“Alle wetgeving met negatieve impact op landbouw moet bijgestuurd of ingetrokken worden”
Politici vallen vandaag over elkaar heen om de Vlaamse landbouwers te verdedigen. Velen blazen warm en koud tegelijk. Consequente inzet voor de landbouw moet resulteren in een Europese Landbouwbeschermingswet.
Landbouw leer je kennen op het terrein. Van de West-Vlaamse klei tot het Kempische zand, onze laarzen hebben met vele velden en hun behoeders kennisgemaakt. Telkens viel het ons op hoe goed boeren op de hoogte zijn van wat over hen wordt gezegd en welk beleid politici voor hen – en vooral niet mét hen – aan het maken zijn. Zowel in Vlaanderen als in Europa.
In 2020, toen het nieuwe Europese Landbouwbeleid groen licht moest krijgen, vond N-VA het GLB niet groen genoeg. Meer nog, de partij suggereerde toen onverbloemd dat de last van de duurzame transitie zo volledig verschoof naar andere sectoren. Toen al leek industrie het te winnen over landbouw. Ook het Vlaams Belang zei in diezelfde periode dat onze intensieve landbouw geen hoekje of rand meer over laat voor de biodiversiteit. Allemaal pleidooien voor een nóg sterkere focus op milieu, biodiversiteit en vergroening. Terwijl menig partijen omwille van de protesten nu wakker lijken te schieten, is cd&v en bij uitbreiding de Europese Volkspartij (EVP) de enige die consequent gepleit heeft voor ruimte voor en samenwerking met de landbouw.
Protest komt niet uit de lucht gevallen
Voor ons komen de Europese landbouwprotesten niet uit de lucht gevallen. Politici en bij uitbreiding de maatschappij verwacht steeds meer van boeren op vlak van milieu, dierenwelzijn en duurzaamheid. Niet enkel via het Europees landbouwbeleid, maar ook via hyper-ambitieuze milieuwetgeving die dan uiteindelijk in Vlaamse decreten wordt omgezet. Europa verwacht dezelfde inspanning voor biodiversiteit van onze Vlaamse landbouwer die met zijn beperkt areaal zeer vruchtbare grond gekneld zit tussen bebouwing, industrie en milieu als van de Spaanse of Roemeense boer met vele duizenden hectaren meer open ruimte. Symbolische targets zetten zoals 50% minder pesticiden of 25% van de gronden voor biolandbouw tegen 2030, dreven het debat alleen maar meer op de spits. Niemand lijkt nog wakker te liggen van het strategische belang van voedselproductie, waarvoor het landbouwbeleid destijds in het leven werd geroepen.
Landbouw van strategisch belang
De paradox bestaat erin dat we onze boeren enerzijds loslaten op een wereldmarkt in concurrentie met boeren die niet aan diezelfde standaarden moeten voldoen en anderzijds de steun om aan hogere eisen te voldoen verder doen afnemen. Sommige politici pleiten zelfs om de pot Europese landbouwmiddelen nog verder af te bouwen, begrijpe wie kan. Terwijl we natuur of industrieprojecten veiligstellen, is er vanop het Europese niveau geen enkele bescherming voor de rol van de landbouw en de voedselproductie op ons continent, die het strategisch belang ervan erkent.
De politiek leert niet van het verleden. Wanneer premier Alexander De Croo twee weken geleden in een 16 minuten durende speech voor het Europees Parlement de prioriteiten van het Belgische voorzitterschap voorstelt, zwijgt hij in alle talen over landbouw, voeding en het platteland. Zelfs wanneer hij spreekt over het belang van ‘made in Europe’ en de strategische autonomie van de Unie. We hebben terecht de mond vol over onderzoekinstelling IMEC voor microchips of de haven als toegangspoort tot de Unie, maar fierheid op onze ijzersterke landbouw en voedingssector verzandt snel in allerlei discussies in de marge over waterlopen, biodiversiteit en milieumaatregelen.
Commissievoorzitter Urusula von der Leyen heeft de boodschap gelukkig wél begrepen. Vorig jaar nog kwam ze met een analyse van de essentiële ‘voedselzekerheidsfactoren’ in de EU en met de opstart van een strategische dialoog over de toekomst van de Europese landbouw vorige week zet ze de boeren andermaal bovenaan de agenda.
Europese Landbouwbeschermingswet
Voor ons moet dat de aanzet zijn richting een échte Europese Landbouwbeschermingswet die alle bestaande en toekomstige Europese wetgeving toetst aan die essentiële voedselzekerheidsfactoren zoals beschikbaarheid en kwaliteit van gronden, mogelijkheid tot gewasbescherming en bemesting, vrijhandel, aantal jonge boeren, waterbeschikbaarheid, bestuivers, innovatie, energieprijzen en ga zo maar door. Als we het écht goed menen met onze Vlaamse en Europese landbouw en voedselvoorziening, dan moeten we alle wetgeving met een negatieve impact op meerdere van deze factoren durven grondig bijsturen of waar nodig intrekken. Dat is de sleutel naar een beleid dat de essentiële rol en plaats van onze boeren onverwijld veiligstelt in Vlaanderen en op ons Europees continent.
