Nederland: aantal melkveehouderijen krimpt met 33%
In Nederland daalt het aantal melkveebedrijven de komende 10 jaar in rap tempo. In 2030 telt ons buurland nog ‘maar’ 10.600 melkveehouderijen en dat zijn er 33% minder dan de bijna 16.000 in 2018. Dat blijkt uit een onderzoek van Wageningen Universiteit (WUR). Ze deed de studie in opdracht van melkerij FrieslandCampina.
De WUR-onderzoekers keken naar 4 scenario’s. In het basisscenario houden Nederlandse melkveebedrijven in 2030 gemiddeld 139 melkkoeien, voor een totaal van dus 1,5 miljoen koeien. Dat zijn er minder dan in 2018 maar de melkproductie per koe stijgt naar 9.850 kg melk per koe, waar dat nu 8.750 kilo is. Met de veestapel blijft de sector ruim onder het Europees bepaalde ‘fosfaatplafond’.
Daardoor zal de Nederlandse melkplas ondanks het gekrompen aantal koeien met 3% groeien. Er blijven dus grotere bedrijven over met meer productieve koeien. Maar toch denken de onderzoekers dat een merendeel van de melkveehouders - 73% ook in 2030 vervangingsinvesteringen of aflossingen moet uitstellen. In 2018 was dat overigens ook al bijna 70%, maar de situatie verslechtert dus.
Hoewel de fosfaatuitstoot binnen de normen blijft, zal de sector met het eiwitgehalte in het rantsoen nog wat moeten verlagen – niet veel – om ook onder het stikstofplafond te blijven. Ook wat betreft ammoniak en methaan is nog een inspanning nodig. Het aantal koeien per hectare neemt toe van 1,85 naar 1,98 koeien per hectare.
Andere scenario’s
In de andere 3 scenario’s daalt het aantal koeien ook. Als gekozen wordt voor een natuurinclusieve melkveehouderij, dan daalt het aantal bedrijven tot 10.100, met gemiddeld 145 melkkoeien. In dit scenario is uitgegaan van een aparte melkstroom voor ‘natuurinclusieve melk’ en een evolutie Europees, waarbij ecodiensten betaald worden. In dit scenario zal wel een iets hoger percentage, 29%, financieel fundamenteel gezond zijn.
In het scenario ‘hardcore vrije markt’ wordt gekozen voor massaproductie van betrouwbaar, goedkoop en doelmatig geproduceerd voedsel. Weidegang en biodiversiteit worden gelost en het aantal bedrijven krimpt tot 7.500 bedrijven, met gemiddeld 190 koeien en ruim 10.000 kg melk per koe. Dit scenario - wat misschien een beetje lijkt op de aanpak in Nieuw-Zeeland - leidt dus tot een ruime halvering van het aantal bedrijven
In weer een ander scenario wordt de focus gelegd op rendement en sociale eisen. In dit scenario kiezen boeren deels zelf voor andere inkomensbronnen en daalt het aantal bedrijven tot 7.800 met gemiddeld 165 melkkoeien.
Reactie FrieslandCampina
FrieslandCampina, één van de grootste melkerijen van Europa met ook circa 300 Belgische leveranciers, wil het onderzoek gebruiken voor haar strategiebepaling. Frans Keurentjes, voorzitter bestuur Zuivelcoöperatie FrieslandCampina over het onderzoek: “Het WUR-onderzoek laat in het basisscenario zien dat FrieslandCampina rekening moet houden met een gelijkblijvende hoeveelheid melk de komende jaren. Wanneer dit wordt afgezet tegen stijgende kosten op melkveebedrijven is het helder dat de opdracht voor FrieslandCampina om waarde te creëren voor ons als lid-melkveehouders de komende jaren nog relevanter wordt.”
