Krappere graanvoorraden doen prijzen stijgen
De aanhoudende ongunstige weersomstandigheden voor zowat alle voedergewassen blijven zowel de internationale markten als de voorraden beïnvloeden. Dit heeft een impact op de graanprijzen.
Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep met ons de voedermarkten in weken 17 tot 19 (22 april - 12 mei 2024).
Krappe tarwevoorraden
“De Europese tarweprijs stijgt stevig richting het nieuwe seizoen”, legt Raf Beyers uit. “Het huidige meicontract op de Matif (Marché à Terme International de France) fluctueerde de voorbije weken nog even tussen 205 en 216 euro/ton. Het eerstvolgende contract voor de nieuwe oogst van september ligt al bijna 30 euro hoger en steeg op een maand met meer dan 10%. Het contract voor maart 2025 ligt met 250 euro zelfs 40 euro hoger.”
De globale tarwemarkt wordt steeds meer beïnvloed door de weersomstandigheden. Beyers overloopt de situatie: “Het is nog altijd te droog in Zuid-Rusland en de vorst begint nu de gewassen in de centrale delen van het land en de Wolga-regio's aan te tasten. Analisten verlagen hun ramingen van de Russische productie. Voor de komende 2 weken wordt voor Zuid-Rusland weinig regen voorspeld. Ook in West-Europa staat de tarwe er slecht voor, maar hier is dat door veel te nat weer. Gewassen in de Verenigde Staten (VS) verliezen door nat weer in de Cornbelt ook een deel van hun opbrengstpotentieel. Deze factoren hebben handelsfondsen aangemoedigd om ruim opnieuw de markt te betreden en om hun nettoshortpositie op termijncontracten tarwe in Chicago terug te kopen. Ondertussen blijven kopers van tarwe op de fysieke markt – zowel de Europese als de bredere wereldmarkt – voorzichtig.”
De publicatie van de eerste schattingen van de United States Department of Agriculture (USDA) voor 2024-25 op 10 mei fungeert nu al als een wake-upcall door de aandacht te vestigen op de krappe voorraden die worden verwacht bij de 8 grootste exporteurs ter wereld. De VS-tarwestocks vooruitzichten voor 2024/25 zijn over mei 11% hoger tegenover vorig jaar.
Iin Europa ziet het World Agricultural Supply and Demand Estimates (WASDE)-rapport van 10 mei door de weersomstandigheden echter plots een kentering door een daling van de eindvoorraad tegenover vorige maand met -13,48%. We zien tegenover een jaar terug, en voor het eerst sinds november 2022, een daling van de eindvoorraad met 1,5%. De wereldwijde tarwevoorraad daalt met 1,8% tegenover vorige maand, de voorraad ligt 4,06% lager dan een jaar terug. We zien daarmee de laagste wereldwijde tarwestock sinds seizoen 2015/2016. Rusland en Europa zijn verantwoordelijk voor de grootste reducties die maar gedeeltelijk gecompenseerd worden door de VS en India.
Plantomstandigheden bepalen maïsareaal
De Europese maïsprijs is sinds half april beginnen stijgen en noteert sindsdien tussen de 200-210 euro/ton voor het eerstkomende junicontract op de Matif. Voorlopig verwacht men nog een aanzienlijk maïsareaal, wat de prijzen voor het nieuwe seizoen maar 7-10 euro duurder maakt. De Europese maïsprijs is op een maand tijd wel bijna met 9% gestegen over alle contractmaanden een jaar vooruit. “Het mogelijk terug neerwaarts bewegen van de Europese maïsprijzen wordt vertraagd door slechte plantomstandigheden. In Frankrijk hebben de akkerbouwers slechts 45% van het areaal ingezaaid, vergeleken met een gemiddelde van 70% begin mei in de afgelopen 5 jaar. De prijzen in de VS stijgen ook, dit niet door een stijging van de exportverkoop, maar eerder door een grotere vraag naar ethanol op de binnenlandse markt. De Amerikaanse overheid zet in op ethanol als duurzame vliegtuigbrandstof. De markt is zeer benieuwd naar de inschatting van het USDA over de Braziliaanse productie. Door de overstromingen is er geen consensus over de Braziliaanse productiecijfers. Ook de productieprognoses voor Argentinië zijn recent verlaagd.
