“Genetica en gezondheid staan bij ons voorop”

In Dudzele, een deelgemeente van Brugge, staan de historische gebouwen van ’t Schottenhof, die dateren van 1639, maar het verhaal van de hoeve begon al in 1100. Hoewel die woongebouwen historisch zijn, is het melkveebedrijf heel modern. Steven en Charlotte streven naar een zo duurzaam mogelijke veestapel.

Duurzame melkproductie

“Diergezondheid staat bij ons voorop. Daar werken we elke dag actief aan door onze koeien met liefde te verzorgen en veel tijd te steken in de fokkerij”, zegt Steven. “Onze koeien krijgen elke dag vers voer met een grote hoeveelheid gras. We steken elk jaar wel wat tijd in het selecteren van de beste grasrassen. Met een goede samenstelling van het ruwvoer blijft het maag-darmstelsel goed werken. Als de koeien gezond zijn, geven ze meer melk en leven ze langer, en zo zorgen wij voor een duurzame productie.

We zijn ook veel bezig met genetica, want melkaanleg heeft een genetische erfelijkheidsgraad van 40%. De erfelijkheidsgraad van vruchtbaarheid is bijvoorbeeld maar 10%. Om onze koeien te insemineren gaan we dus op zoek naar stieren die zorgen voor een hoge productie en natuurlijk ook een mooi gehalte aan vet en eiwit. Momenteel hebben onze koeien een gemiddelde jaarproductie van 12,240 kg melk. De waarde van vet is 4,01 en die van eiwit is 3,45. Mijn doel is om nog beter te doen. We selecteren nu ook meer en meer op hoornloosheid. Ongeveer 40% van de geboren kalveren is vandaag hoornloos.”

Veel bezig met fokkerij

“We maken onze veestapel dus steeds gezonder en productiever door goed te selecteren. We doen daarom ook regelmatig aan embryotransplantatie, waarbij we de embryo van een sterke koe bij een andere koe inplanten. Zo kunnen we meer nakomelingen genereren van de beste koeien.

We houden uit onze beste koeien enkele stierkalveren aan die we later verkopen aan collega-landbouwers, om ze dan te gebruiken als dekstier. Daarnaast verkopen we ook nog heel wat afgekalfde vaarzen.

Vroeger werd erop gehamerd om de tussenkalftijd zo kort mogelijk te houden, maar ik voeg daar het liefst een maand of 2 aan toe. Hoe meer tijd ertussen zit, hoe langer de lactatie, en zo halen ze heel hoge producties op de robot.

Hoe meer kalvingen je doet, hoe meer piekproducties er zijn en hoe meer krachtvoer je nodig hebt. Dat is enkel in het voordeel van de krachtvoederfabriek. Vroeg insemineren betekent ook niet per se dat ze vroeger drachtig gaan zijn, dus moet je meer inseminaties per dracht doen. Dat is dan weer in het voordeel van KI-centra. Daarbovenop zijn er ook gezondheidsrisico’s verbonden aan de periode rond het kalven, wat zorgt voor meer kans op veeartskosten. Dat zijn voor mij genoeg redenen om de tussenkalftijd langer te maken. De kunst is om de dieren dus persistent in melkproductie te houden.

Ik verdiep mij heel graag in het Holstein-ras. Met andere rassen kan je deze producties niet halen. Ik kruis ook zeker geen rassen, wat anderen soms wel aanraden voor de gezondheid. Ik steek heel veel tijd in de opvolging van mijn dieren, waardoor mijn Holsteins ook lang meegaan”, vertelt Steven.

Historisch bedrijf

Steven en Charlotte namen in 2016 het bedrijf over van Luc en Els, de ouders van Steven. Zij baatten het toen nog gemengd vlees- en melkveebedrijf uit sinds 1982. Het vleesvee namen Luc en Els bij de overname mee naar een nieuwe locatie. “Doordat mijn ouders in de jaren 80 niet genoeg quota kregen voor een rendabel melkveebedrijf, zijn ze gestart met het houden van Belgisch witblauw-runderen. Daarin vonden ze hun passie, waardoor ze hun runderen meteen naar een hoog niveau wisten te tillen. Ze nemen nu al 25 jaar frequent deel aan prijskampen, waar ze al verschillende prijzen behaalden”, aldus Steven.

Eeuwenoude hoeve

“Onze hoeve heeft al een rijke geschiedenis, want die dateert al van 1100. Vroeger, toen de zee nog tot in Brugge kwam, legden de schapenherders een terp (heuvel) aan om te vluchten als het hoog water werd. Vandaag staat er een woonhuis op de terp met daarrond de hoevegebouwen. Het woonhuis dateert van 1639 en is omgeven door een sloot en toegankelijk via een brug.

