"Faire prijzen voor de boer en boerin zijn dichterbij dan ooit!", zegt Boerenforum
Tijs Boelens van Boerenforum reageert in onderstaand persbericht opgetogen nadat eerlijke prijzen voor boeren behandeld werden in de Commissie voor economie en consumentenbescherming. “Alleen al die belangstelling voor de materie stemde ons optimistisch”, zegt hij. Het prijzenobservatorium moet volgens de organisatie versterkt worden om de prijzen in de primaire sector op te volgen.
Het waren dinsdag 12 maart 2 lange hoorzittingen in de Belgische kamer bij de Commissie voor Economie en Consumentenbescherming. “Alleen al die belangstelling voor de materie stemde ons optimistisch”, zegt Tijs Boelens van Boerenforum. “De protesten hebben iets losgeweekt op het Federale niveau en dat is terecht. De eerlijke prijs garanderen voor de producten uit de primaire sector is momenteel een federale materie en moet daar worden behandelt.”
Versterk het prijzenobservatorium!
Samen met de Waalse FJA en de FUGEA, die samen met de Verenigde Jonge Landbouwers 2 van de protagonisten bij de recente boerenprotesten zijn, heeft Boerenforum een sterk blok gevormd om de eerlijke prijzen voor de boerinnen en de boeren af te dwingen. “Onze houding was over de hele lijn begripvol ten aanzien van de complexiteit van de materie, maar tegelijk keihard”, vervolgt Tijs Boelens. “Het enige wat we daarvoor moesten doen was tonen hoe de vork aan de steel zit. In 60% van de landbouwbedrijven voelen dat het economisch heel moeilijk is en de cijfers die momenteel voorradig zijn binnen het huidige prijzenobservatorium dekken de lading niet.”
Het huidige prijzenobservatorium treft echter geen schuld. De dienst heeft een tekort aan middelen en werkkrachten. “De Federale overheid moet deze dienst voorzien van voldoende middelen én er moet werk worden gemaakt van een zeer performant team die de prijzen in de primaire sector moeten opvolgen”, klonk het tijdens de hoorzitting. “Dit moeten zeer weerbare mensen zijn die met hun voeten ìn de landbouwsector staan en de verhalen op het terrein goed aanvoelen.” Tijs verduidelijkt: “Eens je de verhalen van de boer of de boerin in kwestie meekreeg wordt je strijdvaardig. Dan ga je je uiterste best doen om voor die mensen de situatie écht te gaan veranderen.”
Voordeel van Good Practices
Eén groot voordeel voor de versterking van het prijzenobservatorium is de expertise die de voorbije 10 jaar werd opgebouwd binnen de ‘European Milk Board’ – EMB in de volksmond. Jaarlijks brengen zij een rapport naar buiten waar per lidstaat de melkprijs wordt geëvalueerd. Niet alleen de productiekost, ook de kost van de arbeid wordt in de berekeningen meegenomen. Op die manier weet je wat de minimumprijs is voor het gemiddelde melkveebedrijf in België.
Bij de FUGEA werd de terechte opmerking gemaakt dat de mediaan een correcter beeld schetst. Door het hanteren van de mediaan kijk je eerder naar het échte doorsneebedrijf. De boerderij van Jan of Jeanne met de pet. De uitzonderlijk grote spelers zouden anders het beeld kunnen vertekenen.
Andere good practices werden teruggevonden bij adviseurs en producentenorganisaties die in de prijsberekening ook de klimaatrisico's verwerken. Tijs Boelens was op dit vlak duidelijk: “Gezien de toegenomen risico's op uitzonderlijke droogte, hagelbuien en heftige regenval die het gevolg zijn van de klimaatsverandering is het van belang om ook met deze risico's rekening te houden bij het berekenen van de prijs. Een private weersverzekering alleen dekt de risico's niet voldoende en de huidige prijzen gaven boer.inn.en niet de mogelijkheid om in het geval van eventuele misoogsten de financiële kater te dekken.”
Voor voedsel werkt de vrije markt niet
De algemene sfeer in de Belgische kamer was zeer positief. In de voormiddag werd er nog gewag gemaakt dat de landbouwprijzen door de markt moeten worden gestuurd, maar in de namiddag werd die mythe de wereld uit geholpen. “De landbouwproductie heeft een zeer beperkte flexibiliteit (de wet van King) en 'goede oogsten' leidden dan tot 'slechte prijzen'. Dat zorgt niet voor een stabiele landbouwmarkt en daar is ook de consument de dupe van”, klonk het bij Boerenforum. “Bovendien worden 'goede prijzen' meteen onderuitgehaald door multinationale ondernemingen actief op wereldmarkt. Hierdoor gaan die grote bedrijven met enorme winsten lopen. En houdt de boer.in er vaak niets aan over.”
Zo blijkt uit een rapport van landbouweconoom Olivier Malay van de ULB dat er in het crisisjaar 2022 maar liefst 7 voedingsgiganten opvallend grote winst maakten. De grootste winnaar was de wereldspeler Clarebout Potatoes. Dat boekte in 2022 167 miljoen euro winst. Tussen 2018 en 2021 was dat slechts iets meer dan 1 miljoen euro.
Ruimte voor optimisme
Ondanks het feit dat het van nu van belang is om de juridische afdwingbaarheid onder de loep te nemen en de invloed van de internationale markt te bestuderen, is er bij het Boerenforum sprake van optimisme. “We trokken naar deze hoorzitting hopend op een versterking van het huidige prijzenobservatorium en die buit lijkt binnen. Wij werken achter de schermen nu al aan een taskforce van vrouwen en mannen die het huidige prijzenobservatorium in hun werking kunnen versterken. Dat zijn de mensen uit de sector die voor het berekenen van de landbouwprijzen uit het goede hout gesneden zijn. Competent, down to earth en strijdvaardig.”
