MAP 7 laat op zich wachten
Bijna één jaar geleden riep Vlaams minister van Leefmilieu Zuhal Demir (N-A) een overleg in het leven waarbij alle actoren die betrokken zijn bij het mestbeleid tot een gedragen mestactieplan (MAP) moesten komen. Intussen is het openbaar onderzoek voor het MAP 7 nog niet gestart.
Vlaams parlementslid Steven Coenegrachts (Open Vld) verwees in de commissie Leefmilieu van 17 oktober naar de commotie die vorig jaar ontstond over de nota die met de Europese Commissie werd besproken over het MAP 7. Bij het overleg dat de minister lanceerde, zijn alle actoren bij het mestbeleid – landbouw- en natuurorganisaties en de betrokken administraties – betrokken. De Europese derogatie liep af en de Vlaamse regering werd door de Europese Commissie in gebreke gesteld in februari 2023.
Geen ontwerp van decreet
Enkele weken later kwamen die organisaties tot een principieel akkoord over het nieuwe MAP. Coenegrachts herinnerde er aan dat de minister de Europese Commissie een ontwerp heeft bezorgd en dat er een milieueffectenrapport werd opgemaakt. Er was ook sprake van een openbaar onderzoek. Volgens het parlementslid ligt er op dit moment in het Vlaams parlement geen ontwerp van decreet voor. Hij wilde weten hoe de zaken rond het opmaken van het MAP 7 er nu voor staan.
Demir verduidelijkte dat alle organisaties op 7 maart een princiepsakkoord bereikten over de uitgangspunten van een zevende MAP. Op 28 maart heeft de minister de Vlaamse regering meegedeeld dat het akkoord zou omgezet worden in een mestactieplan dat onderworpen wordt aan een milieueffectenrapport, een plan-MER. Op 17 april bezorgde zij het ontwerp-MAP 7 aan de Europese Commissie als ontwerp op hun ingebrekestellingsbrief.
Volgens Demir zegt de Europese Commissie, op basis van het akkoord van 7 maart dat ingediend is op 17 april, niet te kunnen oordelen of de maatregelen voldoende effect zullen hebben voor het behalen van de doelstellingen die nog moeten worden doorgerekend. Omdat er nog geen goedgekeurd decreet ligt of er nog geen bijkomende maatregelen werden genomen, wordt de volgende stap door de Europese Commissie met een met redenen omkleed advies. In een volgende stap kan de Europese Commissie Vlaanderen voor het Europese Hof van Justitie ter veroordeling brengen. De regio Vlaanderen heeft 2 maanden de tijd om te reageren op het met redenen omkleed advies.
Opvolgingsorgaan
“Onderdeel van het princiepsakkoord van 7 maart”, gaat minister Demir verder, “was ook de oprichting van het opvolgingsorgaan waarin alle organisaties dit akkoord verder op punt moeten stellen. Het opvolgingsorgaan vergaderde de voorbije maanden 10 keer om het princiepsakkoord te concretiseren.”
Op dit moment worden de aanpassingen van het Mestdecreet besproken. Tegelijkertijd worden op dit moment het plan-MER en de passende beoordeling opgemaakt.
Minister Demir bevestigt dat het openbaar onderzoek voor MAP 7 nog niet gestart is. Eerst worden alle elementen uit het princiepsakkoord geconcretiseerd door het opvolgingsorgaan. Daarna kan het plan-MER worden afgerond, dat deel moet uitmaken van het openbaar onderzoek. Na goedkeuring van het plan-MER kan het bijgewerkte ontwerp MAP 7 samen met het plan-MER openbaar onderzoek gaan. Vervolgens kan dan een ontwerp van decreet worden ingediend in het Vlaams Parlement.
Vreemde weg
Volksvertegenwoordiger Mieke Schauvliege (Groen) maakte de bedenking dat het Mestdecreet altijd al een vreemde weg loopt. Het voorstel van decreet van MAP 6 werd in mei 2019 goedgekeurd via een noodprocedure in het Vlaams Parlement. In 2015 werd het voorstel van decreet van MAP 5 in juni goedgekeurd na een noodprocedure in het Vlaams Parlement. Er werd toen zelfs geen advies ingewonnen bij de Raad van State. In 2011 hetzelfde: opnieuw een parlementair initiatief om MAP 4 om te zetten in regelgeving. Weer werd dat gestemd, op 13 mei. En ook nu, MAP 7: het had eigenlijk al moesten ingaan bij de start van het bemestingsseizoen van 2023, maar er is geen MAP 7. Volgens Schauvliege faalde de collectieve regering erin om zo’n MAP op te zetten.
Dus zijn volgens haar de landbouw- en milieuorganisaties in sneltreinvaart aan de tekentafel moeten gaan om een compromis uit te tekenen. In maart kwam dat er en er was een akkoord dat werd voorgelegd aan de commissie. Er blijkt een kritische analyse te zijn, dus moet er nog bijkomend huiswerk gemaakt worden.
Het klopt volgens Mieke Schauvliege dat de tijd dringt, want er is intussen ook al een uitspraak van de rechtbank van eerste aanleg: de waterkwaliteit in het landbouwgebied is ondermaats. “Dus is er eigenlijk gewoon geen tijd voor uitstel.”
Nieuwe methodiek
Wilfried Vandaele (N-VA) vreesde tijdens het debat dat zijn collega’s lijken voorbij te gaan aan het feit dat men dit keer voor het eerst met een heel nieuwe methodiek aan de slag is gegaan. Daarbij hebben naar zijn mening de sectoren, zowel de landbouw- als de natuurorganisaties, zelf onder elkaar een vergelijk gevonden.
Hij deelt de grote paniek die hij bij collega’s hoort, niet. De eerder nooit toegepaste methode is volgens Vandaele nooit eerder gelukt maar nu wel. Maar hij vindt dat men nu de tijd moet nemen om er zeker van te zijn dan we hier ook het doel mee bereiken dat we met zijn allen willen bereiken.
Minister Demir geeft toe dat de methodiek misschien wat omslachtiger is, maar er wordt volgens haar zeer nauwkeurig en voorzichtig gewerkt. Ze zegt dat we nu gewoon nog een antwoord moeten zien te formuleren op het met redenen omkleed advies van Europa. Nadien dient gekeken te worden naar de uitkomst van het MER en van de passende beoordeling en of men met zijn allen in het opvolgingsorgaan nog bijkomende maatregelen moet nemen.
Demir: “Dat doe ik het liefst van al samen met die organisaties in plaats van alleen. Ik besef dat dit urgent is, maar toch zou ik nog even de kans willen geven aan de organisaties.”
