Laatste tips alvorens aardappelen te poten
Het poten van aardappelen is regionaal al gestart of staat er weldra aan te komen. Het Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA), nu Viaverda, geeft nog enkele tips mee voor de aardappeltelers.
Is het pootgoed nog niet geleverd, controleer dan de kwaliteit van het pootgoed vooraleer de lading gelost wordt. Neem bij twijfel of klachten onmiddellijk contact op met je leverancier. Van het moment dat de poters gelost zijn van de vrachtwagen op de boerderij, worden de goederen als aanvaard bekeken. Er is wel nog een mogelijkheid om binnen de 6 uur klachten te melden. Zijn er (verborgen) gebreken die pas later in het veld zichtbaar worden, dan kan dit nog gemeld worden tot 15 juni.
Niet enkel het pootgoed op zich moet gecontroleerd worden op zijn kwaliteit, maar ook de documenten. Zijn er etiketten aanwezig, kloppen die met het volume/gewicht, ras, maatsortering. Zijn de zakken, bigbags of ladingen verzegeld?
Een belangrijk aandachtspunt dit jaar is dat klachten over gecertificeerd pootgoed niet meer mogelijk zijn als dit gesneden wordt. Dat is een praktijk die risico’s met zich meebrengt, vooral richting ziektes, waarvoor de pootgoedteler niet aansprakelijk gesteld kan worden.
Tips bij pootgoed snijden
Ga je pootgoed snijden, dan geeft PCA/Viaverda de volgende tips mee. Een eerste is om de bewaartemperatuur lichtjes te laten oplopen tot 10 à 12 °C. Vergeet na het snijden niet om de knollen tijd te geven om aan wondheling te doen. Dat gaat sneller bij een hogere temperatuur. Gesneden pootgoed wordt bij voorkeur bewaard tussen 12 en 15 °C.
Bij het snijden kan talk toegediend worden, zo droogt het snijvlak niet te hard uit en wordt het vrijgekomen vocht een beetje geabsorbeerd. Om uitdroging, verschrompeling van de knol en hevig kiemen in de hand te houden, wordt het pootgoed idealiter maar 1 week tot maximum 2 weken voor het planten gesneden.
Het gesneden pootgoed dient ‘luchtig’, maar niet drogend, bewaard te worden. Kisten zijn hiervoor ideaal, bigbags of landbouwkippers niet. Viaverda geeft dan de voorkeur om het gesneden pootgoed uitgespreid op een betonvloer te bewaren als er geen kisten voorhanden zijn.
Nog een tip die ze meegeven, is om alleen gezond pootgoed te snijden. Is dit van bedenkelijke kwaliteit en wordt het toch gesneden, dan werk je opkomstproblemen en rot op het veld in de hand. Ook pootgoed dat al gekiemd is, kan nattigheid en versmering veroorzaken door het afbreken van die kiemen tijdens de verlading naar de snijapparatuur.
Weet ook dat gesneden poters niet altijd even makkelijk te verhandelen zijn door de pootmachine. Een andere maat van pootbekers bij bekerpootmachines kan aangewezen zijn. Heb ook aandacht voor de plantafstand in de rij, die durft immers nauwer te zijn bij gesneden pootgoed. PCA/Viaverda kan je daarbij helpen.
De belangrijkste tip voor het snijden van pootgoed is misschien wel om dit door een ervaren/erkende loonwerker te laten doen. Die kent de regels inzake ontsmetting van snijmessen en van de machine.
Lakschurft of rhizoctonia aanpakken
Naast de gevolgen van gesneden pootgoed staat het proefcentrum in zijn berichtgeving ook stil bij een van de belangrijkste schimmelziekten op pootgoed, namelijk lakschurft (rhizoctonia). Het ziektebeeld hiervan op het veld uit zich in een slechte opkomst, met verder in het seizoen een verlaagde opbrengst en misvormde knollen.
Rhizoctonia kan je op aangetaste poters zien door zwarte korstvormige structuren. Bij het wassen gaan die er niet af. Het gaat hier om een verdichting van schimmeldraden. Van zodra de poter kiemt, lopen die draden uit. De schimmel snoert dan net voor de opkomst ondergrondse stengeldelen af. Vaak lopen scheuten onder de plaats van aantasting weer uit, maar ook die kunnen worden aangetast. Op die manier komt de plant niet of laat boven, waardoor een onregelmatige opkomst en planten met dunne stengels ontstaan.
Poedervormige of vloeibare middelen kunnen ingezet worden om lakschurft op pootgoed te bestrijden. We denken dan aan middelen zoals Symphonie, Flim, Maxim 100 FS, Monarch... Bij het toedienen van vloeibare middelen, moeten de poters tijdens de toediening rollen, zodat het middel er goed rond verdeeld wordt. Pootgoed voor het planten behandelen kan, zorg dan voor droge bewaaromstandigheden.
Tast lakschurft vanuit de grond de poters aan, dan is een bodembehandeling aangewezen. Dat kan zowel vollevelds als via een rijenbehandeling.
Ritnaalden bestrijden
Ritnaalden zijn nog een probleem voor de aardappelteelt dat bij het poten kan aangepakt worden. Bevorderlijke factoren voor het voorkomen van ritnaalden (larven van de kniptor) zijn percelen die een gescheurde weide weerspiegelen of die een rijke voorgeschiedenis aan gras, maïs en groenbedekkers kennen.
Er zijn maar 3 middelen erkend om ritnaalden te bestrijden: Nemathorin, Sherpa en Force Evo. Nemathorin kan vollevelds of per rij toegediend worden. De dosering wijzigt dan wel van 20 kg/ha vollevelds naar 7,5 kg/ha bij een rijentoepassing.
Sherpa 0,8 MG wordt gedoseerd aan 24 kg/ha in de rij. Proefveldmedewerkers en onderzoekers wijzen op het belang van een goede verdeling van het middel in de rij, omdat de actieve stof van Sherpa (cypermethrin) weinig tot niet mobiel is in de bodem.
De goede verdeling in de aardappelrug is tevens belangrijk bij gebruik van het granulaat Force Evo, erkend aan 16 kg/ha, om ritnaalden maximaal in contact te laten komen met het middel.
Technische onderzoekers van proefcentra bemerken doorgaans dat ritnaaldmiddelen maar een beperkte bescherming in de tijd bieden. Bij een tweede piek van ritnaalden, ergens op het einde van het groeiseizoen, kan er alsnog schade ontstaan.
Vermenigvuldiging van aaltjes tegengaan
Resistente rassen telen is de beste manier om aardappelcystenaaltjes te bestrijden. Deze rassen worden wel aangeprikt door de aaltjes, maar er worden – in tegenstelling tot vatbare rassen – weinig tot geen nieuwe cysten gevormd. Dit vormt een serieuze rem op de vermenigvuldiging ervan. Bij een grote aaltjesbesmetting kan het nodig zijn om zelfs resistente rassen te combineren met nematiciden.
Aaltjes in aardappelen kunnen aangepakt worden met het granulaat Nemathorin. Velum Prime kan volvelds gespoten worden vanaf 3 dagen voor het planten tot het planten en kan dan ingewerkt worden voor of tijdens het planten. Het product kan ook in de rij toegepast worden tijdens het planten.
