Ultieme maatregelen tegen waterverontreiniging

Om de situatie te verbeteren, zijn de gebruiksvoorwaarden aangescherpt. Deze maatregelen hebben betrekking op alle producten op basis van bentazon.

Enkel landbouwgebruik

De werkzame stof bentazon is in België enkel toegelaten voor gebruik in de landbouw. Naar aanleiding van de aanwezigheid van deze werkzame stof in grondwater, zowel in het Vlaamse als in het Waalse Gewest, waren er in het verleden reeds maatregelen genomen om dit water te beschermen. Zo werd het gebruik in diverse teelten zoals aardappelen, granen en maïs (behalve tegen knolcyperus) verboden. Daarna werden bijkomende eisen ten opzichte van het bodemtype genomen om grondwater te beschermen. Recenter werd het gebruik tegen knolcyperus in maïs ook ingetrokken.

Op basis van de laatste grondwatermonitoringsgegevens blijkt de situatie niet verbeterd te zijn. De genomen maatregelen gericht op de bescherming van grondwater zijn blijkbaar niet voldoende of worden niet voldoende nageleefd. In het Vlaamse Gewest leiden de aanwezige concentraties van deze werkzame stof in het oppervlaktewater in bepaalde gevallen zelfs tot uitsluiting van dit oppervlaktewater voor de productie van drinkwater.

Essentiële werkzame stof

Bentazon is echter een essentiële werkzame stof voor de teelten van erwten, stamslabonen en vicia-bonen. Deze werkzame stof bestrijdt onkruiden zoals doornappel en zwarte nachtschade, die giftige vruchten voortbrengen die niet in de voedselketen mogen terechtkomen.

Op basis van deze vaststellingen en op advies van het Erkenningscomité voor de bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik werden de toelatingen van producten op basis van bentazon daarom nogmaals aangepast.

De producten Basagran SG (1195P/P, 1398P/P en 8771P/B – 870 g/kg bentazon) blijven toegelaten in stamslabonen, drooggeoogste erwten, groengeoogste erwten (met of zonder peul) en voedererwten. De gebruiken in uien, sjalot, begonia en graszaadteelt worden ingetrokken met onmiddellijke ingang, zonder respijtperiode voor het gebruik van de voorraden.

Het product Corum (10210P/B – 480 g/l bentazon + 22,4 g/l imazamox) blijft toegelaten in stamslabonen, drooggeoogste erwten, groengeoogste erwten (met of zonder peul), voedererwten en vicia-bonen (drooggeoogst of groengeoogst). De gebruiken in luzerne en klaver (zaadproductie) worden ingetrokken met onmiddellijke ingang, zonder respijtperiode voor het gebruik van de voorraden.

Behouden maatregelen

Om grondwater te beschermen worden de bestaande maatregelen behouden. Dit is onder andere een bufferzone van 5 m rond het oppervlaktewater dat gerespecteerd moet worden. Deze bufferzone mag in geen enkel geval gereduceerd worden.

Bentazon mag niet toegepast worden op bodems gevoelig voor uitloging. Volgende bodems worden als gevoelig beschouwd (een van deze voorwaarden is voldoende om de bodem als kwetsbaar aan te duiden):

- bodems met een organisch koolstofgehalte ≤ 1% in de bouwvoor

- bodems met een grondwaterstand op een diepte van ≤ 1 m ten opzichte van het maaiveld

- bodems met karstisch gesteente op een diepte van ≤ 1 meter ten opzichte van het bodemoppervlak.

Bijkomende maatregelen

Om oppervlaktewater en grondwater te beschermen worden bijkomende maatregelen opgelegd. Zo moet er naast een bufferzone van 5 m ten opzichte van oppervlaktewater, ook bijkomend technieken worden toegepast die drift met minimum 75% reduceren. Verder mogen erwten, stamslabonen of vicia-bonen niet gezaaid worden binnen een breedte van 5 m langs waterlopen.

Alvorens producten op basis van bentazon toe te passen, moet de gebruiker zich ervan verzekeren dat het te behandelen landbouwperceel niet gelegen is in een waterwingebied bestemd voor menselijke consumptie. Het gebruik van de werkzame stof bentazon is niet toegelaten in beschermingszones van type II die zijn afgebakend in toepassing van het besluit van de Vlaamse Regering van 27 maart 1985 (gewijzigd door VLAREM I (B. VI. R. 06/02/1991) en II (B. Vl. R. 01/06/1995) en in preventiezones (zone IIa en IIb) die zijn afgebakend in toepassing van het besluit van de Waalse Regering van 12 februari 2009.

De toelatingshouder, de vergunningshouders en/of de sector moeten garanderen dat de geregistreerde percelen zich in een van de bovenvermelde uitgesloten zones bevinden. Er kan geen toegang tot gebruik van producten op basis van bentazon worden gegeven voor een perceel dat gelegen is in één van deze uitgesloten zones.

Percelen waarop erwten, stamslabonen of vicia-bonen gezaaid zullen worden en waarvoor de teler van plan is ze te behandelen met producten op basis van bentazon moeten geregistreerd worden (bij voorkeur met GPS-coördinaten). Deze perceelregistratie moet vóór de toepassing van producten op basis van bentazon worden ingediend bij de relevante regionale milieu- en landbouwautoriteiten.

Voor de Vlaamse Overheid gebeurt dit via de e-mailadressen: pesticidenreductie@vmm.be en gewasbescherming@lv.vlaanderen.be. Voor het Waals Gewest is dit pesticides@spw.wallonie.be en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is dit pesticide@environnement.brussels.

Maatregelen met onmiddellijke ingang

De verkoop van producten op basis van bentazon is gekoppeld aan de arealen met erwten, stamslabonen en vicia-bonen. Deze voorziening zal geïmplementeerd worden door Vegebe (Federatie van de Belgische groenteverwerking en de handel in industriegroenten) in samenwerking met zaadleveranciers, de toelatingshouder en de houders van vergunning voor parallelhandel.

Het behoud van het gebruik in erwten, stamslabonen en vicia-bonen is afhankelijk van een verbetering van de situatie van het grond- en oppervlaktewater. Een verbetering van de situatie van het oppervlaktewater wordt al verwacht in de loop van 2024. Zonder verbetering van de situatie zullen alle gebruiken ingetrokken worden.

De maatregelen moeten met onmiddellijke ingang nageleefd worden, ook al zijn de etiketten van de producten op de markt nog niet aangepast.

Fytoweb