Europese tractorverkoop bleef hoog in 2022, maar lag lager dan in 2021

De organisatie gaat ervan uit dat van de 215.000 verkochte tractoren het 165.200 keer daadwerkelijk over landbouwtractoren gaat (zie tabel). De andere ‘registraties’ zijn deze van een variatie aan voertuigen die soms als ‘tractor’ worden ingeschreven. Denk hierbij aan quads, side-by-sidevoertuigen, vrijetijds- en dienstvoertuigen, verreikers en andere.

Van de 215.000 verkochte units hadden 59.300 tractoren een vermogen onder de 50 pk (37 kW) en dus 155.700 tractoren een vermogen dat hoger lag.

2021 was een heel goed jaar voor de Europese tractorverkoop, geeft CEMA aan. Ten opzichte van dit jaar daalde de verkoop van landbouwtractoren met 8,7%. Ze herinneren er- aan dat ook het jaar 2017 een goed jaar was. Toen werd de verkoop gestimuleerd door wijzigende wetgeving, die er in 2018 aankwam.

Vorig jaar lag iedere maand het aantal geregistreerde verkopen van nieuwe tractoren net onder het aantal dat in 2021 genoteerd werd. Elke maand lagen de cijfers voor de tijd van het jaar dicht bij of boven het gemiddelde van de afgelopen 3 jaar.

Zorgen over productievertragingen blijven

De tractorverkoop in Europa kon vorig jaar ongetwijfeld hoger gelegen hebben, moest de toeleveringsketen van onderdelen niet continu verstoord zijn. Dit is nog steeds een gevolg op lange termijn van de Covid-19-pandemie en is verergerd door de Russische invasie in Oekraïne in februari 2022.

Voornoemde verstoringen hebben geleid tot knelpunten in de levering van grondstoffen en componenten aan fabrieken, maar ook tot een prijstoename ervan.

De impact van de vertragingen in de toeleveringsketen nam in 2022 maand na maand af. Combineerd met een hoge vraag naar nieuwe tractoren, betekende dat toch dat levertermijnen langer opliepen dan normaal.

Begin dit jaar meldden fabrikanten een orderboek dat voor meer dan 6 maanden vol zit. Voor de Covid-19 pandemie was een volzette productieperiode van 2 à 3 maanden gebruikelijker. Voorraden op het niveau van de dealer zijn lager dan normaal in de meeste Europese landen, meldt CEMA.

Fabrikanten werden in 2022 sterk negatief beïnvloed door hoge energie- en brandstofprijzen. Dit leidde tot een verhoogde kostprijs van landbouwmachines, met inbegrip van tractoren.

Stijgende prijzen stimuleren vraag, maar onzekerheid in het verschiet

Ondanks de uitdagingen in de toeleveringsketen, bleef de vraag naar tractoren en ander landbouwmateriaal in Europa robuust overeind, geholpen door hoge prijzen voor landbouwproducten.

Hoewel de prijzen voor de meeste landbouwproducten zijn gedaald sinds de start van de oorlog in Oekraïne, blijven ze doorgaans hoger dan in voorgaande jaren. In de lente van 2022 bereikten prijzen ongekende hoogten, in het bijzonder voor plantaardige olie en granen, waarvan Oekraïne een voorname producent is. Goede oogsten elders hebben geholpen om het wereldwijde voedselsysteem zich te laten aanpassen en om prijzen te stabiliseren.

Hoge prijzen voor de landbouwproducten die we produceren zijn welkom. Landbouwers werden echter wel geconfronteerd met gestegen prijzen voor inputmiddelen, zoals brandstof, meststoffen en veevoer. De prijzen lijken nog volatiel te blijven voor een tijdje, wat maakt dat het inkomen voor de boer in de toekomst onzeker blijft.

Terugkijkend naar 2022, moeten we ook nog het effect van de extreme weersomstandigheden vermelden. Het grootste gedeelte van het Europese continent ervoer een hittegolf en heel droge omstandigheden in de zomer. De situatie was ernstiger in delen van Zuid-Europa. De droge weersomstandigheden hadden een significante impact op de gewasopbrengst en ontegensprekelijk op de vraag naar tractoren en andere landbouwmachines. Dit geldt zeker voor Italië, Spanje en Portugal.

