Europees parlement keurt versoepeling milieuvoorwaarden GLB goed
Europarlementariërs gaven woensdag 24 april in Straatsburg groen licht voor het voorstel van de Europese Commissie om enkele milieuvoorwaarden van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) te versoepelen. Deze en andere versoepelingen moeten de administratieve belasting voor Europese landbouwers verlichten.
Op woensdag 24 april keurde het Europees parlement met 425 stemmen voor, 130 tegen en 33 onthoudingen een herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) goed. De Europese Commissie had die wetswijziging vorige maand op tafel gelegd als reactie op de boerenprotesten. De steun ervoor in het Europees halfrond was zeer ruim: de christendemocratische EVP, het liberale Renew, de rechtsconservatieve ECR, het uiterst rechtse ID en een deel van de socialistische S&D-fractie stemden voor.
Wat verandert er?
Het voorstel past 3 zogenaamde milieuvoorwaarden aan, waaraan landbouwers normaal gezien moeten voldoen om GLB-steun te krijgen. Zo zal de verplichte braaklegging van 4% van het akkerareaal vrijwillig gemaakt worden. In ruil krijgen landbouwers die er wel op intekenen, een vergoeding als aanmoediging. Ook zal het GLB flexibeler omgaan met de gewasrotatie op landbouwland (GLMC 7) en vereisten inzake minimale bodembedekking (GLMC 6).
De Europese lidstaten zullen in de toekomst door de herziening van het GLB ook meer speelruimte krijgen om uitzonderingen te verlenen aan boeren bij extreme weersomstandigheden. Boerderijen kleiner dan 10 ha zullen ook niet meer gecontroleerd en beboet worden.
Deze versoepelingen moeten een balans slaan tussen milieuvriendelijk en efficiënt boeren, zegt de Europese Commissaris voor Landbouw, Janusz Wojciechowski. “Veel van onze landbouwers hadden in het eerste jaar van het nieuwe GLB, en in de context van grote geopolitieke instabiliteit en extreme weersomstandigheden, moeite om te voldoen aan sommig eisen die op EU-niveau waren vastgesteld.”
Eerder deze week keurde het Europees parlement nog een andere versoepeling goed: lidstaten mogen flexibeler omspringen met de verhouding permanent grasland en landbouwgrond (GLMC 1).
Exact wat boeren nodig hebben?
De Europese groenen vinden echter dat de aanpassingen niets verbeteren aan het inkomen en de marktpositie van kleine boeren of de oneerlijke concurrentie. “Maar het is wel een echte cadeau voor de lobby van de agro-industrie en slecht nieuws voor het milieu.”
Die mening deelt Kathleen Van Brempt, Europarlementslid voor Vooruit. “De Commissie hoopt tegemoet te komen aan de terechte bezorgdheden en frustraties van boeren door natuur- en klimaatmaatregelen, die onze landbouw moeten beschermen tegen extreem weer, op een drafje voor de verkiezingen af te schaffen”, zei Van Brempt voor de stemming op sociaal medianetwerk X. “Zo steken ze boeren nog dieper in de problemen. Niemand wordt vandaag beter van klimaat- en milieumaatregelen te schappen.”
Hilde Vautmans, Europees parlementslid voor Open-Vld (Renew) vindt dan weer dat deze aanpassing ‘exact is wat onze boeren gevraagd hebben tijdens de boerenprotesten’. “We hebben met deze urgente procedure snel actie ondernomen voor minder administratieve lasten en meer flexibiliteit voor onze landbouwers en lidstaten. Zonder onze milieu-ambitie af te zwakken”, zegt Hilde Vautmans.
Maar het mag daarbij voor haar niet stoppen. “In de volgende legislatuur moeten we kijken naar een versterking in de keten, betere prijszetting, focus op generatievernieuwing en een evenwicht tot boeren en natuur.” De Commissie is bezig aan een pakket maatregelen die de positie van de landbouwer in de voedselvoorzieningsketen moet versterken. “Boeren verdienen een eerlijke prijs voor hun werk. We streven dan ook naar meer rechtvaardigheid en een herstel van vertrouwen in de keten”, aldus Wojciechowski.
Wat nu?
Nu moet de goedgekeurde wetswijziging nog eens naar de Raad. Het Belgisch Voorzitterschap ervan heeft wel al laten weten dat de Raad het voorstel zoals het nu op tafel ligt direct zou goedkeuren. Het gaat dus om een formaliteit.
Hierna moet het nog gepubliceerd worden in het Publicatieblad van de EU, waarna het direct in voegen treedt. Europese landbouwvereniging Copa-Cogeca dringt nu bij de lidstaten aan om de aanpassingen zo snel mogelijk om te zetten in nationale wetgeving, ‘zodat deze aanpassingen dit jaar nog op bedrijfsniveau toegepast kunnen worden’. Normaal gezien is het inderdaad de bedoeling dat landbouwers de herziene milieuvoorwaarden mogen toepassen voor hun GLB-subsidieaanvragen van dit jaar.
