Wie kan intekenen voor de vrijwillige stopzettingregeling in de varkenshouderij?

Concreet kunnen de betrokken varkenshouders een stopzettings- en sloopvergoeding voor de betrokken stallen en erfverharding aanvragen. “Landbouwers kunnen echter kiezen of zij geheel of gedeeltelijk instappen in deze regeling”, legt Lize D’heer uit. “Met andere woorden is het dus mogelijk om binnen één bedrijf voor een varkensstal een vergoeding aan te vragen en om in een andere varkensstal nog steeds varkens te houden. Omdat de overheid hiervoor een beperkt budget heeft aangesteld, zullen landbouwbedrijven met de hoogste impactscore voorrang krijgen. Indien de landbouwer in kwestie ook een sloopvergoeding aanvraagt, heeft hij een grotere kans om geselecteerd te worden, omdat ze deze impactscore dan dubbel tellen.”

Basisvoorwaarden

Op 10 maart 2023 stuurde de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) hierover een mail naar alle varkensboeren die een exploitatie hebben waarvan de ingeschatte impactscore hoger is dan 0,5% op basis van de mestbankaangiftegegevens van 2021.

“Een exploitatie hebben waar varkens gehouden worden en waarbij de impactscore hoger is dan 0,5% zijn de 2 belangrijkste voorwaarden om in aanmerking te komen voor deze vrijwillige uitkoopregeling. Als jij als varkensboer geïnteresseerd bent om in te stappen in deze regeling, maar je hebt geen e-mail gekregen, kan je mogelijks toch in aanmerking komen”, vult Lize D’heer aan. “De VLM berekent de impactscore namelijk op basis van de mestbankaangiftegegevens van 2021, maar je kan ook zelf jouw impactscore (laten) berekenen. Dit gebeurt met behulp van de impactscoretool (https://impactscore. omgeving.vlaanderen.be/) op basis van de actueel geldende milieuvergunningstoestand. Als daaruit blijkt dat de impactscore hoger is dan 0,5%, kom je ook in aanmerking voor de stopzettingsregeling.”

Bijkomende voorwaarden

Daarbovenop zijn er nog een aantal voorwaarden waaraan je moet voldoen. Lize D’heer somt ze voor ons op: “De stal of stallen moeten gedurende 5 jaar voor de aanvraag van deze vergoeding onafgebroken benut zijn en je moet er nog steeds varkens in kunnen houden. Daarnaast moet je voldoende nutriëntenemissierechten hebben voor het aantal varkens waarvoor je de stopzettingsvergoeding aanvraagt en je moet tussen 2017 en 2021 steeds voldaan hebben aan de aangifteplicht voor de stal en exploitatie. Ook mag het landbouwbedrijf dat hoort bij de exploitatie niet in financiële moeilijkheden zitten of vallen onder de categorie van grote ondernemingen.”

Vergoeding

De vergoeding voor de vrijwillige stopzetting van varkensstallen bestaat uit een vergoeding voor het stopzetten van de varkensstallen (stopzettingsvergoeding) en een vergoeding voor de sloop van de varkensstallen en/of het verwijderen van de erfverharding (sloopvergoeding).

Stopzettingsvergoeding De stopzettingsvergoeding is afhankelijk van de dieraantallen per diercategorie van het productiejaar 2021 en van de leeftijd van de aangevraagde stallen. De dieraantallen per diercategorie worden berekend op basis van de mestbankaangifte in het productiejaar 2021.

Het bedrag voor beren en zeugen (inclusief biggen met een gewicht kleiner dan 7 kg) bedraagt tussen de 362 euro/dier en 838 euro/dier. Voor de diercategorieën ‘andere varkens van 20 tot 110 kg’ en ‘andere varkens van meer dan 110 kg’ zal het bedrag per dier tussen de 53 euro en 151 euro schommelen. De laatste diercategorie ‘biggen met een gewicht van 7 tot 20 kg’ krijgt een bedrag per dier toegekend tussen de 16 euro en 44 euro per dier.

Sloopvergoeding De sloopvergoeding bedraagt voor de stallen 40 euro/m² en voor de erfverharding 8 euro/m².

Gevolgen

“Zorg ervoor dat je, voordat je in deze uitkoopregeling stapt, op de hoogte bent van alle gevolgen die hierbij horen”, benadrukt Lize D’heer. “Deze gaan immers in van zodra je het aanbod van de vergoeding voor de stopzetting hebt aanvaard en een aanvraag hebt ingediend voor de uitbetaling van de stopzettingsvergoeding.”

D’heer beschrijft voor ons enkele mogelijke gevolgen:

Stopzettingsvergoeding In de stop te zetten stallen mag je geen varkens, rundvee, pluimvee, paarden, pony’s, schapen, geiten of konijnen meer houden. De stalinrichting moet verwijderd worden. Ook mag je de activiteit ‘houden van varkens’ niet op een andere locatie hervatten. Verder zal de vergunning van deze exploitatie moeten aangepast worden en zal voor deze exploitatie nooit meer een vergunning kunnen aangevraagd worden die leidt tot een verhoging van de ammoniakemissies. Ten slotte worden de nutriëntenemissierechten geannuleerd en zal je ook de regelgeving over zonevreemde functiewijziging van stallen moeten naleven.

Sloopvergoeding Bij het aanvragen van een sloopvergoeding is de opmaak van een sloopopvolgingsplan verplicht. De stal of stallen zullen volledig gesloopt moeten worden. Dus ook de kelders en funderingen moeten gesloopt worden, waarbij je eerst correct de mest wegvoert. Nadien moet ook het terrein geëffend worden op maaiveldniveau.

Aanvraag nog niet mogelijk

“Momenteel kan je nog geen aanvraag indienen. Deze wordt pas opengesteld van zodra de Gegevensbeschermingsautoriteit haar akkoord heeft gegeven”, geeft Lize D’heer nog mee. “Hiervoor is er een termijn tussen 15 en 60 dagen wettelijk bepaald. Van zodra deze uitkoopregeling wordt opgesteld, hebben landbouwers 30 dagen de tijd om een aanvraag in te dienen.”

D’heer adviseert aan geïnteresseerden om zich wel al voor te bereiden. “Mocht je geïnteresseerd zijn om in te stappen in deze uitkoopregeling, raden wij aan om alvast de nodige voorbereidingen te treffen. Bereken de impactscore van jouw bedrijf of laat deze berekenen. Als jijzelf niet de enige betrokken partij bent, bespreek deze stopzettingsregeling dan met alle andere betrokken partijen (exploitant, houder van de NER’s, houder van de milieu- of omgevingsvergunning, eigenaar, mede-eigenaar…). Verzamel of vraag alle vergunningen op van de exploitatie. Wil je advies of begeleiding, dan is het dus zeker ook nuttig om dit tijdig te bespreken met jouw adviseur! Nog een tip: op dinsdag 21 maart organiseren we een webinar over de stopzettingsregeling voor varkenshouders. Schrijf je dus zeker in via www.dlv.be/kalender .”

Anne Vandenbosch