Oceanië en VS molken iets meer in 2023 dan in het vorige productiejaar

D e centrale bankiers eisten de voorbije periode weer de hoofdrol op. Zo maanden zowel de Europese Centrale Bank (ECB)- als de Federal Reserve (FED)-bestuurders aan tot terughoudendheid over de snelheid waarmee men de rente zou verlagen. Dat de rentedaling van de FED later zou komen en mogelijk maar 3 stappen zou doen, doet de markten geen goed. In Europa wijst de ECB op de hardnekkige inflatie in de dienstensector, de sterke arbeidsmarkt en de versoepeling van het financieringsklimaat door de gedaalde langetermijnrente. De spanning in de Rode Zee kan ook de inflatie in Europa nog aanwakkeren.

“Er zijn dus genoeg redenen om het rentebeleid nog een tijd te handhaven”, stelt Raf Beyers in zijn analyse. “De ECB verwacht voor de eurozone een stagnatie van de economie, wat ervoor kan zorgen dat de eurozone nipt aan een officiële recessie kan ontsnappen. De ECB rekent voor de eurozone op een economische groei van 0,8% in 2024. De meeste economen zijn echter somberder en rekenen maar op +0,4%.”

In China ging de vastgoedgigant Evergrande recent failliet. Dit woog zeker op de Chinese graadmeters. “Recente beloftes van de Chinese overheid om de beurzen stevig te gaan stimuleren, doen de markten daar opveren met de beste beursdag in 6 maanden. Dit kan echter een lapmiddel zijn, want de structurele problemen zijn daarmee uiteraard niet plots van de baan.”

De Global Dairy Trade (GDT)-zuivelveiling van Fonterra kende op 6 februari een stevige prijsstijging van 4,2%. Het noteerde daarmee de grootste prijstoename sinds oktober 2023.

Jaarcijfers melkproductie 2023 bijna overal bekend

Het vorige kalenderjaar – 2023 – wordt voor heel wat landen en regio’s rond gemaakt inzake de melkaanvoer.

In Nieuw-Zeeland, waar het na een stevige droogteperiode terug is beginnen regenen, melkt men over december +0,9% tegenover vorig jaar en in milksolids is het zelfs +2,6%. De Kiwi’s molken zo vorig jaar 0,95% meer dan in 2022. Dankzij de regen sinds einde januari zien we de grasgroei daar ook plots stevig toenemen.

In de Verenigde Staten (VS) molken ze over december 0,3% minder en ze komen zo over heel het jaar 2023 bijna op evenveel melkproductie uit dan in 2022. Beyers: “We stellen ook vast dat de melkproductie bij de Amerikanen nu al 3 jaar nagenoeg gelijk is. Sinds 2021 is de melkproductie daar dus amper toegenomen. Door de stevig gedaalde voederprijzen kan het wel zijn dat men de productie daar zal optrekken door het aantrekkelijkere voersaldo.”

Oceanië tekent voor een groene melkproductie, want ook Australië eindigt het jaar met 2,2% meer melk in december. Over heel het vorige jaar molken ze in Australië +0,2% tegenover 2022. Het is al van 2020 geleden dat ze daar op jaarbasis nog groene aanvoercijfers konden noteren.

“Beleidsmakers in Europa nemen graag het woord ‘markttransparantie’ in de mond als reactie op de boerenprotesten. Het is dan ook bedenkelijk dat de Europese melkaanvoercijfers lang achterwege zullen blijven tegenover Oceanië, de VS en heel wat Zuid-Amerikaanse landen”, vindt Raf Beyers.

Boterprijs in Oceanië maakt sprong vooruit

Boter was op de eerste GDT van februari de grote prijswinnaar, met 10,3% prijsstijging. Dit brengt boter in Nieuw-Zeeland op 6.065 euro/ton. Beyers: “Dat is dus een prijsstijging van meer dan 600 euro! Nog opvallend is dat AMF (anhydrous milk fat of vochtvrij melkvet) maar 3,3% steeg naar 5.616 euro/ton. De abnormale spread tussen boter en AMF tekent zich weer af. In juni vorig kwam dit ook even voor, verder weg zien we dat nooit.

De boterprijs op de GDT is ‘nabij’ wel 200 euro/ton duurder dan ‘6 maanden vooruit’. Het is ook opvallend dat de Europese boterindex deze week nog licht daalde naar 5.377 euro/ton. Plots is de boter in Oceanië daarmee een pak duurder dan in Europa. Vooral de lage prijs van 5.250 euro/ton van de Duitse boter valt op. De GDT-boter gaat daarmee wel wat mee in de richting van de Amerikaanse boter, die sinds de laatste week van januari ook plots terug met 6% steeg.”

Op de voorbije GDT was het Midden-Oosten de tweede grootste koper, na Noord-Azië (inclusief China). De aankopen van Noord-Azië zijn echter lager dan een jaar geleden en die van het Midden-Oosten zijn net toegenomen. Met 17% minder aanbod en 23% minder verkocht volume dan een jaar geleden was het in volume een schaarse veiling.

Zware internationale concurrentie op SMP-markt

Ook mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder) was op de GDT goed voor een prijsstijging van 4,6% naar 2.567 euro/ton. SMP is samen met boter zo de beste valorisator voor de melkprijs in Nieuw-Zeeland. “Toch wel zeer opvallend op de GDT is dat de aangeboden SMP uit Europa, die van Arla komt, net een prijsdaling boekte tegenover de vorige veiling en dat deze maar wegging voor 2.490 euro voor maart en maar 2.393 euro voor april.”

Ook de Europese SMP-index daalde in week 6 nog een beetje, naar 2.468 euro/ton. “Vooral de laagste prijs van 2.390 euro van Nederland valt op. Men zou net denken dat de verzwakking van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar onze Europese export kan helpen, maar blijkbaar is dit niet voldoende om de internationale concurrentie aan te gaan.”

Vollemelkpoeder (WMP, whole milk powder) zet zijn gestage stijging sinds half augustus voort met deze week 3,4% prijstoename naar 3.223 euro/ton.

Dalende kaasprijzn

De Europese kaasprijzen doen voorlopig ook niet mee aan het positivisme op de GDT, want alle kaasprijzen daalden deze week licht. Cheddar noteert 4.100 euro/ton, jonge gouda 3.866 euro/ton en mozzarella doet 3.598 euro/ton. “Kopers willen aan deze prijzen nog wat aankopen voor het tweede kwartaal, wat doet denken dat ze nog niet ver ingedekt zijn”, besluit Raf Beyers het zuiveloverzicht.

Anne Vandenbosch