Vrijhandelsakkoord Oekraïne: Nieuwe quota zorgen voor bezorgdheid
De bekendmaking van de nieuwe tariefcontingenten in het handelsakkoord met Oekraïne heeft gemengde reacties uitgelokt van de vertegenwoordigers van landbouwers.
De Europese Commissie onthulde op 4 juli de omvang van de tariefcontingenten in het principeakkoord over de herziening van het vrijhandelsakkoord tussen de EU en Oekraïne. Het quotum voor pluimvee stijgt van 90.000 ton naar 120.000 ton en dat van eieren van 6.000 ton naar 18.000 ton. Het tarwequotum stijgt van 1 miljoen ton naar 1,3 miljoen ton, terwijl het maïsquotum 1 miljoen ton wordt in plaats van 650.000 ton. De stijging van het quotum voor suiker is groter: van 20.000 ton naar 100.000 ton.
Voor Brussel weerspiegelen de aanpassingen de markttendenzen ten opzichte van 2016. De quota blijven wel onder de volumes van de autonome handelsmaatregelen die in 2022 werden ingevoerd. Verder zijn de quota voor honing (35.000 ton) en gerst (450.000 ton) ook verhoogd, maar blijven de quota voor rundvlees, varkensvlees en schapenvlees ongewijzigd.
In ruil heeft de EU een stijging van de export verkregen van varkensvlees (een stijging met 25.000 ton naar 45.000 ton), pluimvee (een stijging met 100.000 ton naar 120.000 ton) en suiker (een stijging met 60.000 ton naar 100.000 ton). De rest van de export zal worden geliberaliseerd of profiteren van een aanzienlijke verlaging van de rechten.
De lidstaten moeten de overeenkomst nog goedkeuren. De Europese Commissie hoopt het eind juli te kunnen voorleggen. De overgangsbepalingen blijven ondertussen van toepassing.
Gemengde reacties
De eerste reacties op het voorstel waren gemengd. Copa-Cogeca, de Europese koepel voor landbouworganisaties, en betrokken sectororganisaties verwelkomen de zekerheid en stabiliteit op lange termijn voor de handelsbetrekkingen, maar zijn bezorgd over de hogere quota die Oekraïne aangeboden krijgt.
“De verhoging van de quota voor pluimvee (+30%), eieren (+300%), maïs (+54%), ethylalcohol (+25%) en vooral suiker (+498%) en honing (+583%) blijft de betrokken sectoren voor grote uitdagingen stellen”, aldus de landbouworganisaties in hun gezamenlijk persbericht.
“Het is een bittere pil”, zegt Guillaume Gandon, vicevoorzitter van de CGB (suikerbietentelers, FNSEA). “Dit volume van 100.000 ton is 5 keer groter dan het volume dat voor de oorlog was toegestaan. Het komt overeen met de productie van een suikerfabriek in de EU.”
Ook aan Oekraïense zijde is men niet erg enthousiast over de nieuwe overeenkomst. “Eén ding is duidelijk: het is zeer waarschijnlijk dat de nieuwe overeenkomst zal leiden tot verdere nettoverliezen voor de Oekraïense agrovoedingsproducenten”, aldus de Ukrainian Agrobusiness Club (UCAB), die opriep tot een verderzetting van de autonome handelsmaatregelen.
In Vlaanderen toonde minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) zich al een koele minnaar van het principeakkoord in de commissie Landbouw. “Als ik het huidige ontwerp van het akkoord leg naast de Vlaamse aandachtspunten, stel ik helaas vast dat onze bezorgdheden slechts gedeeltelijk zijn meegenomen.”