Meer hoogvermogen-tractoren verkocht

Het grootste deel voor de daling in de inschrijving van tractoren tussen 2021 en 2022 komt voor rekening van tractoren met een vermogen onder de 130 pk (97 kW). Onder dit niveau was het aantal geregistreerde machines 15,2% lager. Contrasterend was voor de meer krachtige landbouwtractoren, het jaartotaal 3,7% hoger dan in 2021. Dit betekent dat de ‘grotere’ tractoren 39% van de Europese verkopen uitmaakte in 2022, ten opzichte van 35% in 2021.

De in dit artikel eerder genoemde uitdagingen in de toeleveringsketen van onderdelen en prijzen voor grondstoffen hebben misschien hun invloed op de vraag naar de verschillende vermogensklassen, bemerkt CEMA in zijn halfjaarlijks rapport. Zij kunnen hierdoor niet accuraat de vraag naar de verschillende tractortypes benoemen.

Significante landverschillen over Europa

De verkoop van nieuwe tractoren daalde in ieder van de 7 grootste Europese markten in 2022. Ze vertegenwoordigen echter nog steeds 3/4de van de Europese tractorverkoop. De 2 grootste markten in Europa blijven Frankrijk en Duitsland. Zij registreerden bijna 40% van alle verkochte tractoren in Europa in 2022. De verkoop in deze 2 landen ging respectievelijk met 1% en 11% achteruit.

Italië, Polen en Spanje, zagen hoge verkoopcijfers in 2021, maar zagen vorig jaar een sterke afname. Sommige landen vooral in Oost-Europa en Scandinavië, registreerden een hogere verkoop dan het jaar voordien.

De 2 grootste Europese afzetmarkten

Duitsland noteerde meer dan 30.000 verkopen van nieuwe tractoren in 2022. Dat is echter wel een terugval met 11,9% ten opzichte van 2021. Het resultaat blijft opmerkelijk als we de markt van naderbij bekijken. De verkoop van tractoren met een vermogen van meer dan 150 pk nam toe met 2,9%. Net zoals de jaren voordien nam de markt voor kleinere tractor af, zelfs met 31,9% voor tractoren met een vermogen van meer dan 50 pk.

De marktontwikkeling in Duitsland volgde in 2022 dezelfde trend en seizoensinvloed als het jaar voordien, steeds consistent, maar op een iets lager niveau. Doorheen het jaar was de sterkste ‘verkoopmaand’, net als in de voorbije 3 jaren, de maand maart.

Frankrijk zag in 2022 de verkoop van tractoren stabiel verlopen tot een niveau van 35.577 eenheden. Deze goede prestatie is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de verkoop van ‘standaard’ tractoren, zo’n 25.071 stuks (of + 2%) en werktuigdragers (576 stuks, + 47%).

Anderzijds viel de verkoop van tractoren voor het onderhoud van groene ruimtes én deze voor inzet in wijngaard/boomgaard terug, met respectievelijk 8% en 14%. Leveringsproblemen zouden aan de basis van deze terugval liggen.

De zuiderse landen

Italië laat in 2022 een terugval in de inschrijving van tractoren zien over alle categorieën heen. De tractorverkoop viel er met 17,1% terug tot 20.217 geregistreerde units. De afgenomen verkoop werd vooral gezien in de medium en mediumhoge vermogenscategorieën. Opmerkelijk is dat de vermogenscategorie 75-100 pk met 43,7% terugviel tot 4.354 stuks in 2022.

De verkoop van smalspoortractoren viel sterker terug in Italië dan de verkoop van standaardtractoren. Tevens meldt CEMA dat er minder maaidorsers en verreikers werden verkocht in Italië vorig jaar. Deze markttrend wordt misschien wel verklaard door het sterke jaar 2021 dat Italië kende, toen een sterk verhoogde verkoop voor tractoren, maaidorsers en verreikers werd opgetekend.

Vorig jaar werd in Italië wel een hoge vraag naar landbouwmachines gezien. CEMA maakt in zijn rapport de bemerking dat dit ook komt door de overheidsmaatregelen die investeringen in landbouwmachines stimuleren.

Spanje zag vorig jaar zijn tractorverkoop met 14,5% terugvallen tot 9.242 stuks. De positieve trend inzake prijzen voor landbouwgewassen en dieren hielp er het landbouwinkomen op peil te houden, nadat droogte haast iedere regio en ieder gewas trof. Ook de Spanjaarden kunnen niet onder het feit uit van gestegen prijzen voor meststoffen en energie, waardoor hun investeringsbereidheid terugviel. Toch waren er ook stimulansen voor de tractorverkoop, zoals beschikbaarheid en prijsstijgingen.

