Heb aandacht voor nieuwigheden, aanpassingen en beperkingen bij onkruidbestrijding in maïs

Om de strategie van dit jaar te bepalen, is het nuttig om zich te baseren op de ervaringen van voorgaande jaren.

Terugblik 2022

De zaaiperiode ging van start rond 15 april in verre van ideale weersomstandigheden(droog en koud). Rond 10 mei was reeds een groot gedeelte uitgezaaid.

Door de droge bodem werden weinig vooropkomstbehandelingen uitgevoerd. De meeste behandelingen vonden plaats tussen het 3 en 5 bladstadium. De resultaten van deze behandelingen waren behoorlijk goed, indien ze met de gepaste dosis en combinaties werden toegepast.

Landbouwers die pas begin juni behandelden op (te) groot ontwikkelde onkruiden moesten soms ‘ tevreden’ zijn met een onvoldoende resultaat, met soms hoge opbrengstverliezen tot gevolg.

Nieuwigheden, aanpassingen en beperkingen

Caluma Plus is een product ontwikkeld door Syngenta. Het bevat 50 g mesotrione en 120 g dicamba per l in de vorm van een SC-formulering. De toepassing kan gebeuren vanaf het 2 blad- tot het 6 bladstadium aan 2 l per ha. Men moet rekening houden met een bufferzone van 1 m en het gebruik van 90% reducerende doppen is verplicht.

Proeven die in 2022 door het Centre indépendant de promotion fourragère (CIPF) uitgevoerd werden, bevestigen de goede werking tegen melde, zwarte nachtschade, muur, dovenetel, kruiskruid, perzikkruid en haagwinde. Tegen onder andere grassen en/of ooievaarsbek moet een tankmix gemaakt worden met andere middelen

Calaris, Callistar, Click Pro en Click Premium zijn middelen die 70 g mesotrione en 330 g terbuthylazine per l bevatten. Hun dosis per ha werd in 2022 verminderd naar 0,750 l. Bijgevolg is de bestrijding van grassen, alsook de nawerking, onvoldoende.

Beperkingen van terbuthylazinetoepassingen

Slechts 1 toepassing aan maximum 750 g/ha actieve stof mag om de 3 jaar toegepast worden. De beperking geldt sinds 2022, wat betekent dat landbouwers die in 2021 en 2022 op een perceel een product op basis van terbutylazine gebruikten, deze werkzame stof in 2023 niet meer mogen toepassen. Dit geldt voor de volgende producten: Akris, Andes, Aspect T, Promess, Calaris, Callistar, Click pro, Click Premium, Deluge Extra, Gardo Gold, Gardoprim en Primagram Gold.

Een tweede beperking is dat het gebruik langs waterlopen afhankelijk is van de aanleg van een grasstrook.

Elke landbouwer die een product op basis van terbutylazine wil toepassen op een perceel grenzend aan oppervlaktewater, moet daarlangs een vegetatieve bufferzone(grasstrook) van 20 m aanleggen. In dit geval wordt al het stilstaande en stromende water op het bodemoppervlak beschouwd als oppervlaktewater. Dit zijn dus geclassificeerde of niet-geclassificeerde waterlopen (rivieren, rivieren, beken, enzovoort), meren, vijvers, maar ook ‘kunstmatige’ waterlichamen, zoals kanalen en collectoren (riolen, afwateringsnetwerken, natte sloot, enzomeer). Waterings- en bermsloten die bij toepassing nat zijn, worden ook opgenomen als oppervlaktewater en vallen dus ook onder de regeling van deze grasbufferzone.

Beperkingen van s-metolachloor

Naar aanleiding van het probleem van de aanwezigheid van de metaboliet van 'S-metolachloor' in het grondwater, nam de firma Syngenta het initiatief om het gebruik van Codal, Dual Gold, Efica 960EC, Lecar, Camix, Gardo Gold en Primagram Gold af te raden op percelen met meer dan 80% zand.

Omstandigheden tijdens vooropkomstbehandeling

Bodemmiddelen werken vooral op ontkiemende zaden door absorptie door het coleoptiel (beschermend omhulsel van de cotyledonen) of door de zaadlobben. Ze moeten worden toegepast voordat onkruid opkomt en moeten goed verdeeld worden over een oppervlak dat geen grote kluiten en maïszaad bevat.

De efficiëntie van een vooropkomst herbicide hangt af van 3 parameters: de aanwezigheid van water in de bodem, het kleigehalte en het organischestofgehalte. Bodemvocht is de belangrijkste factor. In feite is enkel het product dat in de bodem is opgelost efficiënt tegen onkruid. Tussen de actieve stoffen zijn er echter verschillen in oplosbaarheid in water. Zo zal de werkzaamheid van dimethenamid P (1499 mg/l bij 20°C), dat zeer goed oplosbaar is in water, in drogere omstandigheden minder worden beïnvloed dan pendimethalin, dat veel minder goed oplosbaar is (0,33 mg/l bij 20°C).

Het kleigehalte en het organische-stofgehalte beïnvloeden ook de onkruidbestrijding. Hoge gehaltes blokkeren actieve stoffen, waardoor die niet meer beschikbaar zijn voor onkruidbestrijding. Het succes van een vooropkomstbehandeling is sterk afhankelijk van de kwaliteit van het zaaibed (voldoende verkruimeld en aangedrukt) en van de vochtcondities op het moment van de toepassing.

Vooropkomstbehandelingen

Wanneer de omstandigheden goed zijn, is het met terbuthylazine bevattende middelen mogelijk om schema’s te maken die alle klassieke eenjarige onkruiden bestrijden. Bepaalde actieve stoffen (flufenacet, isoxaflutool, pendimethalin) die in vooropkomst worden gebruikt, mogen niet in contact komen met ontkiemend maïszaad (een zaaidiepte van 3 tot 5 cm is vereist).

Op velden met een ondiepe zaai en op droge grond, voordat zware regenval wordt verwacht, is een toepassing niet zonder risico, zeker bij lichte grond.

Vroeger het moeilijk om een vooropkomstbehandeling zonder terbuthylazine volledig te doen slagen. De komst van Adengo TCMAX heeft hier voor een positieve evolutie gezorgd. De combinaties van Adengo TCMAX 0,25 l + Camix 1,25 l, Adengo TCMAX 0,25 l + Stomp Aqua (Most Micro) 1,5 l zorgden beiden voor een nagenoeg compleet werkingsspectrum. Enkel zwaluwtong blijft een zwakte van voornoemde combinaties. Denk eraan om steeds het spuittoestel goed te reinigen als bespuitingen in maïs worden afgewisseld met deze in bijvoorbeeld bieten.

In tabel 1 worden enkele aanbevolen behandelingen uitgewerkt. Afhankelijk van de gekozen combinatie kunnen er enkele onkruiden ontsnappen.

Guy Foucart, Fabien Renard

en Marc Verbiest (CIPF)