De laatste nieuwe stal werd gezet in 1987. In 2020 vroegen wij een vergunning aan voor het bouwen van een serrestal, maar iedereen weet wat er toen gebeurde. We kregen, net zoals heel Vlaanderen, geen vergunning, omdat onze impactscore hoger was dan 0,1%. We hebben dan zelf de voormalige vleesveestal omgebouwd naar een melkveestal, en daar hebben we robots geplaatst.

Ons bedrijf is een voorbeeld van hoe politieke spelletjes impact hebben op jonge landbouwers die hun bedrijf willen moderniseren, die vooruit willen. Als we het aantal koeien niet hadden kunnen vergroten, had ons bedrijf niet meer rendabel geweest, en hadden we misschien moeten stoppen. Wij wilden niet opgeven en hebben dan een creatieve oplossing gezocht, maar natuurlijk hadden we liever een efficiëntere nieuwe serrestal gezet.

We zijn nu een paar maanden aan het robotmelken en vooral de vaarzen doen het heel goed. Ik heb een koppige veestapel, dus de koeien moesten langer wennen. Zo’n 20-30 koeien hebben nu nog een te lage productie. Binnen zo’n 3 maanden verwacht ik dat alle koeien terug op niveau zijn”, gaat Steven verder.

Bekende hoeveboter

“In de jaren 80, in quotumtijd, is mijn moeder al begonnen met zuivelbereiding op het bedrijf. Die focuste toen vooral op karnemelk en hoeveboter, en die was hier in de omstreken heel bekend. Dankzij de vetcorrectie in de melk konden mijn ouders meer melk leveren, omdat die mager was.

De beste restaurants maakten gebruik van onze boter, en ook op de boerderij zelf werd veel boter gekocht. We produceerden in 2019 10.000 kg per jaar, maar toen kwam corona. Voor veel korteketenbedrijven gaf dat een boost, maar wij waren onze afzet kwijt. Alle restaurants gingen dicht.

In de winkel kwamen wel meer mensen, en daardoor ging de verkoop van onze desserts de hoogte in. We hebben dan beslist om een klein huisje te bouwen met automaten. De verkoop is nu dus hoofdzakelijk verschoven van boter naar desserts, want de boterverkoop werd nooit meer hetzelfde.”

Charlotte en Els houden samen de winkel en de automaten draaiende. “Wij maken onze boter nog steeds op ambachtelijke wijze”, vertelt Charlotte. “Via een sterk gecontroleerd natuurlijk rijpingsproces – dus zonder toevoeging van bacteriën – zuren we onze room aan om op ambachtelijke wijze boter te maken die uniek is van smaak, kleur en textuur.

We maken ook verschillende desserts met verse melk en creëren ook leuke cadeaumanden en dessertboxen. Wij bieden elke dag onder andere verse chocomousse, tiramisu, pudding en yoghurt aan. We verkopen ook andere producten zoals aardappelen, ajuin, honing en choco.”

Open boerderijdag

Op 22 oktober kan je je op ’t Schottenhof helemaal onderdompelen in alles wat met landbouw te maken heeft tijdens de open boerderijdag in samenwerking met Fairebel.

“Wij sloten ons zo’n 3 jaar geleden aan bij Fairebel, omdat onze visies heel gelijklopend zijn”, gaat Steven verder. “Wij willen Fairebel en haar producten dus graag in de kijker zetten. Je kan komen proeven van Fairebel-vlees, coques met Fairebel-kaas en smoothies met Fairebel-fruit. Bezoekers kunnen ook een parcours volgen waarbij ze de hele boerderij doorkruisen en kennis kunnen maken met onze koeien, kalfjes, melkrobots en zuivelverwerking. We voorzien ook een heleboel ‘wist-je-datjes’, veel kinderanimatie, een fotoboek en we geven uitleg over de geschiedenis van de hoeve.

Als kers op de taart kan je een penaltycup spelen met de enige echte Simon Mignolet, die ambassadeur is van Fairebel. En ook minister van Landbouw Jo Brouns zal die dag een bezoek brengen aan ons bedrijf.

Fairebel is een merk, gelanceerd door boeren vanuit de coöperatie Faircoop in 2010. Het doel was om een nieuw, solidair en eerlijk merk op te bouwen dat de landbouwers voortaan in staat stelt om een fatsoenlijk inkomen voor een deel van hun werk te krijgen. De Fairebel-producten worden in de winkels verkocht tegen een adviesprijs die het resultaat is van een juiste winstverdeling tussen de spelers van de hele keten, waardoor een fatsoenlijk inkomen voor de landbouwers gegarandeerd is.

Om de hele dag in goede banen te leiden, krijgen we hulp van Landelijke Gilden Dudzele, Ferm Dudzele en familie en vrienden. Het wordt de moeite!”

Sanne Nuyts