Tractor Mother Regulation maakt tractoren veiliger

De wetgeving is op zich niet nieuw en dateert al uit 2013. Maar naar gelang de voorbije jaarovergang naderde, werd het onderwerp veelvuldiger besproken, en wordt ietwat gezeurd over de nadelen en het slecht op de hoogte zijn van de sector.

De aankomende strengere wetgeving zorgde ervoor dat er een lichte verkooppiek was op de tractormarkt vorig jaar. Sommige tractoren moesten ook simpelweg ingeschreven worden voor Nieuwjaar, want na 1 januari 2018 voldeden ze niet meer aan de wet.

Met dit artikel trachten we wat meer duidelijkheid te brengen. Als er over nadelen gesproken wordt, dan heeft men het over de ietsje duurdere tractor in aanschaf, maar ook stuit men op conflicten om de remmen van nieuwe tractoren aan oude werktuigen te koppelen en omgekeerd.

Op de meerprijs die de nieuwe wetgeving met zich meebrengt, valt geen exact getal te kleven, maar de extra kost is er wel. Een fabrikant moet immers extra maatregelen treffen en voorzieningen plaatsen op de tractor. Dit wordt doorgerekend in de verkoopprijs. De gebruiker krijgt er wel een veiligere tractor voor dan voorheen. Verrekend naar percentages valt dit ‘stukje’ meerprijs mee ten opzichte van het totale aankoopbedrag, maar het is weer net een stukje geld dat de tractorgebruiker meer moet gaan betalen naar aanleiding van Europese wetgeving. De laatste jaren werd de tractor al duurder door verscherpte emissienormen.

Een voorbeeld van hoe getracht is de tractor veiliger te maken, is dat vanaf heden het volgens de Europese verordening verplicht is om als bestuurder op de stoel te zitten en zowel het koppelingspedaal als het rempedaal in te trappen. Een ander veiligheidsverhogende ingreep is dat het materiaal van de cabinebekleding brandvertragend moet zijn. Nog in de cabine moet de reële gereden snelheid veel preciezer aangeduid worden.

Remmen

De kopzorg die de sector heeft met de ‘Mother Regulation’ zal in hoofdzaak de aangescherpte wetgeving op vlak van remmen zijn. Tegelijk horen we in de sector “dat het groter wordt voorgesteld dan het is”. De oplossing komt van de fabrikant uit. De klant heeft er op zich weinig omziens naar.

Sinds Nieuwjaar moet er bij de nieuwe tractoren een alarm afgaan wanneer in het remsysteem de druk daalt tot de minimumgrens. Bij nieuwe tractoren is het ook zo dat de reminstallatie onderdrukt moet kunnen worden om de handrem te testen. In de praktijk kan de bestuurder de handrem testen, bijvoorbeeld op een helling.

De handrem moet vanaf nu ‘proportioneel’ bediend worden. Afhankelijk van de fabrikant en het tractortype hadden we reeds met de elektronische handrem een zwart/wit-systeem. Dit wil zeggen, de handrem stond af of op. Een tussenstand was er niet. Onder druk van Europa is er deze nu gekomen. Dit zodat we in een noodgeval met de handrem de tractor tot stilstand kunnen brengen.

Europa vereist verder dat bij het remmen eerst de aanhangwagen remt en dan de tractor om ‘scharen’ te voorkomen en het landbouwtransport veiliger te maken. Bij het remmen moet men tevens de voorwielaanrijving inschakelen, zelfs als de vooras geremd is.

Nog sinds Nieuwjaar is een losbreekinrichting verplicht bij nieuwe tractoren. Komt de aangekoppelde aanhangwagen om welke reden dan ook los, dan moet de aanhangwagen automatisch remmen. De wet schrijft voor dat dit zo moet zijn op aanhangers die sneller dan 25 km/u rijden. De oplossing is het dubbelleiding remsysteem, waarvan zowel hydraulische als pneumatische varianten zijn mogelijk.

Om binnen het domein van de remmen te blijven: binnen een kleine twee jaar, na 31 december 2019, is een eenleidings-volgwagenremsysteem verboden op nieuwe type trekkers en na 31 december 2020 op alle nieuwe trekkers.

De wetgeving maakt een onderscheid tussen nieuwe trekkers, dat zijn de tractoren die nieuw uit de fabriek komen. Nieuwe typetrekkers zijn tractoren waarvoor de fabrikant een type-goedkeuringsprocedure moet aangaan (conformiteitsverklaring). Dit trekkertype is vooralsnog niet bij de keuringsinstanties bekend.

Uit het voorgaande leren we dat de klassieke hydraulische aanhangerrem verboden wordt in de toekomst. De meest logische oplossing is dat er bij aanschaf van een nieuwe tractor gekozen wordt voor het bekende tweeleidings-luchtremsysteem. Dit is echter niet verplicht, maar wel voor de hand liggend. We berusten ons hier immers op beproefde techniek (gemeengoed binnen de vrachtwagenwereld). Tevens is deze techniek betaalbaar. Wie kiest voor een dubbelleiding hydraulisch remsysteem is in orde met de wet, maar kan mogelijk nare gevolgen ondervinden als hij bepaalde getrokken machines wil aankoppelen.

