Aantal zorgboerderijen zit in de lift
Exacte actuele cijfers over het aantal zorgboerderijen in Vlaanderen zijn niet beschikbaar. In 2013 waren er 447, in 2022 nog 322, maar de trend lijkt nu te keren.
Zorgboerderijen zijn agrarische boerderijen waar mensen met een zorg- of ondersteuningsvraag actief kunnen meewerken in de dagelijkse werking van het bedrijf. De zorgboerderijen zijn economisch niet afhankelijk van de zorgvraag. Daardoor kunnen ze zich flexibel opstellen op maat van de vraag en naargelang de ondersteuningsnood van de zorggast.
In de commissiebijeenkomst Landbouw van 15 januari van het Vlaams parlement vroeg parlementslid Stijn De Roo (cd&v) zich af of de dalende trend in het aantal land- en tuinbouwbedrijven in Vlaanderen zich doorzet in het percentage zorgboerderijen.
Vereenvoudiging
Landbouwminister Jo Brouns antwoordde zijn partijgenoot dat het aantal aangemelde zorgboerderijen vorig jaar steeg ten opzichte van de voorgaande jaren. Hij verklaarde die stijging door een vereenvoudiging aan het kader voor zorgboerderijen. In 2024 ontving de administratie 59 ontvankelijke subsidiabiliteitsaanvragen voor nieuwe zorgboerderijen.
Een tendens in het aantal uren op de zorgboerderij in 2024 kan volgens minister Brouns pas worden vastgesteld begin 2026. Dan zijn alle aanwezigheidslijsten uit 2024 ingediend. Daaruit kan vervolgens het aantal zorgboerderijen actief in 2024 worden bepaald.
Brouns bevestigt dat onze zorgboerderijen een waardevolle aanvulling op het reguliere zorgaanbod zijn. Hoewel zorgboerderijen weliswaar geen professionele zorg aanbieden, zijn vele zorgvragers gebaat bij de zorgboerderijactiviteiten op onze land- en tuinbouwbedrijven. De zorgboerderijactiviteiten worden afgestemd op maat van de vraag en de ondersteuningsnood van de zorgvrager. Deze afstemming, het mee kunnen draaien op het ritme van het land- of tuinbouwbedrijf en van de seizoenen in die familiale sfeer, het contact met dieren en planten blijken heel heilzaam te zijn voor zorgvragers.
Ondersteuning
De subsidie vanuit het Agentschap Landbouw en Zeevisserij wordt toegekend zodra er een geldige overeenkomst is tussen de voorziening en het land- of tuinbouwbedrijf, waardoor het agentschap geen cijfers heeft over vraag en aanbod.
Landbouwminister Brouns maakte van de gelegenheid gebruik om een aantal maatregelen aan te stippen die zich richten naar actieve landbouwers, om hen te ondersteunen bij de start of bij het uitoefenen van zorgboerderijactiviteiten. Het Agentschap Landbouw en Zeevisserij verleent daarbij steun onder het huidige Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).
Er is VLIF-steun mogelijk aan 40% voor inrichting van het landbouwbedrijf in het kader van deze verbredingsactiviteit onder de investeringscode ‘Bedrijfsruimten voor zorgvragers: inrichting, specifieke afwerking, structurele indeling van de ruimte (binnenmuren) en materiaal’. Ook bij de VLIF-maatregel ‘VLIF Opstart van of omschakeling naar een toekomstgerichte duurzame ondernemingsstrategie op een landbouwbedrijf’ kan verbreding naar zorgboerderijactiviteiten een onderdeel uitmaken van een plan van aanpak. Tijdens de eerste oproep van deze nieuwe maatregel in 2024 werden er zo 2 aanvragen goedgekeurd die expliciet inzetten op zorgvragers.
Via de vormingsplannen en de kennisportefeuille kunnen actieve landbouwers deelnemen aan vormingsmomenten of advies inkopen over zorgboerderijactiviteiten. Steunpunt Groene Zorg is een belangrijke speler voor het aanleveren van onder andere deze vormingen.
