2019 werd een behoorlijk jaar voor de verkoop van land- en tuinbouwmachines

Volgens Gert Van Thillo, coördinator federatiewerking Fedagrim, was de algemene tendens voor 2019 een dalende verkoop, wat absolute aantallen betreft. Maar de financiële omzet blijft gelijk doordat de machines groter worden en meer opties tellen.

De verkoop richting andere doelmarkten, dus niet land- en tuinbouw, maar bijvoorbeeld de industrie, groenvoorziening, particuliere sector... neemt dan weer toe. In de land- en tuinbouw is er veel interesse in precisielandbouw en robottechnieken. Deze vragen dan wel andere competenties van verkopers en techniekers. Het zijn eerder bekende vaststellingen, die Gert al sinds 2016 doet bij de opmaak van het economisch rapport.

2019 was nog een behoorlijk jaar, waarbij de verkoop positief evolueerde in de laatste 4 maanden van het jaar. Wijzigingen inzake de reglementering over de verhoogde investeringsaftrek vanaf Nieuwjaar was een belangrijke stimulans om naar het jaareinde toe nog te verkopen. Hiermee is er ook tijdens Agribex 2019 nog veel verkocht.

Tendensen

Wat de tractorverkoop betreft, geeft Gert Van Thillo aan dat er in de categorie onder de 50 pk maar liefst 743 stuks zijn verkocht in 2019. Dat is een opmerkelijke stijging, want in de voorbije jaren draaide dat volume rond de 500 eenheden. In het lijstje van fabrikanten van ‘kleine’ tractoren komen de laatste jaren alsmaar meer nieuwe spelers te staan.

Het zijn veelal Aziatische fabrikanten die de markt benaderen als ‘prijsbreker’ en zich richten naar de particulieren, hobbyboeren, paardenhouders... Kortom, vaak zijn dat geen dagelijkse professionele gebruikers.

In 2019 werden er volgens Fedagrim bijna 150 verreikers meer verkocht dan het jaar voordien. In totaal werden 851 stuks verhandeld. Qua uitvoering wordt er duidelijk meer naar de grotere modellen overgestapt.

De verkoop van de zelfrijdende veldhakselaars blijft op niveau de laatste jaren. De markt zit bovenaan de 30 stuks, onderaan de 40 stuks. Opvallender is dat de verkoop van maaidorsers op 5 jaar tijd sterker is afgenomen; van 73 stuks in 2015 naar 42 eenheden in 2019. De grasopraapwagen of dubbeldoelwagen was de laatste 9 jaar aan een comeback bezig.

Het gemak van werken voor grote melkveehouderijbedrijven speelt hier mee en het dubbeldoelprincipe, waarbij deze wagen ook geschikt is voor maïstransport. Deze stijging is voorbij en de verkoop zit weer op een stabiel niveau van ruim 30 stuks jaarlijks. De voorbije 2 jaar is er minder geïnvesteerd in ‘mestmateriaal’. De verklaring zou zijn dat er weinig vervanging in de markt is doordat er weinig slijtage is en men lang met dezelfde machines blijft werken.

Sinds 2018 heeft Fedagrim in de cijfertabellen ook de categorie ‘accu aangedreven tuinbouwmateriaal’ opgenomen. Deze markt vergroot jaar na jaar, vooral gestimuleerd door het gemak van werken. Nog een vaststelling voor de tuin- en parksector is dat het aantal verkochte zitmaaiers dalend is door het succes van de robotmaaier. Ook hier kiezen de mensen duidelijk voor gemak. Batterij-aangedreven grasmaaiers kennen tevens een toenemende verkoop.

Melkveehouderij schaalt verder op

Wat de verkoop van melkstallen betreft, is duidelijk merkbaar dat de melkveehouders verder opschalen en professionaliseren. Opmerkelijk is de toename van het aantal bedrijven waar met een robot gemolken wordt én van het aantal robots op 1 bedrijf. Parallel hiermee gaat de verkoop van melkkoeltanks, ook deze worden steeds groter in volume.

Volgens Van Thillo werkt de helft van de Nederlandse melkveehouders met een robot. België loopt hier op achter. Bij ons zou nog een vierde werken met een bindmelkstal. Deze worden niet meer nieuw verkocht, maar zijn nog duidelijk aanwezig, vooral dan bij de kleinere, gemengde bedrijven.

Impact coronacrisis

Uiteraard stond Gert Van Thillo stil bij de impact die de coronacrisis heeft op de land- en tuinbouw. Als positief punt ziet hij dat het GLB onder druk stond en dat nu misschien het belang van een eigen goed werkende voedselproductie meer naar voren komt.

Bij land- en tuinbouwmechanisatiebedrijven zorgde het losbarsten van de coronacrisis voor een ‘logistieke schok’. De uitlevering van machines kwam in het gedrang, medewerkers zitten thuis wegens ziekte of kinderopvang en er was het hamstergedrag. Opgemerkt werd dat via dealers en invoerders meer wisselstukken en verbruiksgoederen op stock werden genomen. In de veehouderij waren ontsmettingsmiddelen en handschoenen heel populaire artikels om te verhandelen in de maand maart.

Opgemerkt werd verder dat het verkoopmoment voor verschillende productgroepen doorheen het jaar anders ligt. De verkoop en de uitlevering van een groot deel van het hooibouwmateriaal was al gebeurd voor het uitbreken van de coronacrisis. Hier zal er dus weinig invloed zijn op het financieel saldo. Anders zal het zijn voor typische najaarsproducten, zoals houthakselaars. In welke mate gaan deze geproduceerd, getransporteerd en verkocht geraken? Van sommige machines heeft een invoerder dan wel stock staan, maar gaat hij deze nog vlot kunnen verkopen?