Nog binnen het domein van de remmen schrijft de EU-verordening 167/2013 voor dat wanneer een tractor sneller kan rijden dan 40 km/u, de snelheid begrensd moet worden tot 40 km/u als de rempedalen zijn ontkoppeld. Tractoren die harder kunnen dan 40 km/u beschikken dus over een detectiesysteem dat nagaat of de rempedalen gekoppeld zijn of niet. Sommige fabrikanten leggen de grens zelfs bij 30 km/u.

In de verdere toekomst volgt nog een ABS-verplichting.

Meer zien

Zoals eerder in dit artikel aangehaald vormen de remmen de hoofdmoot uit van de aangescherpte wetgeving. Maar er zijn nog vereisten die de Tractor Mother Regulation voorschrijft. Zo wordt een groter gezichtsveld gevraagd. Er mogen geen dode hoeken meer zijn voor de chauffeur. De fabrikanten lijken dit eenduidig opgelost te hebben door een groothoekspiegel te monteren, die reeds gekend is vanuit de transportsector.

Al is dit type spiegel op zich niet verplicht, het lijkt het uniforme ant woord van de tractorenbouwers. In optie boden sommige merken dit reeds aan, nu wordt het standaard wegens een verplichting.

Soms wordt het ook wel een dubbele spiegel genoemd bestaande uit een bol en vlak deel en dit om zowel een kort als ver zicht te bieden.

Leuningen voor veilige opstap

Nog iets dat we reeds kenden vanuit de transportsector zijn de leuningen of handgrepen rondom de cabine. Bij de tractor hadden we dit natuurlijk ook al, maar dit komt met de nieuwe Mother Regulation nog meer naar voren. Bij de tractor had vooral de cabinedeur handgrepen, ietwat op een hoger niveau.

Vanaf nu gaan we ook handgrepen of een korte leuning terugvinden op bijvoorbeeld de cabinetrap, en dit zowel aan de linker als rechter cabinetrap. Het moet het in- en uitstappen voor de bestuurder vergemakkelijken. Dit is duidelijk een ingreep die de veiligheid vergroot.

Scherpe delen weg

Veiligheidsverhogend mogen we ook zeggen van de vereiste uit de EU-verordening 167/2013 die vraagt dat er geen scherpe randen en kanten meer zijn in en rondom de cabine. De laatste decennia werken de tractorfabrikanten al veel meer dan vroeger met afgeronde lijnen, vanaf nu is het zelfs een verplichting om letsel bij de bestuurder te voorkomen. Nog meer dan vroeger gaan we nu bij nieuwe tractoren afgeronde armleuningen en spatbordranden zien.

Motorkap niet zomaar openen

De motorkap mag niet meer te openen zijn met een eenvoudige drukknop of dergelijke meer die iedereen van buitenaf kan bedienen. Vanaf heden moet dit met ‘gereedschap’ gebeuren.

Dit kan een inbussleutel of iets dergelijks zijn, maar evengoed de contactsleutel. Dit past zeker in de optiek dat het veiliger is om de motorkap te openen wanneer de motor niet draait.

Stilvallen aftakas

Verstrengd is de wetgeving op het vlak van de aftakas. Staat de chauffeur op van de stoel, dan moet binnen de zeven seconden de aftakas uitvallen. Voor enkele landbouwpraktijken is dit onpraktisch. Hierom mag van de wetgever het systeem overbrugd worden door een extra knop minstens drie seconden in te drukken. Hiermee wordt aangegeven dat de bestuurder de tractor verlaat, en hij bewust verlangt dat de aftakas blijft draaien.

Fabrikanten lossen dit galant op door naast de aftakasschakelaar een ‘intentieschakelaar’ te plaatsen. Voornoemde verplichting geldt zowel voor de front- als achteraftakas.

Wil de chauffeur van buitenaf de aftakas bedienen (via de drukknoppen op het spatbord) dan moet hij hiervoor eerst binnen in de cabine het signaal geven.

Dim- en werklichten

In de tractorcabine valt nog een andere wetgeving op, namelijk de bediening van de lichten. De stand-, dim- en grote lichten mogen niet meer op dezelfde bedieningsschakelaar zitten dan de werklichten. Dit is ongetwijfeld omdat de wetgever wil verhinderen dat andere weggebruikers verblind worden door de werklampen.

Het wordt door de tractorfabrikant opgelost door de werklampen op een aparte schakelaar te zetten.

Veel stickers

Wat sinds Nieuwjaar bij de nieuwe tractoren die voldoen aan de Mother Regulation verder opvalt, zijn de vele stickers. Ze duiden op smeerpunten, scharnierplaatsen van de hefinrichting, maar ook op de mogelijkheid tot nooduitgang via het achterraam of dakvenster. De fabrikant moet via deze stickers diverse waarschuwingen aan de gebruiker meegeven.

Eén van de laatste aandachtspunten van de EU-verordening 167/2013 is de goedkeuring van de trekhaak die gemonteerd wordt. Welke info het typeplaatje van de trekhaak moet geven, is zelfs omschreven in de wet. Niet goedgekeurde trekhaken, bijvoorbeeld van oudere tractoren die mogelijk wel passen op de nieuwe, mogen niet meer gemonteerd worden.

Tot slot nog meegeven dat smeernippels met een plug moeten afgeschermd worden.

TD