Afval- en toiletwater van bijna 36.500 woningen in natuur geloosd
Van bijna 36.500 woningen in Vlaanderen komt het afvalwater nog steeds rechtstreeks in de natuur terecht, met alle negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit vandien. Dat blijkt uit gegevens die Groen-fractieleidster Mieke Schauvliege heeft opgevraagd bij minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v). De slechte waterkwaliteit van de Vlaamse waterlopen kan dan ook niet volledig verhaald worden op de landbouw, meent Boerenbond.
Bij woningen die nogal afgelegen liggen, is het niet altijd financieel haalbaar om riolering te voorzien. Om te voorkomen dat al het afval- en toiletwater van die huishoudens in de natuur geloosd wordt, kan op die plaatsen best worden ingezet op individuele behandeling van afvalwater (IBA). In totaal gaat het om meer dan 53.200 woningen die over zo'n eigen zuiveringssysteem horen te beschikken. Maar voor meer dan de helft van die woningen is dat niet het geval. Van bijna 36.500 woningen komt het afvalwater dus nog steeds rechtstreeks in de natuur terecht.
Dat is volgens Groen-politica Schauvliege erg schadelijk voor ons milieu. “Menselijke uitwerpselen en toiletpapier, shampoo en douchegel, afwasproduct, bodycrèmes en scrubs en ga zo maar door: via het douche-, afwas- en toiletwater komen al die producten en vuiligheid terecht in onze natuur en waterlopen en vervuilen ze het milieu”, legt Schauvliege uit.
Volgens Schauvliege moet de regering daarom meer werk maken van de uitrol van systemen die het afvalwater in een woning zuiveren, de zogenaamde IBA's. “In een tiental gemeentes is er nog geen enkele IBA geplaatst. In een 120-tal andere is slechts 20% van de doelstelling gerealiseerd. Dat is veel te weinig”, meent Schauvliege.
Zelfs IBA's die prioritair zijn – omdat ze bijvoorbeeld dicht bij een beschermd natuurgebied of een drinkwatergebied liggen – zijn nog maar in 1 op de 3 gevallen gerealiseerd. “Zelfs op plaatsen waar zuiver water de hoogste prioriteit zou moeten hebben omdat er een directe bedreiging is voor kwetsbare natuur of onze drinkwatervoorziening, kan minster Brouns geen geruststellend antwoord geven: ook daar is bij ongeveer 1 woning op 3 geen zuivering van het afvalwater voorzien. Het is dus dringend tijd voor een versnelling”, besluit Schauvliege.
Investeringen in rioleringsnet
Minister Brouns zelf wijst erop dat Vlaanderen al jaren sterk investeert in een beter rioleringsnet. Zo hebben sinds 2008 245 Vlaamse gemeenten ingetekend op rioleringsprojecten en zit Vlaanderen aan een rioleringsgraad van 93,5%.
De cd&v-minister wil die investeringsinspanning ook in de komende jaren doortrekken. Zo is een half miljard euro extra uitgetrokken om lokale besturen te ondersteunen bij rioleringsprojecten die tussen 2026 en 2030 zullen uitgevoerd worden. “Gemeenten willen investeren in hun rioleringsinfrastructuur, maar stuiten vaak op hun budgettaire grenzen. Met deze middelen bieden we hen de ruimte om werk te maken van de noodzakelijke investeringen”, aldus Brouns.
De investeringen focussen vooral op 2 knelpunten: het verhogen van de zuiveringsgraad en het verminderen van riooloverstorten. Bij hevige regenval lozen die overstorten het overtollige water rechtstreeks in de waterlopen. In Vlaanderen zijn er zowat 9.000 van dergelijke overstortplaatsen. Een veel te hoog aantal, vindt minister Brouns.
De investeringen in rioleringen zijn niet alleen belangrijk voor een betere waterkwaliteit, ze zijn volgens de minister ook cruciaal in de strijd tegen wateroverlast en droogte. “Via infiltratie, buffering van regenwater en een klimaatadaptieve inrichting van het openbaar domein zorgen we in Vlaanderen voor duurzame oplossingen die onze leefomgeving wapenen tegen extreme weersomstandigheden”, klinkt het.
Landbouw doet al grote inspanningen
Boerenbond roept in een reactie iedereen op om zijn verantwoordelijkheid te nemen en collectief de waterkwaliteit te verbeteren: “Landbouw doet grote inspanningen om de waterkwaliteit te verbeteren”, zegt Boerenbond-voorzitter Lode Ceyssen. “We verwachten dat ook andere actoren en sectoren de nodige maatregelen tijdig nemen zodat we allemaal samen de waterkwaliteit kunnen verbeteren.”
“Het lozen van afval- en toiletwater van woningen heeft ook een grote impact op de waterkwaliteit en het behalen van de natuurdoelstellingen. Dit moet ook in rekening worden gebracht bij evaluaties waar er maar al te vaak naar landbouw wordt gekeken. Een grondige evaluatie van dat MAP-meetnet dring zicht dan ook op zodat de landbouwsector alleen verantwoordelijk wordt gesteld voor de eigen invloed en niet op de impact van anderen.”