Klanten, en dan vooral particulieren, ontdekken door het verplicht sluiten van winkels andere verkoopkanalen, hoofdzakelijk webshops. Dit is een goed gegeven voor de grote spelers die hier al mee klaar waren, maar meestal verliest de lokale land- en tuinbouwdealer. Ongetwijfeld zullen zij in de toekomst meer aandacht hebben voor de e-commerce.

De coronacrisis heeft soms een verrassende impact. Zo blijkt er een tekort aan koelcontainers te zijn om bijvoorbeeld vlees van Europa naar Azië te sturen. Een gevolg is dat varkensvlees veel minder vlot geëxporteerd raakt en de prijzen zakken.

Wat zonder Covid-19?

Gert Van Thillo stelde zich ook de vraag: “Over wat zou er gesproken worden als er geen corona, Covid-19crisis was?”. Volgens hem zou dan ongetwijfeld de aandacht liggen bij de toenemende maatschappelijke vraag naar meer dierenwelzijn en het klimaat. “We hebben twee droge zomers achter de rug en afgelopen maand maart is het weer droog beginnen worden.”

“Er is ook nog de brexit, die door de coronacrisis is ondergesneeuwd”, bemerkt Van Thillo. “Nochtans heeft dit ongetwijfeld voor de Belgen een impact daar wij veel in- en uitvoer hebben met het Verenigd Koninkrijk.”

Input van leden

Aan de online-persconferentie namen ook enkele leden van Fedagrim deel om vanuit hun sector ervaringen te delen.

Fedagrim voorzitter, Johan Colpaert, zelf aan het hoofd van een bouwbedrijf, zegt dat ze tijdens de eerste 2 weken van de coronacrisis de productie en werven hebben stilgelegd. Ondertussen zijn ze weer aan het opstarten, maar hebben ze een probleem met de beschikbaarheid van hun buitenlandse medewerkers. Colpaert haalt ook nog andere vaststellingen aan. Hij vreest dat er vele (bouw)projecten worden uitgesteld of afgezegd. Er wordt nu al vastgesteld dat de overheid meer tijd krijgt om plannen goed te keuren en dat de banken minder vlot met financieringen omgaan.

Michael Carlier (Etesia) bevestigt het stijgend belang van accu aangedreven tuinmachines en de populariteit van robotmaaiers. Hij geeft aan dat de coronacrisis druk zet op de tuindealers. “Wat mogen ze doen, voor wie en op welke manier.” Het blijkt niet altijd duidelijk te zijn. Het feit dat vele mensen thuis zijn en in hun tuin werken, geeft een verhoogde interesse in tuingereedschap. Maar ze kunnen niet altijd terecht bij de lokale vakhandel. Voedingsbedrijven waar ook wat tuingereedschap verkocht wordt, zoals bv. Makro, zijn wel open. Dit wordt als oneerlijke concurrentie gezien, net in de topperiode waar de tuindealer zijn jaar moet maken.

Tweedehands ligt stil

Tim Aerts (Aerts) geeft aan dat voor hen als producent van landbouwmachines het voorjaar van 2020 al afgelopen winter is gemaakt. De bestellingen waren er, en de uitleveringen zijn kunnen plaats hebben. Demonstraties zijn dan weer geschrapt. “Maar wat gaat de rest van 2020 geven nu de prijs van vele landbouwproducten is gekelderd?” Elie Verhaeghe (Grimme) treedt hem volledig bij. “De productie van voorjaarsmachines is niet in het gedrang gekomen. Maar wat met de tweedehands machines die voorlopig weinig interesse kennen.”

Frederick Audenaert (Fullwood Packo) gaf te kennen dat er een heel positieve sfeer was in de melkveehouderij, tot corona toesloeg. “De toename van het aantal robotbedrijven en de groter wordende melkkoeltanks is niet te ontkennen.” Ook ziet hij veel interesse in draaimelkstallen. Door de coronacrisis zag hij nog een stockverhoging op veebedrijven van desinfecterende middelen en andere hygiëne producten.

Andere attitude

Joost Merckx (Merckx machines) sprak namens de dealers en geeft aan dat de ‘Agribex verkopen’ dit voorjaar in het veld in het werk zijn gezet. “Slechts op een uitzondering na is een machine niet geleverd. Wel zien de dealers dat openbare besturen vaak niet thuis geven als een machine geleverd moet worden. Dit zijn dan ook orders die niet afgewerkt en gefactureerd kunnen worden en bij de dealers blijven staan.”

Door de ‘social distancing maatregelen’ merkt Joost Merckx dat het contact met de klant verandert. “Dit vraagt ook van de klant een andere attitude.” Ook Joost ziet dat er geen interesse is in tweedehands materiaal, de verkoop ligt stil door de niet-essentiële verplaatsingen”.

Voorzichtigheid

Afsluitend stelt Gert Van Thillo dat hij momenteel heel wat ‘voorzichtigheid’ ziet. “Aankopen worden hierdoor vaak uitgesteld tot betere tijden, maar slijtage blijft ook een gegeven.” Wat de nabije toekomst zal brengen zal voor iedere deelsector (landbouw, tuinsector, industrie) anders zijn, omdat de klantenmix anders is. Ook de prijsimpact, noodzakelijkheid tot investering en verkoopseizoen, zijn anders. Er worden zelfs verschillen in de situatie voor dealer en importeur vastgesteld. Als positieve noot haalde hij aan dat de landbouwsector in crisissituaties doorgaans stabieler is dan andere sectoren. “We zijn ondernemers en zoeken oplossingen, zodat we ook deze crisis te boven komen.” Bovenal ziet hij dat er goed voor elkaar wordt gezorgd.

Tim Decoster