Papieren kwijt of onbruikbaar? De Behva kan je helpen!

Een oude tractor kopen is nog vrij eenvoudig, maar van heel wat voertuigen zijn de papieren niet meer te vinden of in zo'n slechte staat dat ze onbruikbaar zijn geworden. Om de administratie van de tractor in orde te brengen en hem te kunnen inschrijven, moet de koper dan al snel een aantal acties ondernemen waarvan de afloop soms onzeker is.

Wie vindt er immers nog zijn weg in de doolhof van administratieve procedures, te meer omdat elk geval anders is: gaat het om een Belgisch of buitenlands voertuig? Welk document ontbreekt precies? Welke papieren zijn bij een aanvraag tot inschrijving nodig op basis van de herkomst en de ouderdom van de tractor?... Geraakt je er alleen niet wijs uit?

Gelukkig is er een organisatie die je kostbare hulp kan verlenen: de Belgian Historic Vehicle Association – Belgische vereniging voor historische voertuigen (Behva). We waren bij deze vereniging te gast voor een gesprek over de mogelijkheden tot regularisatie van de documenten van oude tractoren. Bij die gelegenheid gaf de Behva ook tekst en uitleg over haar activiteiten en over de diensten die ze aanbiedt aan de eigenaars van oude landbouwtractoren.

De belangen van verzamelaars behartigen

Antoon Van de Veegaete is hoofd van de sector ‘Bedrijfsvoertuigen’ bij de Behva. In die rol behandelt hij alle problemen in verband met vrachtwagens, autobussen, touringcars, tractoren en andere bedrijfsvoertuigen.

“Behva is de nieuwe naam voor de federatie van oldtimerclubs in België”, steekt hij van wal. “De vroegere naam BFOV (Belgische federatie voor oude voertuigen) werd vorig jaar geschrapt. De bedoeling is namelijk om de vereniging een resoluut moderner kleedje aan te meten, dat past bij de realiteit en de uitdagingen van deze tijd. Daartoe werd de naam ‘oude voertuigen’, die nogal pejoratief klonk, vervangen door ‘historic vehicles’, om te benadrukken dat oldtimers voor een stuk tot ons erfgoed behoren.”

Door te kiezen voor een eentalige naam in het Engels, die dus neutraler klinkt, is de vereniging aan weerszijden van de taalgrens op dezelfde manier bekend. Ze wil immers de vertegenwoordiger zijn van de volledige sector van oldtimerverzamelaars in België, zonder taalkundige bijklank, zowel in Vlaanderen als in Wallonië en Brussel. “De BFOV is dus omgedoopt tot Behva, maar het gaat om meer dan een naamsverandering: we hebben ook de structuur van de organisatie hervormd, met de bedoeling om ze efficiënter te laten werken.”

De Behva is ook aangesloten bij de Europese groep Efham. Daarvan is ze één van de 3 stichtende leden, samen met de Nederlandse en Duitse federatie. Deze groep, waartoe ook de nationale verenigingen van Frankrijk, Luxemburg, Oostenrijk en Italië behoren, vertegenwoordigt de beweging binnen de Europese instellingen. “Het is belangrijk dat historische voertuigen op Europese schaal vertegenwoordigd zijn. Op dat niveau worden immers de Richtlijnen opgesteld, die vervolgens worden omgezet in nationale wetten.”

“De BFOV zag in 1988 het licht onder impuls van een welbekende autoverzamelaar, Yvan Mahy. Onze huidige CEO, Peeter Henning, tevens politieofficier, stond toen al mee aan de wieg van de organisatie. De heer Mahy had vastgesteld dat de beweging van oldtimerverzamelaars in ons land sterk versnipperd was. Het was volgens hem nodig om de krachten te bundelen binnen een vereniging, die deze bijzondere sector kon vertegenwoordigen en haar belangen kon verdedigen bij onder meer de politieke beslissingsnemers en de administraties.”

