Innovatiediscussie Agriflanders: ‘innovatie is vooral samenwerken’
Innovatie is vooral een kwestie van samenwerken, binnen en tussen schakels. Daarnaast is toenemend een verbinding van onderzoek met de praktijk nodig en die wordt dan ook gezocht. Dat concludeerden voorzitter Sonja De Becker van Boerenbond, administrateur-generaal Joris Relaes van ILVO en voorzitter Jan Vanderstichele van Fevia in een debat.
De Becker, Relaes en Vandestichele spraken tijdens de openingsdag van landbouwbeurs Agriflanders op de stand van de Boerenbond. Relaes benadrukte dat de begrippen onderzoek en innovatie niet door elkaar gebruikt moeten worden, alsof het synoniemen zijn. “Over onderzoek lees je in onderzoeksrapporten, terwijl je innovatie vooral in de praktijk ziet.”
Het oude beeld van onderzoekers die zich opsluiten in hun labo en weinig in het veld zijn, klopt volgens hem al even niet meer. De verbinding met de praktijk is volgens hem van toenemend belang. Relaes benadrukt ook dat het tot waarde brengen van nieuwe vinden steeds belangrijker wordt. Wetenschap puur voor de wetenschap is uit. Daarnaast doet het ILVO steeds meer aan co-creatie, dus samenwerking met sectoren.
In dat kader werkt ILVO met ‘living labs’, faciliteiten waar samen met andere stakeholders nieuwe ideeën worden getest. Concreet ziet Relaes vooral een revolutie in precisielandbouw – op termijn bemesting op plantniveau bijvoorbeeld – en ‘Big Data’: het verzamelen, koppelen en analyseren van grote stromen data en vooral het omzetten van deze gegevens in bruikbaar advies voor de boer of tuinder, maar zeker ook de voedingsindustrie, logistiek, retail en bestuur.
Wat het laatste betreft gaf Relaes met de verkiezingen in het oog de nieuwe regering nog gratis advies: “in plaats van jobs, jobs, jobs moet de slogan grond, grond grond zijn.” Relaes ziet drie grote uitdagingen wat grond betreft: de beschikbaarheid, de betaalbaarheid en de vruchtbaarheid. Wat de pachtwetgeving kan Vlaanderen zich geen 5 jaar vertraging meer veroorloven, aldus Relaes. Wat de kwaliteit van de grond betreft, zei Relaes dat Vlaanderen snel van koers moet wijzigen. “Als we de komende 40 jaar voortdoen zoals we de afgelopen 40 jaar hebben gedaan dan gaan we voor hebben wat we in de VS zien: dat we met sommige gronden niks meer aan kunnen.”
Een deel van het probleem is de seizoenspacht, aldus Relaes. Mensen voelen zich hierdoor niet optimaal betrokken bij het langetermijnperspectief voor de gronden die ze gebruiken.
Meer dan smartphone
De Becker noemde innovatie van het grootste belang. De wereld verandert immers snel en vergt voortdurende aanpassing. De concurrentie van ver en dichtbij neemt toe.
De Becker zei dat men bij innovatie vaak denkt aan doorbraak technologieën zoals de iPhone. Naast het vinden van totaal nieuwe dingen, is innovatie ook het verbeteren van bestaande producten of processen, aldus De Becker. “Die innovaties hoeven geen wereldschokkende zaken te zijn. Voortdurend op zoek gaan naar opportuniteiten in je bedrijf, nieuwe diensten en producten en bestaande processen proberen te verbeteren is vaak al genoeg.”
In die zin is innovatie geen zaak alleen van multinationals of uitvinders, maar ook van landbouwers. Boerenbond wil bij het bevorderen van innovatie als grootste landbouworganisatie van Vlaanderen en gezegend met een sterk financieel fundament, een belangrijke rol spelen. Dat doet ze onder meer door het ondersteunen van het Innovatiesteunpunt, dat landbouwers helpt nieuwe ideeën op te doen of juist te verspreiden.
De Becker vindt het hoopvol dat hoewel het EU-landbouwbudget krimpt wel fors meer Europees geld vrijgemaakt wordt voor innovatieprojecten. Maar, stelde ze vast, vaak wordt nog in hokjes gedacht – werken sectoren onvoldoende samen – waardoor de Vlaamse voedingsketen nog niet het maximale binnen haalt.
Industrie en landbouw
“Wat innovatie betreft is het belangrijk dat we de vragen van de landbouw en die van de industrie matchen”, zei Vanderstichele, die in het dagelijks leven aan het hoofd staat van koekjesbakker Lotus Bakeries en voorzitter is van Flanders’ Food, waarin de Vlaamse voedingsindustrie samen werkt aan innovatie. Zijn bedrijf – bekend van wafels en speculaas- groeit als kool met als gevolg meer vraag naar tarwe, suiker en margarine. Het bedrijf koopt op dit moment zo’n driekwart van haar grondstoffen lokaal.
“Daarom is innovatie ook voor ons belangrijk: om onze groei mogelijk te maken, moeten we niet alleen zelf steeds meer produceren, maar de landbouwers die ons beleveren ook. Het onderstreept weer het belang van samenwerking.”
