Prijsstijgingen van SMP, maar de prijzen van boter en kaas in Europa krijgen een deuk
Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep op 17 januari met ons de financiële wereldsituatie en de internationale zuivelmarkten. De mageremelkpoederprijzen zitten in de lift, die van boter en kaas zijn dalend.
De eindejaarsrally op de markten – die hoopten op de spoedige renteverlaging – wordt tot nu toe in dit nieuwe jaar gevolgd door meerdere desastreus rode handelsdagen. “Heel wat kopzorgen veroorzaken deze negatieve start”, verklaart Raf Beyers. “De zwakke Chinese economie, de Houthi’s in Jemen die een belangrijke handelsader belemmeren en signalen dat er geen snelle rentedaling aankomt, zijn voldoende redenen om voorzichtig en zelfs pessimistisch te zijn.”
China in negatieve spiraal
In China zit men in het laatste kwartaal van vorig jaar al aan het derde opeenvolgende kwartaal met deflatie. “Zo’n langdurige deflatiedruk is in China geleden van 1999, toen men met een Aziatische financiële crisis kampte. Ook de historische bevolkingskrimp in China bedreigt hun economisch model. Zo kromp de Chinese populatie in 2023 voor het tweede jaar op rij. In 2022 was dat nog maar een krimp van 850.000 mensen, maar in 2023 groeide de krimp al aan met 2,08 miljoen mensen. Daarnaast piekt de jongerenwerkloosheid in China en moet de snel toenemende vergrijzing daar ook op een of andere manier door de jongeren mee betaald worden. Met nog 1,425 miljard Chinezen en nu 1,435 miljard Indiërs is de Chinese bevolking nu officieel niet meer de grootste ter wereld. Het kan verkeren.”
De tweede Global Dairy Trade (GDT)-index van dit jaar bevestigde met 2,3% stijging de richting van de vorige index. Zo is het jaar op de Nieuw-Zeelandse zuivelmarkt positief begonnen.
Lage melkaanvoer in november
De melkaanvoercijfers over de voorlaatste maand van vorig jaar zijn nu binnengekomen. “In Europa, zoals eerder al verwacht, valt de melkaanvoer in november met -2,34% stevig lager uit dan een jaar terug. Frankrijk met -4,8% en Duitsland met -1,5% doen het vooral heel zwak. Deze landen hebben ook de grootste impact op deze negatieve cijfers. Ook opvallend is Ierland, waar men heel wat last heeft van de natte weersomstandigheden die al in oktober stevig inhakten. De Ieren melken over november -19,8% tegenover vorig jaar. November is wel één van de maanden met de laagste melkaanvoer van het seizoen.”
Over november komen de belangrijke zuivelexportlanden zo aan 1,05% minder melk en komen de belangrijkste zuivelimportlanden aan +2% meer melk. Bij de zuivelimporteurs valt vooral de stevig gestegen melkproductie in Rusland (+3,2%) en Turkije (+12,8%) op. Globaal komen we tot de analyse dat de belangrijkste export- en importzuivellanden samen -0,08% minder melk produceren dan dezelfde maand een jaar terug. Deze zwakke melkaanvoercijfers duwen de spotmelk in West-Europa ook terug ruim boven de 40 cent.
Internationale boterprijzen bewegen naar elkaar toe
De boterprijs in Europa begon het jaar heel stevig, met 100 euro/ton prijsstijging. Beyers: “Blijkbaar is die stevige opstap in de eerste week van het jaar niet vol te houden, want de prijs daalde in 2 weken terug met 57 euro/ton, naar 5.518 euro in week 3. De vraagzijde is dus gevoelig voor prijsopstap zou men daaruit kunnen interpreteren.”
Op internationaal vlak zien we de boterprijzen naar elkaar toe bewegen. Zo steeg boter op de voorbij GDT met 5,8% naar een prijs van 5.396 euro/ton. De Amerikaanse boter noteert momenteel 5.276 euro/ton, wat de prijzen internationaal uitzonderlijk dicht bij elkaar brengt. Op de GDT is boter zo sinds november bijna 1.000 euro/ton toegenomen in prijs. Profiteren ze in Nieuw-Zeeland mogelijk van de Europese, ook al sinds november, hogere prijs?, vraagt Raf Beyers zich af. De boterprijsnotering in de eerste 3 weken van het jaar lijkt in Europa op een eerder stabiel prijsvooruitzicht. Ook in de Verenigde Staten (VS) zien we sinds begin december een bijna stabiele boterprijs. Ruimte voor prijsstijging daar lijkt net als in Europa moeilijk, gezien de seizoensmatig lage consumptie.
WMP blijft stijgen op de GDT
Na enkele moeilijke veilingen tekende mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder) op de GDT terug voor een lichte prijsstijging van 1,2% naar een prijs van 2.410 euro/ton. In de VS is SMP met 2.442 euro/ton ongeveer even duur. “Vreemd dat SMP in de VS niet duurder is, te weten dat de stocks op het laagste niveau zitten sinds 2016...”, stelt Raf Beyers in zijn analyse.
Vollemelkpoeder (WMP, whole milk powder) doet op de GDT opnieuw, voor de vijfde veiling op rij, een opstap van +1,7% naar 3.064 euro/ton. Europa blijft daarmee nog wel de duurste regio voor poeders met SMP in week 3 voor 2.538 euro/ton en voor WMP nu 3.690 euro/ton. “De SMP daalde in Europa sinds de eerste notering na Nieuwjaar al wel 90 euro/ton. Extra aanbod, waarschijnlijk geholpen door de aantrekkelijke roomprijzen van voor Nieuwjaar, en een zwakke vraag zorgen voor die prijsdaling. Zoals verwacht hebben de goedkopere VS en Nieuw-Zeeland een deel van de vraag ingepikt aan prijzen die te laag zijn voor Europa. Voor WMP lijken de prijzen in Nieuw-Zeeland en Europa naar elkaar toe te trekken.”
Ook bij de kaasprijzen in Europa zien we een gelijkaardig fenomeen als bij de SMP- en boterprijs, het jaar begon daar ook met een stijging die 2 weken later niet vol te houden lijkt.
