Nog geen aanvragen om pocketvergisters op de PAS-lijst te zetten
Minister Demir verwacht geen groei van het aantal pocketvergisters op veeteeltbedrijven. De aanvraag voor een pocketvergister is gekoppeld aan het dierenaantal in de vergunning, waarbij een stikstofreductie van 30% moet worden behaald. Pocketvergisters zijn bovendien (nog) niet erkend als emissiereducerend.
Bij kleinschalige vergisting of pocketvergisting
Dit biogas kan vervolgens naar een warmtekrachtkoppelingsinstallatie (wkk) gaan, waar het methaan uit het biogas wordt verbrand, om zo hernieuwbare energie te produceren in de vorm van warmte en elektriciteit voor gebruik op het landbouwbedrijf. Het digestaat kan verder op het landbouwbedrijf gebruikt worden als meststof.
Uit gebruik genomen
Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne (cd&v) heeft vernomen dat heel wat van de pocketvergisters bij Vlaamse veehouders niet meer zouden werken. Bothuyne ziet in de pocketvergisters nochtans een goede oplossing voor de methaanemissies uit dierlijke mest. Hij voelde Vlaams minister van Omgeving en Energie Zuhal Demir (N-VA) aan de tand over het waarom van het niet meer in gebruik zijn en over de toekomst van de pocketvergisters.
“In 2022 waren er in Vlaanderen 32 pocketvergisters met een vermogen tot 10 kilowatt die in aanmerking kwamen voor certificatensteun. Daarnaast is er sinds 2018 investeringssteun toegekend aan 5 bijkomende pocketvergisters. Van de 32 certificaatgerechtigde pocketvergisters in 2022 waren er 20 effectief in dienst voor de productie van energie. Omdat het Vlaams Energie- en Klimaat Agentschap (VEKA) slechts van 20 certificaatgerechtigde pocketvergisters productiegegevens ontving, kan er worden aangenomen dat de overige 11 installaties niet in dienst waren”, antwoordt Demir.
De certificaatgerechtigde pocketvergisters hebben in Vlaanderen vorig jaar netto 931.236 kWh elektriciteit en 3.212.433 kWh warmte geproduceerd. Het totaal aantal toegekende groenestroomcertificaten in 2022 aan pocketvergisters in Vlaanderen bedroeg 931, wat overeenkomt met een totale steun van 28.868 euro. Er werden 2.211 warmtekrachtcertificaten toegekend, voor een totaal bedrag van 68.538 euro. Minister Demir zegt dat ze geen wijzigingen plant aan de huidige steunregelingen.
Twee steunprojecten
“Om problemen weg te werken en het investeringsvertrouwen te versterken, werden de projecten Pocketboer I en II ondersteund, onder meer via het werkprogramma van Biogas-e. Via deze projecten werden de problemen bij de verschillende exploitanten onderzocht en werden oplossingen gezocht. Bepaalde technische problemen bij bestaande installaties zijn inmiddels opgelost. Via het Pocketboer II-project werden ook andere activiteiten ondersteund inzake de promotie van biogas en kleinschalige pocketvergisters, activiteiten rond opleidingen voor exploitanten, het beter in kaart brengen van het potentieel en uitbouw van het potentieel”, duidt de minister.
Meer performante andere hernieuwbare energie
Minister Demir verwacht geen groei in het aantal pocketvergisters. “Gelet op het bijzonder kleine aantal aanvragen gedurende de laatste 5 jaar, de technisch-economische omstandigheden, de reeds zeer hoge investeringssteun en de sterk gesteunde begeleidingsprogramma’s via Pocketboer I en II en de werkingssubsidies voor Biogas-e, en daarnaast ook de inmiddels gestegen performantie van de andere hernieuwbare energiebronnen, kunnen we enkel vaststellen dat het realistisch te verwachten bijkomende potentieel beperkt is binnen de vastgestelde totale groei aan hernieuwbare energie.”
Niet meer zonder vergunning
Vlaams parlementslid Bart Dochy (cd&v) ziet een andere grote hindernis voor het magere succes van de pocketvergister in de Vlaamse veehouderij. “Voorheen kon men een pocketvergister makkelijk plaatsen zonder extra vergunningsprocedures. Sinds enige tijd koppelt men de aanvraag voor een pocketvergister aan het dierenaantal in de vergunning, waarbij een stikstofreductie van 30% moet worden behaald.
Het zorgt ervoor dat landbouwers de investering voor een pocketvergister uitstellen, omdat een investering in enkel de pocketvergister, waarbij de opgelegde 30% stikstofreductie niet wordt behaald, niet kan worden vergund. Bijgevolg zijn andere zware investeringen nodig of is er een reductie van het dierenaantal op het bedrijf nodig. Door die koppeling in de vergunning worden kansen gemist om de positieve effecten op stikstofuitstoot, energie en klimaat te verkrijgen”, stelt Dochy.
Geen vrijstelling te verwachten
De terugkeer naar het plaatsen van pocketvergisters zonder vergunning zal er volgens de minister niet komen. “Gelet op de stikstofproblematiek is het momenteel niet aangewezen om de aanvraag voor een pocketvergister waarbij mest wordt verwerkt op het eigen bedrijf, vrij te stellen van vergunningsplicht.”
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) geeft blijkbaar ook systematisch een negatief advies bij de aanvraag van een pocketvergister door een veehouderij. Demir verwijst in haar antwoord op de parlementaire vraag van Dochy naar een recent door ANB geformuleerd advies bij de aanvraag van een pocketvergister door een veehouderij. Dit advies wordt volgens haar bijgetreden door afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en -projecten (GOP) van het departement Omgeving: “Zonder een goedgekeurde evaluatie van de emissies van de pocketvergister door het Wetenschappelijk Comité Veeteelt, kan het ANB de aanvraag niet beoordelen.”
Procedure volgen
Om een pocketvergister aan de PAS-lijst toe te voegen, moet een fabrikant een aanvraag indienen bij het Administratief Team Luchtemissies Veeteelt (AT), waarvan het secretariaat ondergebracht is bij de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Aanvragen tot erkenning als emissiebeperkende maatregel of techniek worden ter advies overgemaakt aan het Wetenschappelijk Comité Luchtemissies Veeteelt (WeComV). Elke emissiereducerende maatregel moet per fabrikant aangemeld worden.
“Tot op heden heeft het AT nog geen aanvragen ontvangen om een pocketvergister te evalueren ter opname op een emissiereducerende lijst zoals de PAS-lijst”, stelt minister Demir.
Te strikte interpretatie
“Door deze interpretatie staat het vergunningenbeleid de verduurzaming van de Vlaamse veeteeltsector in de weg. De pocketvergister is een belangrijk middel om de CO2-reductiedoelstellingen te halen. Door de strikte interpretatie en de onduidelijkheid over het effect op de stikstof-emissie, voorkomt men echter dat veehouders investeren in deze duurzame techniek om de CO2-emissie te reduceren en eigen elektriciteit te produceren”, meent Bart Dochy.
“Het is belangrijk dat de beoordelingen van pocketvergisters door de WcomV er snel komen. Het positieve effect moet mee in rekening kunnen worden gebracht ten voordele van de veehouderij”, besluit Dochy.