Spanje stelde vorig jaar in mei een subsidieplan in werking om de toepassing van precisielandbouwtechnologie te stimuleren. Landbouwers reageerden hier enthousiast op en de subsidieaanvragen lagen 4 maal hoger dan het budget dat door de regering was ingeschat. De meeste Spaanse landbouwers wachten nog op de goedkeuring van hun subsidieaanvraag. Door deze vertraging wordt de markt negatief beïnvloed.

Turkije registreerde vorig jaar 66.943 verkochte tractoren. Dit cijfer ligt 4,5% hoger dan in 2021. Het grootste deel van de nieuw ingeschreven tractoren,maar liefst 95%, zit in het vermogenssegment van meer dan 50 pk. Naast de normale vraag naar landbouwtractoren, heeft ook de angst voor prijsstijgingen in een wereld met hoge inflatie ervoor gezorgd dat aankoopbeslissingen voor tractoren werden versneld. Een andere factor die de vraag aanwakkerde, zijn de rentetarieven op landbouwleningen die extreem laag worden gehouden in vergelijking met het huidige inflatieniveau. Voornoemde factoren beïnvloeden natuurlijk significant de vraag. Waar de vraag een opwaartse trend kende, zorgden problemen bij de levering ervoor dat niet de volledige vraag kon ingevuld worden.

En verder

Het Verenigd Koninkrijk registreerde vorig jaar bijna 12.000 verkochte tractoren met een vermogen van meer dan 50 pk (37 kW). Dit aantal lijkt de maatstaf te zijn geworden voor het Verenigd Koninkrijk. Over de laatste 6 jaar werd immers 5 keer een verkoopcijfer op dit niveau genoteerd. Het jaarcijfer lag 4% lager dan in 2021. Ook hier wordt bemerkt dat de verkoop hoger kon liggen zonder leveringsproblemen. Er wordt zelfs gezegd dat de voorbije 2 jaar er wel eens 4.000 extra tractoren verkocht konden zijn. Sommige ervan zitten nog steeds in de pijplijn voor levering. Dit geldt ook voor ander landbouwmateriaal. Een bevraging geeft aan dat er eind 2022 nog heel wat open, niet geleverde orders waren in het Verenigd Koninkrijk. De achterstand in leveren is zelfs hoger dan de situatie eind 2021, en is bijna het dubbele van wat ze gewoon zijn in ‘normale’ jaren.

Polen wist aan het begin van 2022 al dat het geen goede periode ging worden voor de tractorverkoop. Het jaar eindigde met een resultaat dat 17% lager lag dan het jaar voordien. CEMA herinnert er in zijn halfjaarlijks rapport aan dat ondanks de Covid-19 pandemie, het jaar 2021 toch een goed jaar was voor de Poolse tractorverkoop. De totale verkoop vorig jaar kwam uit op 11.727 stuks en dat wordt eigenlijk nog een goed resultaat genoemd.

Polen ondergaat een crisis die ook de industrie van de landbouwmachines treft. Ze zien er dat bijvoorbeeld loonwerkers merkelijk minder machines bestellen.

België liet vorig jaar een totale verkoop van 3.081 stuks zien (bron: Fedagrim). Dit aantal ligt 11% lager dan in 2021, dat geboekt staat als een zeer goed jaar. De markt voor tractoren tot 50 pk daalde met 16% tussen januari en juli 2022, vergeleken met dezelfde periode in 2021. Een goede verkoop in de herfst hielp de terugval tegenhouden, waardoor deze maar op 6% uitkwam voor dit marktsegment. In januari 2022 waren er maar liefst 56% meer tractoren in het segment onder de 50 pk geleverd dan in januari 2021. Deze vaststelling wordt verklaard door het feit dat tractoren die in de herfst van 2021 zijn uitgeleverd, pas na Nieuwjaar werden ingeschreven.

Oostenrijk toonde vorig jaar nog een ‘hoge’ tractormarkt, toch was deze 14,4% lager in vergelijking met het recordjaar 2021. De markt lag nog hoger dan het pre-Covid-jaar 2019. CEMA meldt dat de Oostenrijkse productiecapaciteit van landbouwmachines met 6,4% toenam tot een recordniveau. Ook hier plaagden problemen in de toeleveringsketen van onderdelen de fabrikanten. Inflatie, volatiele energiekosten, de oorlog in Oekraïne, enzomeer wegen in Oostenrijk allemaal op de prijzen van toeleveranciers en basismaterialen en doen bedrijfsresultaten verdampen. Het doorrekenen van de kosten aan de eindklant is slechts zeer beperkt mogelijk, luidt het er.

Tim Decoster