Gele erwt telen in Vlaanderen
Droog geoogste erwten, met name gele erwten, kunnen niet alleen lokaal geteeld worden, het is ook een interessante grondstof voor gebruik in menselijke voeding en diervoeder. Misschien is de teelt iets voor jou? Een teeltgids en berekeningstool kunnen daarbij helpen. Deze maand kun je bovendien informatie opdoen op een demoveld.
Het onderzoekscentrum AgroFoodNature HoGent en Inagro publiceren een teeltgids en kostprijsberekeningstool, en tonen daarmee het potentieel van gele erwten in Vlaanderen (zie verder). Daarnaast hebben deze onderzoekscentra ook aandacht voor enkele uitdagingen, zoals rassenkeuze, bemesting, belagers en wildschade.
Opletten voor wildschade
In verschillende teelten, waaronder in eiwitteelten, is wildschade een belangrijk aandachtspunt. In de teelt van gele erwten zijn er 2 gevoeligere periodes: bij de opkomst van het gewas en vlak voor de oogst. Enerzijds worden de kiemende plantjes geviseerd door vogels, met name duiven. Anderzijds zijn de droge peulen het doelwit in de oogstperiode. Zeker in een gelegerd gewas of indien er open plekken zijn in het veld, krijgen duiven gemakkelijk toegang.
De vogelschade is uiteraard afhankelijk van verschillende zaken, waaronder bijvoorbeeld voedselbeschikbaarheid en populatiegrootte, en kan daardoor variëren. Afwisseling van vogelafweertechnieken is aanbevolen om gewenning en dus dunne gewasstand met risico op lagere opbrengst tegen te gaan.
Gele erwt onafhankelijk op vlak van stikstoftoevoer
Gele erwten zijn zelfvoorzienend op het vlak van stikstof door een samenwerking met bodembacteriën. Deze symbiose zorgt ervoor dat de planten op het juiste moment de juiste hoeveelheid stikstof ter beschikking krijgen. Uit de eerste proefresultaten van Proefhoeve Bottelare HoGent-UGent blijkt bovendien dat een kleine bemestingsgift geen hogere opbrengst genereert en bijgevolg geen toegevoegde waarde heeft.
Preventie van legering door rassenkeuze of teelttechniek
Wanneer de peulen gevuld zijn, het gewas afrijpt en bijgevolg de stengels brozer worden, zijn erwten gevoelig voor legering. Ook de weersomstandigheden, zoals wind en regen, spelen hier een belangrijke rol in. Het is bovendien belangrijk om te vermelden dat legergevoeligheid een raseigenschap is en dat langere rassen niet per definitie gevoeliger zijn voor legering en dus oogstwerkzaamheden zullen bemoeilijken.
Op verschillende percelen wordt daarom een combinatie erwten-granen uitgezaaid. Zo worden gele erwten gecombineerd met gerst of (bak)tarwe. In de juiste zaaizaadverhouding kunnen de graanplanten voor stevigheid zorgen en kunnen ze legering van de erwtenplanten voorkomen.
Aantasting door plagen en ziektes opvolgen
De voornaamste plagen in gele erwt zijn de bladrandkever, de erwtenpeulboorder, de bonenkever en bladluizen. Op het vlak van ziektebeheersing dienen we eveneens waakzaam te zijn voor aantasting door anthracnose, botrytis en sclerotinia. Logischerwijs hebben de weersomstandigheden een belangrijke impact en ligt het risico op deze ziektes lager onder droge omstandigheden. De laatste jaren toonden aan dat aantasting door anthracnose veel plantuitval veroorzaakt in natte winters/voorjaren.
De inzet van insecticiden en fungiciden is mogelijk, indien nodig. In de praktijk is een preventieve ziektebehandeling vaak aangeraden, wegens onvoorspelbare weersomstandigheden en wegens de impact van regen op de toegankelijkheid van het perceel. Gezien de inzetbare insecticiden eerder breedwerkend zijn, is een toepassing van insecticiden buiten de vlieguren van de bijen (dus ’s avonds laat) aangewezen.
Beoordeel de haalbaarheid met de tool en teeltgids
Om vragen van landbouwers te beantwoorden en om hun teeltkeuze te ondersteunen publiceren het onderzoekscentrum AgroFoodNature HoGent en Inagro binnenkort een vernieuwde teeltgids, waarin de teelttechniek en aandachtspunten besproken worden. Je kunt deze gids weldra vinden op de website van het Landbouwcentrum Granen (www.lcg.be) of op de webpagina van Peapact of Peapact2 (https://peapact.vichogent.be/). Op de Peapact-website vind je nu al een kostprijsberekeningstool.
De teelt van erwten is sowieso een stuk risicovoller dan bijvoorbeeld korrelmaïs en ook dit element moet in rekening worden gebracht. Deze tool maakt het mogelijk om de financiële impact van de teelt van gele erwt als alternatieve teelt te becijferen voor eigen bedrijf én om te vergelijken met meer klassieke teelten, zoals tarwe en korrelmaïs. Het kennen van zijn eigen kostprijs of break-even kan de basis vormen voor het onderhandelen met afnemers.
De vernieuwde teeltgids en de rekentool zijn resultaten van het Relanceproject ‘Peapact’, met steun van het agentschap Landbouw en Zeevisserij en wordt verdergezet in het EIP-project (= operationele groep) ‘Peapact 2’, samen met landbouwers en afnemers, eveneens met steun van het agentschap Landbouw en Zeevisserij. Naast deze informatie kan er eveneens contact opgenomen worden met de auteurs. Het onderzoek naar gele erwt wordt de komende jaren verdergezet met als doel de teelt te optimaliseren, grotere arealen te realiseren en de lokale ketens verder uit te bouwen.
