Abortus is mogelijk gevolg van leptospirose
Onderzoek naar leptospirose om de oorzaak van een abortus te vinden, loont zeker in geval van een foetus met geelzucht de moeite. Dat blijkt uit een recent onderzoek van Veepeiler Rund.
Leptospirose wordt veroorzaakt door een bacterie van het genus Leptospira. Er bestaan verschillende types (serovars). Runderen zijn gevoelig voor verschillende serovars. Enkel voor het serovar Hardjo fungeren runderen als reservoir. Dit betekent dat besmette dieren drager kunnen worden en voor langdurige periode de bacterie kunnen verspreiden. Voor de andere serovars vormen onder meer knaagdieren zoals de bruine rat, woelmuis… het reservoir.
Besmette dieren kunnen de omgeving en drinkwater besmetten via hun urine, waarin leptospiren in aanwezig zijn, en kunnen zo (in)direct andere dieren besmetten. Na infectie kunnen verschillende organen aangetast worden en is er ook uitscheiding mogelijk via melk, vaginale uitvloei, sperma…
Hoewel besmette runderen niet altijd symptomen vertonen, kunnen de gevolgen ernstig zijn. Een infectie kan immers leiden tot koorts, bloedarmoede, bloederige urine, geelzucht, uit de melk vallen… Een infectie kan ook aanleiding geven tot abortus of tot de geboorte van een zwak kalf en soms tot sterfte.
Daarnaast is leptospirose ook een zoönose, wat betekent dat de ziekte kan overgedragen worden op de mens, gaande van griepachtige symptomen tot soms ernstige complicaties (lever- en nierstoornissen).
Waarom onderzoek naar leptospirose?
In het najaar van 2014 werd in Wallonië al eens een sterke stijging vastgesteld van het aantal abortussen door leptospirose. In het najaar van 2021 werd daar opnieuw een forse stijging gezien. Ook in Vlaanderen werden eind september 2021 een vijftal gevallen van abortussen met milde geelzucht opgemerkt. Naar aanleiding van deze stijgingen werd het Veepeiler-onderzoek naar leptospirose als abortusverwekker bij rundvee opgestart.
Piek in het najaar
In de periode oktober 2021 tot en met half juli 2022 werden bij DGZ 32 foetussen binnengebracht voor onderzoek naar geelzucht. Bij 22% van de onderzochte foetussen was de PCR voor Leptospira positief. De PCR detecteerde 18 types (serovars). Een verdere typering werd in dit onderzoek niet uitgevoerd.
De provincie West-Vlaanderen is zowel op het vlak van aantal abortussen gelinkt aan geelzucht (16 van de 32 icterische abortussen) als wat betreft het aantal bevestigde gevallen (4 van de 7) heel sterk vertegenwoordigd in de cijfers. Een specifieke verklaring hiervoor is er niet meteen.
In 2018 voerde Veepeiler Rund een gelijkaardig onderzoek uit, meer bepaald naar de aanwezigheid van antistoffen voor leptospirose in de tankmelk. Toen werd een gelijkaardig resultaat vastgesteld: bij 11,9% van de West-Vlaamse bedrijven werden antistoffen teruggevonden, bij bedrijven in de andere provincies was dat maar bij 6% of minder. Bij dit project werd enkel onderzoek uitgevoerd naar de antistoffen tegen het serovar Leptospira Hardjo.
Het zwaartepunt van de abortussen met geelzucht lag duidelijk in het najaar. In oktober 2021 vertoonde bijna 7% van de ingestuurde foetussen geelzucht (zie figuur 1). Het ganse jaar door werd af en toe een abortus met geelzucht ingestuurd, maar enkel in de maanden oktober, november en december kon Leptospira gedetecteerd worden.
Wat leert dit project ons?
Leptospirose komt wel degelijk voor in Vlaanderen en, in geval van een abortus met geelzucht, is er volgens de bevindingen van dit Veepeiler-project in meer dan een vijfde van de gevallen een besmetting met
