Startpagina Bedrijfsnieuws

Net niet als akkerbouw: Schotse zeewierbusiness

Op het meest noordelijke eiland van de Buiten-Hebriden, eiland Lewis, bevindt zich het bedrijf Hebridean Seaweed. Het is een van de vele bedrijven die zich richt op de oogst van zeewier voor vooral landbouw- en cosmetische doeleinden. Hebridean Seaweed mag zich de grootste van het Verenigd Koninkrijk noemen. Directeur MacLeod stond ons te woord over het reilen en zeilen in het bedrijf.

Leestijd : 4 min

Z eewier oogsten. Het is niet nieuw in Schotland. Het nut van deze ‘zeeplant’ heeft zich al duchtig bewezen doorheen de geschiedenis. Toen de gletsjers zich terugtrokken na de ijstijden werd Schotland bewoonbaar en vestigden kleine groepen jager-verzamelaars er tegen 4.000 voor Christus. Zeewier was toen een gemakkelijk te verzamelen voedselbron voor de bevolking. Hebridean Seaweed oogst Ascophyllum nodosum, in de volksmond knotswieren genoemd. Die heeft zijn naam te danken aan de grote knobbels aan de stengels, die ervoor zorgen dat het wier rechtop kan blijven in het water.

In de nieuwe faciliteit moeten nieuwe technologieën de productie en de energie-efficiëntie verbeteren , aldus Martin Macleod.
In de nieuwe faciliteit moeten nieuwe technologieën de productie en de energie-efficiëntie verbeteren , aldus Martin Macleod. - Foto: MV

Vooral voor landbouwsector

Momenteel is er in Schotland een grote diversiteit aan kleine, dynamische bedrijven die zeewier gebruiken, voornamelijk voor de productie van levensmiddelen (met name voor de markt voor gezonde voeding) en cosmetica. De verwerking tot alginaten, dat onder andere wordt gebruikt in de tandheelkunde, restauraties en de kunst, is de grootste industrie. Ook de meststoffenindustrie is belangrijk. Veel kleine land- en tuinbouwers zamelen een lading zeewier in voor gebruik op de traditionele manier, maar er zijn ook een aantal bedrijven die Ascophyllum nodosum kunstmatig composteren door middel van warmte- en drukbehandelingen om het natuurlijke proces te versnellen. De eindproducten zijn commercieel verkrijgbaar, vooral voor sportvelden en de landbouw.

Ook bij Hebridean Seaweed is landbouw de belangrijkste afzetmarkt. Directeur Martin Macleod: “Onze producten zijn bestemd als voedingssupplement voor dieren, bodemverbetering, alginaat, cosmetica en nutraceutische industrie. 95% van onze productie is bedoeld voor de land- en tuinbouw.” Martin en Malcolm Macrae - die uit hetzelfde dorp komt als Martin - richtten het bedrijf op in 2005 en denken enkel aan groei. “Omdat de vraag naar zeewier elk jaar groeit, groeien we mee. We zijn nu een bedrijf van meer dan 20 man en bouwden dit jaar een extra faciliteit bij. Het project kostte ons 7 miljoen pond, maar we kregen wel steun van Europa en de Schotse overheid. Hier willen we ook steeds vernieuwende technologieën bij betrekken om energie-ëfficienter te worden en de productie te verbeteren. Het is een uitdagende sector en het is belangrijk dat we gepassioneerd zijn en graag buitendeurs werken.”

Wilde wieren in Crown Estate waters

Het oogsten is een opmerkelijke activi teit met zo’n speciaal gewas. “Het moeilijkste bij het oogsten is het weer. Het moet kalm zijn op zee.” De knotswieren kunnen heel het jaar geoogst worden. “We oogsten de hele kustlijn van Lewis en Harris, dat is in de buurt van 1000 mijl. Die wateren zijn eigendom van de Crown Estate (Kroondomeinen) en particuliere eigendommen, het is dus niet ons eigendom. Elk jaar oogsten we zo 6.000 ton, en dagelijks halen we 40 ton zeewier boven.” Ze oogsten het handmatig met een sikkel of mechanisch met een zeewieroogstboot. Het handwerk wordt gedaan door zeewieroogsters, die het werk vaak combineren met crofting en visserij. Ze snijden het gewilde deel af tot 12 inches van de basis, zodat het in 3 tot 4 jaar kan regenereren.

Hebridean Seaweed investeerde in een mechanische zeewieroogstmachine.
Hebridean Seaweed investeerde in een mechanische zeewieroogstmachine. - Foto: MV

Om mechanisch te oogsten heeft Hebridean Seaweed een mechanische zeewieroogstmachine gekocht, die Martin speciaal voor hen liet ontwerpen. Deze manier van oogsten heeft dan nu ook zijn voorkeur. Het is een nogal opmerkelijk schip dat dicht bij de kust kan werken en het zeewier afsnijdt terwijl het in het water drijft. “Dit is een duurzame manier, want enkel de toppen worden geoogst. Zo kan het zeewier in kort tijd herstellen. Bovendien werken we samen met Scottish Natural Heritage, Marine Scotland en de Crown Estate om ervoor te zorgen dat de oogst op de juiste manier wordt uitgevoerd, met respect voor de biodiversiteit.” Het zeewier wordt vervolgens in zakken gevuld en door een klein bootje naar een beschutte plek gesleept om op een vrachtwagen te laden.

Op het bedrijf

Na aankomst op het bedrijf wordt het zeewier voorzichtig gedroogd in een tunneldroger en vervolgens vermalen naar de wensen van de klant. Het zijn moderne machines waarbij de processen kunnen worden gecontroleerd. Zo zal het gedroogde zeewier zijn oorspronkelijke goede eigenschappen behouden, wat noodzakelijk is voor een kwalitatief eindproduct. “Het zeewier heeft nog 11% vocht aan het eind. We hebben 4 kg nat zeewier nodig om 1 kg droog te maken.”

Hebridean Seaweed is er ook in geslaagd het Biologisch Certificaat te krijgen van de Biodynamic Agricultural Association voor al haar producten, maar ook het Femas Certificaat (Feed Materials Assurance Scheme) van het Product Authentication International voor al de veevoederproducten.

Marlies Vleugels

Lees ook in Bedrijfsnieuws

Meer artikelen bekijken