Tussenvanggewassen verbeteren de bodem
Tussenvanggewassen zijn vanggewassen die tussen de hoofd- en de nateelt worden ingezaaid. Hiermee kunnen we de beste groeimaanden van het jaar beter benutten!
Door het telen van tussenvanggewassen verbeter je duidelijk de bodem. Dit komt door een betere bodemdoorworteling en -structuur, minder erosie, onderdrukking van onkruid, meer biodiversiteit boven- en ondergronds, extra aanbreng organisch stof…
Voordelen van een tussenvanggewas
Een vanggewas inzaaien verhoogt de kans op een lager nitraatresidu. Het vanggewas neemt de stikstof op, die de oogstresten van de voorteelt (hoofdteelt) vrijstelden na de oogst, en het kan de stikstof benutten die door mineralisatie wordt vrijgesteld. Die stikstof wordt zo vastgehouden in de plant, tot die op zijn beurt wordt ingewerkt en de stikstof weer vrijgeeft aan de volgteelt. Zo kan je ook kunstmest uitsparen bij de volgteelt.
In de periode tussen hoofd- en nateelt wordt onkruid onderdrukt wanneer je een vanggewas inzaait. Een heel belangrijke functie van tussenvanggewassen is dat ze het bodemleven verrijken en stimuleren. Doordat in dezelfde periode een grotere variatie aan teelten wordt ingezaaid, zal zich ook een grotere variatie aan bodemleven ontwikkelen. Meer biodiversiteit dus bovengronds én ondergronds!
In de winter duurt het veel langer voordat een vanggewas uitgroeit, maar in de zomermaanden zijn er veel meer zonlicht, hogere temperaturen en zonne-uren beschikbaar. Zes weken is voldoende voor een mooi ontwikkeld tussenvanggewas Een tussenvanggewas in de zomer of in het najaar kan dus veel sneller groeien dan in de winter. Het gewas bouwt daardoor meer koolstof op.
Ook de wortels reiken dieper. Zo wordt de bodem dieper doorworteld, wat goed is voor de bodemstructuur en voor het bodemleven. Daarnaast houden die wortels de bodem ook goed vast, wat de kans op erosie vermindert.
Inzaai van een tussenvanggewas
De inzaai van een tussenvanggewas gebeurt het best zo snel mogelijk na de vorige teelt, en dat met een snel ontwikkelend vanggewas(mengsel), zodat zo veel mogelijk koolstof wordt opgebouwd in de korte periode. Vanggewassen zijn bijvoorbeeld facelia, gele mosterd, bladrammenas en (Japanse) haver. Na wintertarwe kan je voor de inzaai van het vanggewas een diepe grondbewerking doen op plekken die verdicht zijn. Die bewerking gebeurt het best in droge omstandigheden. Het vanggewas dat erna wordt ingezaaid, zorgt ervoor dat de opengetrokken bodem niet terug invalt. Sommige vanggewassen verdragen zelfs een diepe grondbewerking nadat ze werden ingezaaid, zoals gele mosterd, dat zelfs herschiet bij schade. Let wel op dat je geen gele mosterd als tussenvanggewas inzet wanneer er kolen in de rotatie zitten! Dit kan eventueel ziekten veroorzaken. Je kan tussenzaai proberen bij graan na graan, aardappelen na graan of bij gras na vroege aardappelen.
Let op! Tussenvanggewassen komen niet in aanmerking als ‘vanggewas’ voor de mestwetgeving. Vanggewassen (voor de mestwetgeving) zijn vanggewassen als ze op het veld blijven tot en met: 15 oktober op zware kleigronden; 30 november op percelen in de leemstreek; 31 januari op de overige percelen.
Bekijk tussenvanggewassen op overtuigingsvelden
Na de oogst van erwten wordt er op een perceel van Alain De Brue in Nossegem een overtuigingsveld aangelegd waarbij er een tussenvanggewas ingezaaid wordt, waarschijnlijk bladrammenas. Er zullen op voorhand verschillende soorten bodembewerking toegepast worden, zodat we aan de hand van een strokenproef de effecten van bodembewerking op de ontwikkeling van het tussenvanggewas kunnen vergelijken.
Op het perceel worden de volgende bewerkingen vergeleken: schijveneg, diepwoeler, ondiepe bewerking met cultivator, diepe bewerking met breker en braak. Zowel de opkomst van de bladrammenas als de stikstofvrijstelling zal opgevolgd worden in 2024. Eind september bezoeken we het perceel tijdens een uitwisselingsmoment en bespreken we het resultaat met Alain.
Op 1 oktober vindt een laatste uitwisselingsmoment plaats bij Ronny Kindermans in Borgloon. Daar bekijken we het effect van een tussenvanggewas op het nitraatresidu en op de opkomst en groei van de wintergerst die daarna op het perceel wordt ingezaaid. Wat is het verschil tussen de stroken waar de stoppel is blijven staan, of waar enkel grondbewerkingen werden uitgevoerd zonder zaai van een vanggewas? Bovendien staat ook een demonstratie van het inwerken van de groenbedekker voor die dag op de planning.
Meer over deze uitwisselingsmomenten vind je hier.
