Sefcovic: “We hebben de meest vooruitstrevende wetgeving. Nu moeten we die gaan toepassen”
Toen Frans Timmermans in 2023 terugkeerde van het Europese naar het Nederlandse politieke niveau, werd hij in Europa opgevolgd door Wopke Hoekstra als Eurocommissaris voor Klimaat en door Maros Sefcovic als Eurocommissaris voor de algemene coördinatie van de Green Deal.
CEJA, de koepel voor Europese organisaties voor jonge boeren, nodigde Sefcovic uit voor een bedrijfsbezoek bij de jonge veehouder Jonas Lemaire in Lennik en voor een rondetafelgesprek over de Green Deal met jonge boeren uit verschillende landen en regio’s. Groene Kring faciliteerde het bezoek.
Net als bij het bezoek van Europees commissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski aan een gemengd bedrijf in Ieper eind vorig jaar, had ook deze hooggeplaatste Europese politicus veel interesse en bewondering voor het traject dat Vlaamse familiale landbouwbedrijven al afgelegd hebben inzake duurzaamheid.
Tevreden dat ecoregelingen werken
Sefcovic is tevreden dat een jonge boer als Jonas dankzij Europa een beroep kan doen op ecoregelingen voor bijvoorbeeld mechanische onkruidbestrijding, het inzaaien van bodembedekkers in de winter (onder meer tegen de erosie en om koolstof uit de lucht op te slaan in de bodem), voor het inzaaien van bloemenranden en voor het niet of ondiep ploegen van akkers.
De Eurocommissaris had voorts veel bewondering voor het familiale karakter van het bedrijf van Jonas, waar ook diens ouders en zus mee aan de slag zijn en later misschien ook nog zijn 2 broers willen instappen. Jonas houdt melk- en vleesvee en teelt het grootste deel van zijn voedergewassen zelf, op eigen en gepachte gronden. Circulariteit draagt hij hoog in het vaandel.
Kalenderboeren is een uitdaging
Jonas vertelde aan de Eurocommissaris over de moeilijkheden inzake toegang tot grond, over de moeilijkheden om aan vergunningen te geraken voor uitbating of voor nieuwe stallen en over de impact van bepaalde maatregelen. Terreinen zijn in het Pajottenland, net als in de rest van Vlaanderen, niet goedkoop. Anders dan in sommige andere Europese landen betekent een bepaald percentage niet-productieve grond in deze regio zowel boekhoudkundig als inzake eigen voervoorraad een serieuze streep door de rekening, ook met een ecoregeling als compensatie.
Dat de grillen van het weer soms moeilijk te combineren zijn met het opgelegde kalenderboeren, kwam eveneens ter sprake. Nog een probleem dat aangekaart werd, is dat Europa één strategie bepaalt voor alle landen, terwijl elke regio zijn eigen klimaat, bodem en verdienmodellen heeft, waardoor een flexibele strategie misschien beter zou kunnen werken.
Waarom verschillen ecoregelingen per land?
Op Europees niveau vinden jonge boeren het niet altijd eerlijk dat elk land zijn eigen ding kan doen met de fondsen die van Europa komen. “In Nederland zijn er 25 ecoregelingen waar je een beroep op kan doen, in Spanje zijn dat er maar 8. Dat zorgt ervoor dat er geen gelijk speelveld is”, zegt CEJA-voorzitter Peter Meedendorp. Hij stelt voorts dat er genoeg visies zijn op duurzaamheid en dat die nu op 1 lijn moeten gebracht worden.
“Ook moet er meer zekerheid zijn over de budgetten. In Nederland waren er bijvoorbeeld ecoregelingen met Europees geld, waarop zoveel boeren hebben ingetekend dat er uiteindelijk niet genoeg budget is. Krijgt elke aanvrager dan wat minder of vallen de laatste inschrijvers dan helemaal uit de boot? Dat zou niet mogen gebeuren. Iedereen die zich daarvoor aanmeldde, rekent erop dat hij het volledige bedrag krijgt. Vaak moet de boer immers kosten maken om te voldoen aan de voorwaarden van die regeling”, duidt de voorzitter van CEJA.
Niet voor jaren vasthangen aan een ecoregeling
Hoewel er nog genoeg ‘uitdagingen’ overblijven, is de jonge boer uit Lennik op bepaalde punten wel tevreden over hoe het Europese geld in Vlaanderen verdeeld wordt. “Bij ons kan je intekenen op ecoregelingen van 1 jaar. Dat is niet overal het geval. Elke boerderij en elke situatie is uniek. Bij ons kan je testen welke regeling werkt en wat niet werkt, zonder dat je voor jaren vastzit aan een regeling waar je eigenlijk snel opnieuw vanaf wil”, vertelt Jonas. Hij vroeg de Eurocommissaris met aandrang om in het beleid zorg te dragen voor de jonge boeren.
Sefcovic staat nog altijd achter de Green Deal van zijn voorganger Timmermans. “We hebben inzake duurzame landbouw met de Green Deal de meest vooruitstrevende wetgeving ter wereld. Nu moeten we kijken hoe we die wetgeving zullen toepassen. Misschien zijn er nog bijsturingen nodig aan de strategie of aan de uitvoering op het terrein”, zegt de Slovaakse politicus.
Tegemoetkomen aan bezorgdheden
“We begrijpen de angst die leeft bij de boeren en we willen daaraan tegemoetkomen. Het is de bedoeling dat alles haalbaar blijft voor alle boeren, zowel praktisch en administratief als financieel. Daarom wil ik op momenten als dit boerderijbezoek goed luisteren naar wat er leeft en met eigen ogen zien wat de impact is van de Europese strategie. We moeten in dialoog blijven en zoeken naar een consensus over het te voeren landbouwbeleid en de emissies. We zoeken goede voorbeelden van bedrijven die een duurzame transitie maken, want we moeten meer doen inzake circulariteit en duurzaamheid. Bij Jonas zijn we daarvoor al zeker aan het juiste adres”, stelt Maros Sefcovic.
Vlaamse veehouder als voorbeeld voor Europa
"De boerderij van Jonas is een van de meest duurzame boerderijen die ik al bezocht heb. Dit is eigenlijk het voorbeeld dat we over heel Europa willen zien", besluit Sefcovic.