Hoewel ze zich aanvankelijk op auto’s richtte, sloten al snel ook andere sectoren van verzamelaars van oude voertuigen zich bij de federatie aan. Vandaag bestaat de Behva uit verschillende afdelingen, die elk gespecialiseerd zijn in een welbepaald type voertuig: er bestaat er een voor auto’s en motoren, een voor militaire voertuigen, een voor bedrijfsvoertuigen... Hoewel auto’s en motoren de grootste groep van oldtimers vormen in ons land, is het de wens van de vereniging om alle types te vertegenwoordigen en om voor elk daarvan specialisten in huis te hebben.

Het rijdende patrimonium beschermen

Voor wie er nog aan zou twijfelen: ook oude landbouwvoertuigen zijn meegeteld. Antoon Van de Veegaete, die in de ban is van vrachtwagens na een loopbaan bij truckbouwer DAF, is namelijk ook goed thuis in de wereld van landbouwmachines: “Toen ik jong was, hielp ik bevriende boeren: nu eens zat ik aan het stuur van een Opel Blitz-vrachtwagen voor het transport van voeder, bieten en andere groenten, dan weer stak ik een handje toe op het veld. Ik behaalde het diploma van landbouwingenieur aan de Gentse hogeschool voor landbouw en landbouwindustrie. Na mijn studie werkte ik bij een boer uit de streek van Waterloo. Ik reed er vele uren met een FIAT 1000, een tractor waarvan het motorgeluid in mijn geheugen gegrift staat.

Tijdens een stage aan het PCLT van Roeselare raakte ik vertrouwd met de werking van tractoren en maaidorsers. Daarna kreeg ik de kans om aan de slag te gaan in de sector van vrachtwagens, mijn eerste passie. Ik aarzelde dus niet, maar ben de evolutie van landbouwmachines wel aandachtig blijven volgen. Ik ben dan ook heel blij dat ik vandaag de belangen van de verzamelaars van tractoren en vrachtwagens binnen de Behva mag behartigen”, vertelt hij.

Als je onze gesprekspartner hoort uitweiden over de tractoren van Lanz, Vierzon, Allgaier, Porsche, Steyr en Schlüter, of tekst en uitleg hoort geven over het luchtkoelsysteem van de motoren van de tractoren van Eicher, besef je inderdaad dat zijn interesse voor landbouwtractoren nog springlevend is.

De Behva vervult meerdere functies, zoals Antoon Van de Veegaete uitlegt. “De vereniging brengt veel informatie samen en leidt mee de beweging van oldtimerverzamelaars in goede banen. We zijn geregeld aanwezig op evenementen en werken mee aan diverse initiatieven zoals interclubmeetings. Zo kunnen we van gedachten wisselen, vragen van verzamelaars beantwoorden, melding maken van problemen die we ondervinden, de agenda’s van events op mekaar afstemmen... Onze specialisten staan klaar om te antwoorden op vragen van zowel clubs als particuliere eigenaars.”

Een andere belangrijke rol is ontegensprekelijk het verrichten van lobbywerk bij de politiek en de administraties. De mentaliteit verandert, net als de wetgeving. De vereniging is er om eigenaars van oldtimers aan het woord te laten, om hun rechten te verdedigen en om te trachten een of andere afwijking of faciliteit te bekomen. Dat was bijvoorbeeld zo voor oldtimervoertuigen die zijn ingeschreven onder een O-nummerplaat en die vrijgesteld zijn van de kilometerheffing. “We konden ook een andere tarificatie bedingen van de invoerbelasting voor historische collectievoertuigen. Dat lobbywerk is niet altijd eenvoudig, met name door de verschillende machtsniveaus in ons land.”