Volgens het Wasde-rapport van 10 mei daalde de wereldwijde maïsstock met 1,89% tegenover vorige maand. Ook voor maïs zien we voor het eerst sinds lang (maart 2023) een iets lagere voorraad (-0,20%) dan een jaar terug. De kentering die we dus vaststellen in vooral de wereldwijde tarwevoorraad en in mindere mate in de maïsvoorraad verklaart wel de stijging van de graanprijzen die we sinds begin maart zien op de Matif.
Koolzaadprijs stijgt
De Europese koolzaadprijs steeg sinds eind februari al met 16%, waardoor het eerst aankomende augustuscontract op de Matif richting de symbolische 480 euro/ton ging. “Het is al van augustus vorig jaar geleden dat de koolzaadprijs nog die hoogte kon vinden.”
De prijzen voor koolzaadolie in Rotterdam verhogen hun premie ten opzichte van andere plantaardige oliën, waardoor de crushmarges relatief aantrekkelijk blijven. Naarmate de koolzaadvoorraden krimpen in Europa, zal het tempo van crushen afnemen. De invoer van koolzaad uit Oekraïne compenseert de lagere volumes vanuit Australië nog steeds maar gedeeltelijk. In het nieuwe verkoopseizoen zouden de goede vooruitzichten voor de gewassen in Oekraïne de prijsstijgingen in de EU, waar de gewassen het niet zo goed hebben gedaan, moeten beperken. Het blijft natuurlijk wel spannend hoe de oorlog in Oekraïne zal evolueren. De prijzen van koolzaad zullen ook wel het krappere aanbod op de wereldwijde sojabonenmarkt volgen.
Grote vraag naar sojameel
De sojaprijs stijgt stevig door de stakingen in Argentinië. Dat is als fenomeen niet zo uitzonderlijk, omdat dit bijna ieder jaar even voorkomt, maar ook door de overstromingen en overvloedige regenval in Brazilië. Beyers: “Sommigen denken al terug aan 2016, toen deze 2 Zuid-Amerikaanse zorgen zich ook tegelijkertijd voordeden. Toen ging het sojameel op de Chicago Board of Trade (CBOT) tussen begin mei en begin juni van circa 320 euro naar +400 euro/ton. Nu zien we ook het sojameel sinds het begin van mei van 350 euro naar circa 390 euro/ton gaan. Ook de vertraging bij de inzaai van soja in de VS speelt momenteel mee. Het valt op dat de prijs van het sojameel de voorbije maand met meer dan 13% steeg, terwijl de prijs van de sojabonen het met een stijging van 3,6% heel wat bescheidener houden. Dit is te verklaren door de grote wereldwijde vraag naar sojameel. Zo exporteerden de VS, Argentinië en Brazilië in het eerste kwartaal samen 13,57 miljoen ton sojameel, tegenover 10,67 miljoen ton vorig jaar en 12,09 miljoen ton als zesjarig gemiddelde. Het grootste volume komt in deze periode uiteraard vanuit Zuid-Amerika. Daarmee lijkt de inschatting van het USDA dat de wereldconsumptie van sojameel dit jaar met 2,8% zou stijgen, zich te bevestigen.”
In tegenstelling tot de granen was het Wasde-rapport voor soja eerder bearish, dus dalend. “Door de Zuid-Amerikaanse oogst steeg de wereldwijde stock met 12,5% tegenover april en is de inschatting van het Wasde nu ook 4,9% hoger dan een jaar terug. Op 10 mei zagen we soja na de prijsrally van de voorbije weken op de Chicago Mercantile Exchange (CME) dan ook een prijscorrectie naar beneden maken. Het grootste deel van de productie-stijging van soja zal zich uitrollen in Brazilië, Argentinië, de VS en China. De groeiende wereldwijde export, het crushverbruik en de toenemende vraag naar sojaolie voor biobrandstoffen compenseert de productietoename”, besluit Raf Beyers.
