Met dit nieuwe GLB heeft de EC grote groene ambities. Het is immers gekoppeld aan diverse vergroeningseisen, maar ook aan 1,65 miljard euro Europese subsidies voor Vlaanderen. Hiervan is 1,386 miljard euro Europees geld, aangevuld met een nationale financiering van 272 miljoen euro. Het gaat hierbij ook over 550 miljoen euro rechtstreekse inkomenssteun.
Geen start op 1 januari
Het Vlaams strategisch plan (GLB-SP) werd op 11 maart 2022 overgemaakt aan de Europese instanties. Het kreeg op 5 december groen licht van de EC. Dit maakte de start ervan op 1 januari 2023 mogelijk. Toch werd de goedkeuring van het Vlaamse plan op de valreep – op 22 december – nog tegengehouden. Volgens het agentschap voor Natuur en Bos (ANB) is de passende beoordeling bij het GLB, het onderzoek naar de milieu-impact van het landbouwbeleid, immers ‘onvoldoende kwaliteitsvol’.
Ongeziene situatie
Omdat de Vlaamse regering het GLB-SP nog steeds niet goedkeurde, maakt de EC zich zorgen. Twee maanden nadat het plan in voege zou moeten zijn, blijft het in Vlaanderen geblokkeerd. Vlaanderen is daarmee de uitzondering binnen de Europese Unie. Dit is een ongeziene situatie!
Europese commissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski uitte eerder al zijn bezorgdheid over deze uitzonderlijke situatie. Hij stuurde hier eind januari een brief over naar de Vlaamse regering.
In 2023 moet een eerste schijf van 300 miljoen naar de Vlaamse boeren vloeien, maar dat geld zit nu dus geblokkeerd. De EC vreest dat Vlaamse landbouwers hun vergroeningsinspanningen zullen uitstellen door de grote onzekerheid omtrent dit dossier. Het veldseizoen schiet immers uit de startblokken. Daarnaast betekent dit ook dat Vlaamse land- en tuinbouwers heel wat subsidies kunnen mislopen. De EC wijst er ook op dat Vlaanderen verplicht is om de EU-regels uit te voeren.
GLB en PAS
Door de discussies binnen de Vlaamse regering over het stikstofakkoord wordt ook de uitrol van het Vlaamse GLB tegengehouden. Beide dossiers worden immers aan elkaar gekoppeld en mogelijk ook als pasmunt gebruikt bij de moeilijke onderhandelingen.
Natuurpunt en de Bond Beter Leefmilieu vroegen bovendien begin dit jaar aan de EC om haar goedkeuring van het Vlaams strategisch plan opnieuw tegen het licht te houden. Beide organisaties riepen hiervoor de Aarhus-procedure in. De EC bestudeert momenteel deze aanvraag. Ze heeft 2 maanden de tijd (verlengbaar met één maand) om hierover een beslissing te formuleren en om deze te communiceren.
Landbouworganisaties naar rechter én naar Brussel
Intussen stelden diverse landbouworganisaties de Vlaamse regering in gebreke voor het uitblijven van de goedkeuring van het Vlaamse GLB-plan. De gerechterlijke procedure is ingezet. De pleitzitting zal doorgaan op 15 maart. “We verwachten op vrij korte termijn (paar weken) een uitspraak van de kortgedingrechter”, zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens. “Het rechtssysteem voorziet dat elke partij die denkt belang te hebben bij een zaak zich mag aanmelden bij de rechter. Intussen hebben diverse andere overheden en organisaties dat ook gedaan.”
De Vlaamse landbouwsector – zowel alle landbouworganisaties als de agrovoedingsector – trekt daarom op 3 maart ook massaal naar Brussel (zie kader).