Ten slotte heeft de Behva zich tot doel gesteld dat rijdende patrimonium mee in stand te houden. “We willen daarvoor promotie voeren en het naar waarde schatten. Ons streefdoel is om zo veel mogelijk mensen te doen inzien dat oldtimers niet alleen oude voertuigen zijn. Ze vormen de weerspiegeling van hun tijd, van een bepaalde knowhow en manier van leven, en ook van een aantal beroepspraktijken. Het zijn rechtstreekse getuigen van niet alleen een technische of industriële, maar ook maatschappelijke evolutie. Tijdens de evenementen waaraan wij deelnemen, merken wij doorgaans veel enthousiasme en sympathie bij het grote publiek.

De meeste mensen beseffen wel dat deze voertuigen een stuk materieel, maar ook cultureel erfgoed zijn, en daarop willen we het accent leggen. In dat verband dringen we er vaak op aan om het authentieke karakter van de voertuigen te bewaren: het is soms beter om ze onaangeroerd te laten, met het patina van toen en de gebruikssporen die de tijd heeft nagelaten, in plaats van zich aan grof of onbetrouwbaar oppoetswerk te wagen.”

Collectievoertuigen verzekeren

De Behva biedt ook de mogelijkheid om specifieke verzekeringen af te sluiten voor collectievoertuigen: “De Behva is inderdaad ook verzekeringsmakelaar. Verzamelaars kunnen dus desgewenst via de organisatie verzekeringen tegen een voordelig tarief aangaan, voor zowel een individuele oldtimer als een hele collectie.”

Een brand of overstromingen kunnen een verzameling compleet tenietdoen. Als zoiets gebeurt, is dat voor de eigenaar vaak dramatisch: in de eerste plaats wegens de sentimentele band die hij had met deze voertuigen die hem zo na aan het hart lagen, en in de tweede plaats door het financiële verlies dat in sommige gevallen bijzonder groot kan zijn. “Wij kunnen verzekeringen op ieders maat voorstellen, voor zowel de kleinste als de grootste verzamelaar, op basis van doordachte expertises en tegen heel concurrerende tarieven.”

Door haar positie als makelaar krijgt de vereniging ook toegang tot de statistieken over ongevallen. In dat verband kan Van de Veegaete verheugd melden dat oldtimers zelden of nooit betrokken zijn bij zware ongevallen.

Experten en contactpersonen om aan de nodige papieren te geraken

Zoals we bij het begin van dit artikel zeiden, kan de Behva voor kopers van voertuigen een regularisatieprocedure starten wanneer er bij de aanvraag tot inschrijving documenten ontbreken.

“Zulke dossiers zijn schering en inslag, gezien de ouderdom van de betrokken voertuigen, en de verwerking ervan kan erg complex zijn”, zegt Antoon Van de Veegaete. “Meestal raden we iedere koper aan om zoveel mogelijk documenten te verzamelen bij de aankoop van de tractor. Als dat een Belgische tractor is, voorzien van zijn inschrijvingsbewijs en – voor een tractor met inverkeerstelling na 15 september 1969 – zijn gelijkvormigheidsattest, dan zal de eigenaar het voertuig probleemloos kunnen laten inschrijven, voor zover het natuurlijk door de technische keuring geraakt.”

Als het gelijkvormigheidsattest ontbreekt, maar vereist is (het is verplicht als de datum van eerste inschrijving na 15/09/1969 valt), zal men zich tot de constructeur of de invoerder van het merk moeten wenden om een duplicaat te krijgen. Ontbreekt het inschrijvingsbewijs, dan kan men aan de vorige eigenaar of aan een van zijn erfgenamen vragen om naar een politiekantoor te gaan en om daar een attest van onvrijwillige buitenbezitstelling van het inschrijvingsbewijs te bekomen, en op basis daarvan de situatie in orde brengen.

Als men echter niet aan deze documenten geraakt, bijvoorbeeld omdat het merk niet meer bestaat of omdat er geen erfgenamen zijn, dan wordt het ingewikkelder. Een homologatieprocedure kan bijvoorbeeld worden opgelegd als het gelijkvormigheidsattest ontbreekt.

