Belangrijkste bepalingen uit het uitvoeringsbesluit toegelicht
Op 1 november 2023 is het Vlaams Pachtdecreet van 13 oktober 2023 in werking getreden. In het decreet zelf werden nog een aantal praktische zaken overgelaten aan de Vlaamse regering. Deze heeft nu haar voorontwerp van uitvoeringsbesluit aan de Raad van State overgemaakt voor advies.
Wij konden de tekst van het uitvoeringsbesluit al bestuderen en geven de belangrijkste zaken mee die in de pijplijn zitten.
Meerjarige teelten
Een van de nieuwigheden in het Vlaamse Pachtdecreet is de mogelijkheid om voor meerjarige teelten een cultuurcontract af te sluiten.
Waar vroeger enkel voor de duur van minder dan 1 jaar een cultuurcontract of seizoenspacht kon worden gesloten, is dit nu ingevolge art. 5 Vlaams Pachtdecreet ook mogelijk voor een duur van maximaal 3 jaar voor de lijst van teelten die de Vlaamse regering vaststelt.
In het uitvoeringsbesluit is deze lijst dan ook opgenomen. Enkel de volgende teelten komen in aanmerking: jongplanten voor de sierteelt, boomkweek – bos- en haagplanten, boomkweek – fruitkweek, azalea, groene kamerplanten, bloeiende kamerplanten, perk- en balkonplanten, kerstbomen, snijplanten (< 5 jaar), snijbloemen andere dan rozen (< 5 jaar), bloeiende heesters, niet-bloeiende heesters, rozelaars, vaste planten, aardbeien, oregano, salie, zuring, tijm, dragon, bernagie, maggiplant, munt, pimpernel, brandnetel en graszoden.
Leefbaarheidstoets
Volgens art. 19 § 7 van het Vlaamse Pachtdecreet weigert de rechter de geldigverklaring van de opzegging, in geval van opzegging met het oog op bebossing of natuurrealisatie, als de leefbaarheid van de bestaande bedrijfsvoering ernstig zou worden verstoord. Het uitvoeringsbesluit brengt op dit punt 2 extra verduidelijkingen aan. Zo krijgt de rechter uitdrukkelijk de mogelijkheid om zich bij de beoordeling van de geschiktheid van de landbouwgronden te laten bijstaan door een deskundige.
Daarnaast legt de Vlaamse regering ook nadere regels inzake de berekening van het brutobedrijfsresultaat vast. Dit laatste is van belang, omdat de rechter de geldigverklaring van de opzegging voor bebossing of natuurrealisatie ook kan beperken tot bepaalde percelen of tot een bepaalde oppervlakte, maar alleen met het doel de opzegging in overeenstemming te brengen met de bepalingen over de leefbaarheid van het bestaande landbouwbedrijf. Daarbij heeft de decreetgever uitdrukkelijk voorzien dat de leefbaarheid van het landbouwbedrijf van de pachter ernstig is verstoord indien het brutobedrijfsresultaat van het landbouwbedrijf van de pachter op het ogenblik van de opzegging minder dan een minimumbedrag van 40.000 euro per bedrijfsleider bedraagt, en indien dit met meer dan 10% zal dalen als gevolg van de opzegging of indien dit zal dalen tot onder het minimumbedrag van 40.000 euro per bedrijfsleider.
Het uitvoeringsbesluit bepaalt nu dat het brutobedrijfsresultaat de som is van de opbrengsten van het landbouwbedrijf verminderd met de operationele of variabele kosten. Zowel de opbrengsten als de kosten die in rekening worden genomen, worden in bijlagen bij het besluit opgesomd. De VLIF-steun telt in elk geval niet meer bij de opbrengsten.
Pachtprijzencommissie
Het uitvoeringsbesluit legt ook de samenstelling en de werking van de pachtprijzencommissie vast. Bovendien wordt bepaald dat de actueel geldende pachtprijscoëfficiënten tot 12 december 2025 zullen blijven gelden.
Artikel 28 van het Vlaamse Pachtdecreet legde eerder al vast dat de pachtprijzencommissie bestaat uit 3 vertegenwoordigers van de grondeigenaars, van wie 2 vertegenwoordigers op voordracht van Landelijk Vlaanderen vzw, Vereniging voor land-, bos- en natuureigenaars, en één vertegenwoordiger van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat; 3 vertegenwoordigers van de pachters, van wie 2 vertegenwoordigers op voordracht van Boerenbond en één vertegenwoordiger op voordracht van het Algemeen Boerensyndicaat vzw en tot 2 personeelsleden van het Agentschap Landbouw en Visserij, waarvan één het voorzitterschap en één het ondervoorzitterschap opneemt.
Maximale rendabiliteitsoppervlakten
Op grond van art. 19 van het Vlaamse Pachtdecreet kan de rechter, indien de pachter zijn hoofdberoep in de landbouw heeft, weigeren om de opzegging geldig te verklaren als de totale geëxploiteerde oppervlakte van het landbouwbedrijf van de toekomstige exploitant een grotere oppervlakte zou hebben dan de maximale oppervlakte die de Vlaamse regering heeft vastgesteld. De rechter kan de opzegging ook ongeldig verklaren bij iedere verdere uitbreiding als het landbouwbedrijf van de toekomstige exploitant zich al uitstrekt over een grotere oppervlakte dan de maximale oppervlakte.
De bevoegdheid om deze maximale rendabiliteitsoppervlakten vast te leggen wordt door de Vlaamse regering nu aan de Vlaamse minister bevoegd voor landbouw gedelegeerd, weliswaar op advies van het Agentschap voor Landbouw en Visserij. De actueel geldende maximale rendabiliteitsoppervlakten blijven van toepassing tot 24 november 2027.
