Klimaatproblemen
Het klimaat van 2016 is op zijn zachts gezegd merkwaardig te noemen. Een jaar van records zullen we maar zeggen. Allereerst was het al het warmste jaar ooit, met een temperatuur die 1,2°C hoger ligt dan voor de industriële revolutie. Daarnaast werden we van erg nat naar erg droog geslingerd. Tot in juni was het aantal neerslagdagen per maand erg hoog, met een piek in juni. Juni verzoop gewoon door de hevigste regenval sinds jaren. We kregen tot 490 liter per vierkante meter (gemeten in Ukkel), terwijl dat anders gemiddeld de 75 liter is. Het aantal uren zonneschijn was bijgevolg erg laag.
Het slechte klimaat was te voelen in teelten zoals tarwe: de extreem lage opbrengsten in granen waren zichtbaar in het centrum van het land en in het Oosten. In de Polders viel heel wat minder regen, waardoor de opbrengst iets hoger lag. Niet alleen in het veld was het nat, ook serres waren ondergelopen. Behandelen ging niet steeds zo gemakkelijk. Zo was het bijvoorbeeld lastig om aan plaagbestrijding te doen. Zo grapte Lieven Van Ceunebroeck: “Er is rupskracht nodig als wielen het niet meer trekken in het veld. Niet behandelen is in de toekomst geen excuus meer.”
Ook in augustus werd de graanoogst onderbroken door regenval. Echter, drie weken later was het ondenkbare waar: men moest beregenen om aardappelen te rooien. Hoe nat juni ook was, september was zo droog als de woestijn. Het was in de vorige 35 jaar zo droog niet geweest! Op 13 september werd zelfs een warmterecord van 31°C vastgesteld. Het vorige warmterecord dateerde van 1947.
Overnemen over de grenzen heen
In fyto- en zaadfirma’s komen meer en meer consolidaties in grote groepen. Bayer deed een bod op Monsanto. Er werd gesproken over dé grootste overnamedeal van het jaar. Uiteindelijk kon Bayer Monsanto binnenhalen. Ze vormen nu de grootste groep.
Ook Syngenta is met ChemChina, met dochterbedrijven Pirelli en Adama, aan het overwegen om samen te gaan. Bij Dupont en Dow zijn ze met gelijkaardige dingen bezig. In het algemeen is er de tendens naar het vormen van grotere groepen.
Ook China mengt zich
Over de fytoproductie in China viel anders ook wel wat te vertellen. De overheid heeft er een systeem opgebouwd om het grote aantal fytofirma’s in China op vijf jaar tijd met 30% te doen zakken. Er is al een weg afgelegd om aan de huidige 1.700 firma’s te geraken, met zo’n 300 actieve stoffen in patent. In totaal zou er in China 500 actieve stoffen worden geproduceerd.
De staat stuurt er de wetgeving naar milieu toe, maar ook de overnames. Vanuit de staat krijgen Chinese bedrijven de opdracht om met verkregen financiële middelen uit te breiden intern, in China zelf, en extern naar Europa toe. Export is er naar 180 landen zoals USA, Brazilië, Australië, Argentinië, Viëtnam, Thailand, India, Indonesië, Pakistan, Nigeria. De moleculen die ze het meest aanmaken en waarvoor een patent is: Glyfosaat, Imidacloprid, Clethodim, Chloorpyrifos, Atrazine, Dicamba, Chloorthalonil. Sommige zijn in ons land niet meer erkend, maar wereldwijd zijn dit heel belangrijke moleculen. Het bod van ChemChina op Syngenta is het grootste Chinees bod op een Westers bedrijf.
Pesticideverbod
Wat ook opviel in 2016 was dat op een bepaald moment openbare besturen in Vlaanderen geen pesticiden mochten gebruiken. Ze konden hun openbare terreinen dus niet meer met fytoproducten onkruidvrij houden. Het resultaat was eraan te zien: grasperken vol onkruid, niet onderhouden perrons … In Nieuwpoort werd de brievenbus van de Post zelfs afgeplakt doordat slakken zich te goed deden aan de brieven.
Sproeien onder vuur
Er was nogal wat tumult in Wallonië, toen een loonsproeier zijn machine aan het vullen was aan een rivier. Hoewel dat nog wel in Vlaanderen mag, kan dat in Wallonië en in Frankrijk niet.
Ook in Frankrijk was er sprake van commotie. Zo was een landbouwer aan het behandelen terwijl tijdens de behandeling op het veld ernaast voetbal werd gespeeld. De gemoederen laaiden hard op. Toch is hier het grote verschil met onze wetgeving dat op openbare pleinen, zoals scholen, kerkhoven… , afstandsregels gerespecteerd moeten worden.
Daarnaast was Wallonië plots in de ban van zerofyto. Verschillende ministers, waaronder Collin, willen streven naar een landbouw zonder pesticiden. Het is dus niet alleen in Vlaanderen politieke en maatschappelijke druk. In Fernelmont was er zelfs een hele discussie en een onderzoek op gang gekomen nadat werd geclaimd dat de pesticiden in de landbouw de oorzaak waren van kanker.
Ook glyfosaat lag serieus onder vuur, en zou niet meer kunnen in Wallonië. Greenpeace heeft ook al geen hoge pet op van glyfosaat. Hun medewerkers hadden er niets beter op gevonden om de topman van een doe-het-zelf-keten persoonlijk aan te pakken in zijn woonplaats.
De vraag is uiteindelijk: wordt straks de publieke opinie het nieuwe erkenningscomité? Er spreekt blijkbaar meer emotie dan ratio. Toch is het niet eenvoudig. De klant denkt ‘ik betaal dus ik bepaal’, maar verkiezen in het algemeen geen bio vanwege de prijzen. Eigenlijk betaalt de klant liever zo weinig mogelijk.
Smart Farming
Meer en meer worden drones ingezet, maar dat was tot nu toe steeds op proefbasis en dus niet in praktijk. In de toekomst echter, zullen we daar wel mee te maken hebben. Waarnemingen zullen gemaakt worden, velden worden gescreend op onkruiden en ziekte met het doel om het spuittoestel te gaan sturen en meer plaatsgewijs te gaan behandelen.
Grote merken in grote landen zijn bezig met kleinere tractoren die autonoom kunnen werken door middel van gps of een ander systeem waardoor continu mee gewerkt kan worden, zoals bemesten en behandelen.
Er zijn al bedrijven die meer van die robottractoren hebben en die zijn eerder lichter van constructie en pk’s en ze werken dus op grotere velden autonoom, zonder bestuurder: land bewerken, zaaien, bemesten, behandelen, oogsten …
Ook nieuw in 2016 was de machine die autonoom aardbeien kan plukken. Of autonome machines die behandelen in druiven. Het zit er aan te komen, maar waarschijnlijk pas in de verre toekomst.
