Het belang van correct kantstrooien

Het is belangrijk om de kantstrooiplaat correct te gebruiken langs alle perceelranden. Zo wordt voorkomen dat kunstmestkorrels terechtkomen in beschermingsstroken, waterlopen of aangrenzende percelen. Het PCLT somt hieronder alle aandachtspunten voor het kantstrooien nog eens op.

Strooischijven zorgen voor juiste verdeling

Een strooier werkt volgens het principe van dubbele overlapping. Zoals het ‘strooibeeld’ dus aangeeft, gaan de korrels dubbel zo ver dan de opgegeven ‘werkbreedte’. Vollevelds geeft dit als voordeel dat fouten in rijbreedte wat uitgevlakt worden. Wat het dichtst bij het rijspoor ligt, krijgt de volle dosis. Hoe verder van het rijspoor, hoe kleiner de dosis en hoe meer die gecompenseerd wordt bij de volgende werkgang.

Cumulatief moeten de verschillen zo klein mogelijk zijn. Men spreekt over de variatiecoëfficiënt (VC) van het strooibeeld. De VC is een maat voor de breedteverdeling van de korrels en geeft aan hoeveel procent het strooibeeld afwijkt van het theoretisch ideale strooibeeld. Een variatiecoëfficiënt die kleiner is dan 10% is goed.

Om te kunnen variëren in strooibreedte op dezelfde strooier zijn er verschillende mogelijkheden. Zo kunnen de strooischoepen in een bepaalde hoek gezet worden, maar ook kunnen de strooischoepen verkort of verlengd worden. Een andere mogelijkheid is om te variëren met de verstelbaarheid van het uitstrooipunt. Het toerental van de strooischijven verhogen of verlagen via elektronica, hydraulica of een versnellingskast is nog een mogelijkheid. Tot slot kan er gevarieerd worden met de vorm van de schijf. Deze kan zowel de vorm aannemen van een diep of een plat bord.

Wat is kantstrooien?

Aan de perceelsgrenzen moeten we aanpassingen doen, zodat geen korrels verder gaan dan we willen. Door aanpassingen te doen aan de strooischijf veranderen we het strooibeeld, en creëren we een betere dosis aan de rand van het perceel en weinig of geen dosis over de grens, afhankelijk van hoe we de strooier instellen.

Kantstrooien is dus noodzakelijk om een gelijkmatige bemesting van de gewassen te garanderen aan de perceelsgrenzen én de milieuregels na te leven als. Er bestaan 2 hoofdmethoden: kant-af strooien en kant-op strooien. Elke methode heeft specifieke voordelen en toepassingen, afhankelijk van het doel van de bemesting en de perceelsomstandigheden.

Kant-af strooien: het meest nauwkeurig

Bij tweeschijvenstrooiers wordt meestal de toevoer naar de buitenste schijf afgesloten, vandaar de naam ‘kant-af’. Hydraulisch aangedreven strooiers bieden bovendien de mogelijkheid om de strooier schuin te stellen, wat zorgt voor een nog preciezere toepassing. Bij kant-af strooien komt dan enkel nog kunstmest uit de doseerschuif aan de binnenkant van het perceel. De kunstmest wordt dan door de enige strooischijf vanaf de perceelsrand naar binnen gestrooid. Voor een correcte uitvoering van kantstrooien wordt doorgaans een ketsplaat geplaatst tussen de uitgeschakelde strooischijf en de nog actieve binnenste schijf.

Deze methode wordt vaak gebruikt bij basisbemesting, omdat het een uniformer strooibeeld oplevert. De voordelen van kant-af strooien zijn onder andere een betere controle over de kunstmestverdeling tot aan de perceelsrand. Door vanaf de rand naar binnen te werken, kan de meststof gelijkmatig worden verdeeld zonder overlap of tekortkomingen.

Een ander voordeel is dat er geen verliezen zijn door buiten het perceel te strooien. Deze methode voorkomt dat meststoffen buiten het beoogde gebied terechtkomen, wat een belangrijk aandachtspunt is bij de beschermingsstroken met de zogenaamde blauwe en paarse waterlopen. Deze methodiek geniet altijd de voorkeur als een werkgang aan de perceelsrand het toelaat.

