Supermarkten moeten hogere melkprijs betalen
In de ‘war for milk’ krijgt de Belgische landbouwer een steeds betere prijs voor zijn melk, maar verderop in de keten lukt het nog niet om de hogere kosten volledig door te rekenen. “Dat spanningsveld is niet lang meer houdbaar”, zegt Renaat Debergh van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ).
De prijsstijgingen voor melk hebben rechtstreeks weinig te maken met de oorlog in Oekraïne, dat geen grote melkvolumes exporteerde. “Voor de zuivelmarkt begonnen de hogere prijzen reeds in augustus 2021, nog lang voor de oorlog. In Europa en andere regio’s in de wereld daalde de melkproductie. De prijs die aan de Belgische melkveehouders betaald werd, steeg van juli tot december 2021 met 29%. In het eerste kwartaal van dit jaar liep de stijging op tot 40%”, zegt voorzitter Catherine Pycke van BCZ.
Gestegen kosten
Daar staan voor de melkveehouders en de zuivelindustrie gestegen kosten tegenover inzake energie, lonen, grondstoffen, verpakkingen, transport, … waar de oorlog in Oekraïne wel een impact op had. “Het is schrijnend te moeten vaststellen dat het de voorbije maanden op onze eigen consumentenmarkt onmogelijk was om de hogere kosten door te rekenen, terwijl dat wel mogelijk was tussen bedrijven onderling en voor de export. Dit zorgde voor zware verliezen bij de zuivelindustrie, met onder meer een faillissement, een sluiting en overnames tot gevolg. Bij heel wat bedrijven is de situatie nog steeds gespannen. Het doorrekenen van dergelijke onvoorzienbare kostenstijgingen bij de retail moet beter afdwingbaar worden, zo niet dreigen leveranciers het slachtoffer te worden van machtsmisbruik verderop in de keten”, zegt Pycke.
Melkprijs
Structurele daling
“De lagere wereldwijde productie heeft een verscheidenheid aan oorzaken, van slechte weersomstandigheden tot milieu-overwegingen en dierenwelzijn, maar zeker voor Europa lijkt de daling structureel te worden. En de inflatie is er al. Het wordt afwachten of er ook een recessie komt. We zien al de gevolgen van de inflatie in het consumptiepatroon van de Belg. Zoals verwacht probeert die bij inflatie in de eerste plaats te besparen op voeding. Als de retail de werkelijke kosten eindelijk begint door te rekenen, zal dat effect misschien nog groter worden”, stelt Debergh.
Brexit en bio
Investeringen
PAS
Stikstof
“De zuivelindustrie onderschrijft de doelstelling dat er minder stikstof moet uitgestoten worden, maar wij zien andere manieren om dat te bereiken dan het sluiten van bedrijven. Het geld van de opkoopregeling van de PAS zou men als overheid beter investeren in het meebetalen aan de stikstofmaatregelen die de landbouw opgelegd krijgt. Nu vraagt men aan de boeren om te investeren in stikstofreductie, terwijl ze tegelijk minder zullen mogen produceren. Dat valt niet te rijmen”, vult Debergh aan.
Duurzaamheid
Catherine Pycke wijst erop dat de zuivelsector reeds heel wat inspanningen doet inzake duurzaamheid. “Een gemiddelde melkveehouder neemt vandaag 19 duurzaamheidsinitiatieven die verder gaan dan wat wettelijk bepaald is. In 2014 waren dat nog maar 9 initiatieven. De helft van de melkveehouders zet in op het verhogen van de gemiddelde leeftijd van hun koeien en 1 op de 3 bevordert de biodiversiteit op de velden.”
De zuivelindustrie draagt eveneens zijn steentje bij. Op 10 jaar tijd wordt per liter verwerkte melk 22% minder energie en 34% minder water verbruikt en wordt 29% minder CO2 uitgestoten.
Belgische melk duurder dan in buurlanden