Vogelgriep maakt menselijk slachtoffer in China
China meldt het recente overlijden van een mens door vogelgriep. De stam van vogelgriep die het menselijke overlijden veroorzaakte, is wijdverspreid bij dieren, maar gaat zelden over op mensen.
Een 56-jarige vrouw met meerdere gezondheidsproblemen bezweek volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op 16 maart in China aan de H3N8-stam van het vogelgriepvirus, nadat ze eerder die maand met een longontsteking in het ziekenhuis was opgenomen. Een eerste onderzoek gaf aan dat ze besmet was geraakt op een markt voor levend pluimvee, waar naderhand vogelgriep werd vastgesteld.
Er is geen indicatie van een overdracht van mens op mens, zegt de WHO, die informatie van de Chinese Commissie voor Volksgezondheid aanhaalde.
Reden om waakzaam te zijn
Hoewel de besmetting niet veroorzaakt werd door het gevreesde H5N1-virus, dat de jongste jaren pluimvee en wilde vogels heeft gedecimeerd en in staat blijkt tussen zoogdieren over te gaan, is er reden om waakzaam te zijn, zegt de WHO in een verklaring. De exacte oorzaak van de besmetting is nog onbekend.
"Omdat men vogelgriepvirussen blijft ontdekken bij gevogelte, worden in de toekomst nog sporadisch gevallen bij de mens verwacht", aldus de WHO. "Om het huidige risico voor de volksgezondheid beter te begrijpen, is meer informatie nodig uit onderzoek op mens en dier.”
Rechtstreeks contact
“In bijna alle gevallen van H5N1-besmetting van mensen was er sprake van rechtstreeks contact met levende of dode besmette vogels of omgevingen met een H5N1-besmetting. Het virus gaat niet makkelijk over op mensen en overdracht van mens op mens lijkt ongebruikelijk. Er is geen bewijs dat het virus overgaat op mensen via voeding die op de juiste manier is klaargemaakt en gekookt. Als elk deel van de voeding verwarmd wordt tot 70° C is er geen gevaar voor besmetting van de mens”, stelt de WHO.
In 1997 was er in Hong Kong (China) een uitbraak van H5N1-vogelgriep bij mensen. 18 mensen werden besmet en voor 6 van hen was dit fataal.
Overdracht op zoogdieren
Ook in ons land is er bezorgdheid over het verspreiden van de vogelgriep bij andere diersoorten en de mens. Vlaams parlementslid Els Sterckx van Vlaams Belang stelde hierover recent nog een schriftelijke vraag aan de ministers Brouns en Demir.
“In Rusland spoelden afgelopen december 2.500 zeehonden aan die besmet waren met vogelgriep. In oktober stierven op een pelsdierfokkerij in Spanje ruim 2.200 nertsen aan dezelfde ziekte. De dieren leken elkaar te hebben aangestoken en analyse gaf aan dat het griepvirus genetische wijzigingen had ondergaan die de ziekte overdraagbaar maakt tussen zoogdieren”, duidt Sterckx.
Mensen hebben geen immuniteit
“De vrees dat de griep wel eens zou kunnen overslaan op zoogdieren en mensen was nog niet echt aan de orde. Door de nieuwe mutatie komt een besmetting naar de mens echter wel wat dichterbij. Omdat mensen geen enkele immuniteit hebben tegen de vogelgriep, zou de vogelgriep een wereldwijde pandemie kunnen uitlokken zoals we er pas één hebben meegemaakt met het coronavirus.
De reden dat het zover nog niet is gekomen, is dat de vogelgriep zich (nog) niet van mens op mens kan verspreiden. Daarin kan snel verandering komen, want H5N1, dat tot dusver vooral uitbraken veroorzaakte onder wilde vogels en pluimvee, is recentelijk overgeslagen naar zoogdieren. Dit is slecht nieuws, want als het gemuteerde virus onder zoogdieren zou blijven circuleren, kan het bijkomende wijzigingen ondergaan en zich op termijn ook onder mensen verspreiden”, waarschuwt Sterckx.
Vlaamse vossen besmet met vogelgriep
“De diensten monitoren permanent de aanwezigheid van het circulerende vogelgriepvirus bij de wilde avifauna (vogels). In 2022 werd deze ziektebewaking uitgebreid naar predatoren zoals de vos. In Vlaanderen werden in 2022 en 2023 vossen gedetecteerd die besmet bleken met het H5N1-vogelgriepvirus. Zij werden naar alle waarschijnlijkheid besmet door het eten van besmette vogels/kadavers”, antwoordt minister Demir.
“Er is in Vlaanderen nog geen besmetting tussen zoogdieren vastgesteld. Mocht er een indicatie zijn van overdracht op of verspreiding tussen andere zoogdieren zal bekeken worden om de monitoring te verbreden.”
“Vogelkadavers die niet worden onderzocht via telefonische aanmelding bij de influenzalijn moeten door de beheerder/eigenaar van het terrein verwijderd worden. Zo wordt de virale druk weggenomen uit de natuur, maar het is natuurlijk onmogelijk om contacten tussen besmette of dode dieren en andere wilde dieren in de natuur helemaal uit te sluiten.”
“De diensten werken dit jaar verder samen met alle betrokken lokale overheden en doelgroepen aan een goede sensibilisering over wat te doen bij het vinden van zieke en dode vogels en welke bioveiligheidsmaatregelen gevolgd moeten worden bij manipulatie van zieke vogels en bij het verwijderen van karkassen. Daarnaast is er goede afstemming en samenwerking met de dienst Crisisbeheer van het FAVV die instaat voor de aanpak van vogelgriep bij gedomesticeerde vogels”, besluit de minister.
