Boerenbond hoopt dat bezwaarschriften

ernstig worden genomen

De voorbije weken kwamen vooral de 41 landbouwbedrijven die op de beruchte rode PAS-lijst (Programmatische Aanpak Stikstof) staan in de media. Zij moeten in 2025 hun deuren sluiten. Ook voor andere bedrijven die niet moeten sluiten, zijn de gevolgen echter groot, omdat er nieuwe en strenge regels zijn. Daarom reageren de hele landbouwsector, maar ook de agrobusiness hierop met talrijke bezwaarschriften.

Lijvig bezwaarschrift

Op de laatste dag om bezwaarschriften in te dienen organiseerde landbouworganisatie Boerenbond in hun thuislocatie Leuven een persmoment en een boerenontbijt voor pendelaars en voorbijgangers.

Lode Ceyssens, voorzitter van Boerenbond: “We hebben dat PAS-akkoord goed gelezen en dat brengt zware gevolgen met zich mee voor heel veel van onze land- en tuinbouwers. De provinciale structuren en vakgroepen binnen onze organisatie hebben heel wat bezwaren geformuleerd na het bestuderen van dat akkoord. Aan de hand van hun bevindingen schreven we ons bezwaarschrift. Het werd een lijvig document van 170 pagina’s.”

De organisatie leverde dit bezwaarschrift op 17 juni af bij de burgemeester van Leuven, Mohamed Ridouani, en het Leuvense schepencollege. “We gaven hun ook een korte toelichting over de impact van dit ontwerp-PAS op de landbouwsector.” Ceyssens was verheugd over de positieve respons in het Leuvense stadskantoor. “De burgemeester bevestigde dat boeren cruciaal zijn in onze maatschappij én voor onze voedselzekerheid. Om onze productie te garanderen, moeten de landbouwers bestaanszekerheid krijgen.”

Juridisch drijfzand

“De belangrijkste boodschap in ons bezwaarschrift is dat dit stikstofakkoord zorgt voor onhaalbare en ondraaglijke gevolgen op het bedrijf van van onze boeren. Om een landbouwbedrijf te kunnen uitbaten en te blijven voldoen aan de wetgeving zijn grote investeringen nodig. Het is dan ook nodig dat deze investeringen kunnen blijven renderen.” Ceyssens wijst erop dat wanneer bedrijven een vergunning kregen, de overheid zijn engagement moet blijven nakomen. “Door contractbreuk van de overheid kunnen heel wat bedrijven nu niet meer blijven boeren.” De organisatie zag veel meer heil in een reductie op sectorniveau dan op bedrijfsniveau.

Volgens de Boerenbondvoorzitter is dit akkoord gebouwd op juridisch drijfzand. Er wordt bovendien geen rekening gehouden met stikstof die sowieso al verdwijnt binnen de sector. Het plan houdt immers geen rekening met de stikstof die verdwijnt door de opkoopregeling voor de varkensbedrijven noch met de stikstof die verdwijnt door stoppende bedrijven. “De gemiddelde leeftijd van onze landbouwers is 56 jaar en slechts 12% van de 50+’ers geeft aan een opvolger te hebben.”

Ook een ecologische onderbouwing ontbreekt volgens Ceyssens. “Europa vraagt niet dat we met een ‘kritische depositiewaarde van zoveel kg’ werken. Ze vragen wel dat tegen 2050 de natuur in goede staat van instandhouding moet zijn. Daar zullen we ook aan werken, maar in het ontwerp-PAS ontbreekt de onderbouwing naar dit model.”

Twee maten en 2 gewichten

Voorzitter Ceyssens benadrukte dat de landbouw zijn verantwoordelijkheid niet wil ontlopen. “Er is een stikstofprobleem. Landbouw is verantwoordelijk voor 29,4% van de stikstofdepositie op de speciale habitatgebieden. We zullen ons uiterste best doen om bij te dragen aan de verlaging van de impact op de natuur.”

Volgens de BB-voorzitter wordt er echter veel te weinig ingezet op innovatie, niet alleen van stallen, maar ook van voeders en op het vlak van bedrijfsbeheer. Ook het wetenschappelijk comité is er nog steeds niet. “Bovendien wordt stikstof afkomstig van landbouw op een andere manier behandeld dan stikstof van andere sectoren (buitenland, verkeer, industrie). Dat begrijpen wij niet: stikstof is stikstof. Het zal de natuur waarop stikstof neervalt worst wezen van waar die afkomstig is. Het is dan ook onbegrijpelijk dat landbouwbedrijven moeten verdwijnen en dat andere landbouwbedrijven onmogelijke reductienormen opgelegd krijgen, terwijl met één vergunning voor een buitenlandse investering (n.v.d.r. Ineos in de Antwerpse haven) er ineens een stikstofuitstoot bijkomt die gelijk is aan die van 100 melkveebedrijven. Twee maten en 2 gewichten!”

Hopelijk geen schijnvertoning

Hoeveel bezwaren er uiteindelijk zullen zijn ingediend, is nog niet duidelijk. De steden en gemeentes die bezwaarschriften hebben ontvangen, krijgen 30 dagen de tijd om deze over te maken aan het departement Omgeving. Daar zullen ze de vele bezwaarschriften grondig moeten doornemen en een synthese maken van de relevante elementen.

“Ik mag hopen dat dit openbaar onderzoek geen schijnvertoning is geweest. Als ik al kijk hoe intens de sector ermee bezig is geweest, dan mag ik hopen dat de Vlaamse regering dit ernstig neemt. Wij hopen dan ook dat de Vlaamse regering op basis van de bezwaren een gesprek aangaat met de sector om samen na te denken over haalbare oplossingen voor onze boeren, voor onze natuur en voor onze voedselproductie”, besloot Ceyssens.

Bezwaarschrift van ABS

Ook het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) diende nog op de laatste dag van het openbaar onderzoek een bezwaarschrift in. De organisatie verwerkte nog heel wat vragen en opmerkingen die tijdens de recente vergaderingen met minister Demir door de aanwezigen werden geuit in het document.

Het ABS verwees hierin eveneens naar het ontbreken van een wetenschappelijk kader in het stikstofakkoord, naar de onmogelijke nulbemesting en naar de onaanvaardbare onzekerheid voor de sector.

Ook uit andere hoek

Ook Climaxi, de beweging voor klimaat en sociale rechtvaardigheid, en het Boerenforum, de organisatie voor agro-ecologie en eerlijke landbouw, hebben samen een bezwaar ingediend tegen het ontwerp van stikstofbeleid van de Vlaamse regering dat momenteel ter inzage ligt. “Wij missen een echt landbouwbeleid in dit voorstel en roepen op tot dialoog met de sector”, zeggen ze.

De 2 organisaties zeggen in een persmededeling dat zij kiezen voor ‘grondgebonden landbouw’, waarbij er zoveel dieren per hectare worden gehouden als die hectare aankan. Ze vrezen dat het ontwerp van decreet dat voorligt, zal leiden tot nog meer intensieve en industriële landbouw. De organisaties vinden argumenten voor hun stelling in het milieueffectenrapport dat ter inzage ligt. Daarin staat dat het te verwachten valt dat ‘de kleinere bedrijven of bedrijven met een beperkt toekomstperspectief de investeringen die nodig zijn om de emissiereducties te realiseren, niet zullen doen en eerder zullen stoppen’.

Anne Vandenbosch/Belga