oog leggen maar zullen natuurlijk ook water bij de wijn moeten doen.”
BBB in Vlaanderen?
De uitstekende resultaten van BBB in Nederland veroorzaakt ook een storm aan reacties vanuit ‘landelijk’ Vlaanderen. Zowat alle landbouworganisaties en de vele boerenorganisaties die het voorbije jaar in Vlaanderen het licht zagen, zijn vol lof over het resultaat van BBB.
Van der Plas raadt onze regering aan om goed naar de uitslag van BBB te kijken: “Vlaanderen, doe hier wat mee”, stelt ze in een interview.
Na de onvrede over de recente politieke beslissingen – ook hier is en blijft stikstof een heikel thema – gaan er dan ook her en der al stemmen op om ook in Vlaanderen een eigen BBB op te richten...