Op dat moment kan worden overwogen om de Behva in te schakelen. “Wij slagen er vaak in om zulke dossiers af te ronden dankzij ons netwerk van experten en contactpersonen, bij zowel de constructeurs als de administraties. Zij zorgen ervoor dat we aan kostbare informatie over het voertuig geraken, dat we de ad-hocprocedures kunnen starten, dat we op de juiste deur kloppen... De situatie mag natuurlijk ook niet in strijd zijn met de geldende wetten en vereisten”, aldus Van de Veegaete.

Ook de aankoop van een voertuig in het buitenland kan problemen met zich meebrengen bij een aanvraag tot inschrijving. Men vraagt het best vooraf naar de vereiste documenten, afhankelijk van de herkomst van de tractor. Voor een Duitse tractor moet men bijvoorbeeld de officiële documenten daarvan zien te verzamelen, maar zich er ook van vergewissen dat hij verwijderd is uit de Duitse databank, door een document voor te leggen dat ‘Abmeldebescheinigung’ heet. Een landbouwtractor die in Nederland is gekocht, zal in België misschien moeilijk te regulariseren zijn, omdat de meeste daarvan bij onze noorderburen niet ingeschreven hoefden te worden. Daardoor zitten er geen papieren bij.

“Het is belangrijk om zo veel mogelijk informatie te verzamelen, uit welk land het voertuig ook komt, zoals chassisnummer, bouwjaar, cilinderinhoud, type brandstof, massa, sleepbaar gewicht en andere technische gegevens. Die zullen niet alleen van pas komen bij een aanvraag tot inschrijving, maar ook om desgevallend de douaneformaliteiten te vervullen”, benadrukt Van de Zeegaete.

“Als een verzamelaar op ons een beroep wil doen om aan de papieren van zijn historische voertuig te geraken, dan kan hij daarvoor het dossier op onze website terugsturen, waar ook de tarieven voor zo’n prestatie vermeld staan. Wij benadrukken dat dit dossier nauwgezet moet worden ingevuld, met degelijke foto’s van het voertuig. Men moet er zoveel mogelijk technische informatie in opnemen, en bijvoorbeeld het best geen foto’s verzenden waarop de nummerplaten van de constructeur door het vuil onleesbaar zijn geworden.

Men dient tevens te beseffen dat deze procedure verschillende maanden kan duren. Het is dus raadzaam om ze zo vroeg mogelijk op te starten, zeker als dure restauratiewerken op het programma staan. Het is immers vervelend om van de administratie uiteindelijk een njet te krijgen wanneer aan het voertuig al aanzienlijke kosten zijn gemaakt.

In dat opzicht kan het aangewezen zijn om de experten van de Behva vooraf te contacteren en om met hen de slaagkansen van een aanvraag tot regularisatie in te schatten. Wij kunnen immers niet toveren en voor sommige dossiers kan het eindoordeel negatief zijn. Dat was bijvoorbeeld het geval voor een Unimog waarvan een aantal documenten ontbraken: de nieuwe eigenaar vroeg de Behva om het nodige te doen en om een inschrijving als oude landbouwtractor te bekomen. Dat kon niet, want er was bepaald dat het voertuig aanvankelijk als vrachtwagen was gehomologeerd; het kon dan ook onmogelijk worden ingeschreven als landbouwvoertuig.”

Auto’s, vrachtwagens, tractoren: eenzelfde passie

Aan het eind van het gesprek laat Antoon Van de Veegaete ons foto’s zien van een van zijn vrachtwagens, die hij met de hulp van zijn zoon prachtig heeft opgeknapt. Zoals hij zelf met fonkelende ogen zegt: “Liefhebbers van oldtimers delen dezelfde passie, of het nu gaat om auto’s, vrachtwagens, tractoren of andere voertuigen. De Behva staat aan hun zijde en reikt hun aangepaste diensten en oplossingen aan, zodat ze die passie voluit kunnen beleven.”

N.H.