Kant-op strooien: efficiënt bij bijbemesting

Bij kant-op strooien wordt er vanuit het perceel richting de perceelsrand gestrooid met behulp van een speciale kantstrooischijf of een limiter die de curve doet afwijken van de kunstmestkorrels. Dit wordt vaak toegepast bij bijbemesting, waarbij de kunstmest vanaf een halve werkbreedte naar de kant wordt verspreid.

Deze methode heeft enkele nadelen, zoals dat het moeilijker te controleren is waar de laatste kunstmestkorrels vallen. Het is lastiger om de exacte valplaats van de meststof te bepalen, wat vooral belangrijk is bij de beschermingsstroken met waterlopen.

Een ander nadeel is dat de perceelsrand onvoldoende bemest kan worden. Door de limiet op de grens kunnen de laatste meters niet met volle dosis bemest worden.

Om dit te verbeteren, bieden moderne kunstmeststrooiers systemen zoals de schuinstelcilinder, kantstrooischijven, elektronische verandering van het valpunt van de korrel op de strooischijf. Hierdoor kan er gekozen worden tussen eerder opbrengstgeoriënteerd of een eerder milieugeoriënteerd kantstrooien, waarbij het laatste voorkomt dat meststoffen buiten het perceel terechtkomen. Om het mee mesten van waterlopen te beperken geniet het milieugeoriënteerd strooien de voorkeur.

Het is absoluut aan te raden dat een hedendaagse tweeschijfstrooier zowel kant-op als kant-af kan strooien. Op die manier kan je de voordelen van beide technieken inzetten.

OptiPoint: innovatie in kantstrooien

Een recente ontwikkeling op het gebied van kantstrooien is de OptiPoint-technologie. Dit systeem past automatisch de inschakel- en uitschakelmomenten van de strooier aan op basis van perceelparameters, meststofeigenschappen en machine-instellingen. Het is immers zo dat het strooibeeld ook achter de strooier geldt.

Vaak wordt de strooier te vroeg geopend zodra we terug de rijgang inrijden. Daardoor wordt over- of onderbemesting op kopakkers en perceelsranden voorkomen.

Slimmer bemesten met sectie strooien

Moderne kunstmestrooiers met gps-technologie en sectiestrooimogelijkheden zorgen voor een preciezere en efficiëntere bemesting. Een belangrijk voordeel ervan is de optimale bemesting van schuine perceelsranden. Zodra het risico op ongewenste overlappingen of onbehandelde zones ontstaat, past het systeem automatisch en traploos de doseeropening en het valpunt op de strooischijf aan. Zo wordt over- of onderbemesting voorkomen, wat niet alleen de gewasopbrengst ten goede komt.

Een stap verder in precisielandbouw is de toepassing op taakkaarten. Door de werkbreedte op te delen in afzonderlijke secties en de afgifte per sectie nauwkeurig te regelen, wordt de hoeveelheid kunstmest exact daar geplaatst waar het nodig is op basis van een ingeladen taakkaart.

SpeedControl-technologie

De rijsnelheid van een kunstmestrooier beïnvloedt rechtstreeks het strooibeeld op de bodem. Schommelingen in snelheid kunnen leiden tot een ongelijke verdeling van de meststoffen, wat de effectiviteit van de bemesting vermindert.

Lemken heeft hiervoor een SpeedControl-functie waarbij het strooibeeld automatisch aangepast wordt aan de rijsnelheid. Het strooibeeld wordt bijgepast door de elektronische regeling van het valpunt op de strooischijf. Dit zorgt ervoor dat de meststof altijd optimaal verdeeld wordt, ongeacht variaties in snelheid.

De handleiding blijft cruciaal

Een correcte afstelling van de kunstmeststrooier is cruciaal en vormt de basis voor alle technologie die er op heden op kan. Lees de handleiding dan ook zorgvuldig. Elke strooier heeft specifieke instellingen en procedures voor kantstrooien. Het is essentieel om deze te kennen en toe te passen.

Bart Vandaele (PCLT)