Veranderende wetgeving beïnvloedt tractorverkoop van 2017
Het nieuwe jaar is al even aangevat, zodat we ook een balans trachten op te maken van de tractorverkoop vorig jaar. We schrijven hier duidelijk trachten, want exacte wetenschap is het niet. We leggen uit waarom.
Het evalueren van de tractorverkoop gebeurt aan de hand van de cijfergegevens die de Dienst Inschrijving Voertuigen (D.I.V.) levert. Dit is eigenlijk cijfermateriaal dat wat uitgespit moet worden om begrijpbare eindconclusies te nemen.
Doorheen de jaren werd dit proces steeds moeilijker omwille van privacyredenen opgelegd door de wetgever. Dit maakt dat we vandaag verkoopstatistieken berekend hebben die bij benadering correct zijn. Het absoluut cijfer kan enkele eenheden naar boven of onder verschillen, maar de tendens zit alvast juist. Dit heeft de redactie afgetoetst in de praktijk.
Als we het in dit artikel hebben over verkoopcijfers, dan gaat dit eigenlijk over inschrijvingen bij de DIV. Invoerders spreken nog wel eens van ‘facturaties’. Dit kan een verschil geven tussen de twee cijfers. Een verkochte en dus gefactureerde tractor is immers nog niet noodzakelijk ingeschreven. Hij kan nog in stock staan bij de dealer.
Een ander probleem waar de officiële registraties mee kampen, is de inschrijving van oldtimertractoren, maar dan niet in de hoedanigheid van oldtimer, wel als ‘gewone’ landbouwtractor. Ook de inschrijving van jong gebruikt materiaal (zelfs minder dan twee jaar) of het zogenaamde nep-tweedehandsmateriaal beïnvloeden de statistieken van nieuwverkopen op ongunstige wijze.
Kleine en grote tractoren? Waar maken we het onderscheid? Zelf leggen we een grens bij ‘50 pk’. Sommige merken trekken deze grens echter op richting 60 pk, anderen verlagen ze richting 48 pk. Iedereen heeft er zijn eigen redenen voor om de grens tussen groot en klein een beetje te verleggen.
Meer dan 50 pk
Kijken we allereerst naar de markt van de grote tractoren of deze boven de 50 pk, dan weten we uit het verleden dat dit traditioneel een markt is die ergens rond de 2.250 stuks ligt. In 2016 zaten we ernstig onder deze ‘norm’ met 1.892 verkochte stuks.
Vorig jaar was dan weer beter met 2.040 stuks. De absolute nr 1 met de meest verkochte stuks is New Holland, die 509 exemplaren spreekwoordelijk over de toonbank zag gaan. Een marktaandeel van ruim 25% wordt gehaald. Op plaats twee komt John Deere met 331 verkochte stuks.
Na voornoemde twee sterkhouders komt er nog een sterk trio dat elk meer dan 200 tractoren wist te slijten, met name Fendt (256), Case IH (224) en Deutz-Fahr (216). De top drie is in 2017 wel gewijzigd ten opzichte van de laatste jaren. Zo komt in de verkoopstatistiek van 2017 Fendt op plaats drie te staan.
Massey Ferguson en Valtra wisten beide meer dan honderd tractoren te verkopen met respectievelijk 130 en 102 stuks. Voor Valtra is dit een mooi resultaat. Blijkbaar hadden zij een succesvolle decembermaand met 35 inschrijvingen. Er wisten nog andere merken sterk te imponeren in december. Op rekening van John Deere mogen er maar liefst 43 nieuwe inschrijvingen genoteerd worden en bij Deutz-Fahr 36.
De top tien wordt verder afgesloten met Claas (78), Steyr (61) en Kubota (50). Mc Cormick valt net buiten de top 10, maar weet toch op te vallen met 23 verkochte tractoren.
In de staart van het lijstje vinden we traditioneel merken terug zoals Kioti, JCB, Lamborghini, Zetor, Lindner. Enigzins verrassend voor ons was om de merken Iseki en Goldoni hier terug te vinden. Dit kjan verklaard worden door het feit dat deze merken traditioneel gekend zijn voor hun compacte tractoren. Zij breiden hun gamma steeds uit naar boven, richting een vermogen met meer dan 50 pk. Dit maakt dat zij hier opgelijst staan.
Enkele topmaanden
We kunnen nog meegeven dat de inschrijving van nieuwe tractoren piekte in de maanden maart en april van vorig jaar. Dit is een logisch gegeven, daar het gaat om ‘nieuwe inschrijvingen’. De term ‘verkopen’ is misschien ietwat slecht gekozen, omdat een verkoop kan doorgaan enkele maanden voor dat de tractor geleverd wordt aan zijn gebruiker en hierdoor wordt ingeschreven. Dit wetende is het heel begrijpelijk dat er meer ‘inschrijvingen’ waren in de maanden maart en april, respectievelijk zo’n 216 en 224 stuks. Maart en april zijn traditioneel de maanden waarin het drukke voorjaarswerk begint en iedereen zijn nieuwe tractor wil gebruiken.
Ook de maanden september en oktober waren met 190 en 155 nieuwe registraties bij DIV goed te noemen. Ook hier vond de verkoop enige tijd voordien plaats en reflecteert deze wellicht de wens van de ondernemers om over nieuw materiaal te beschikken voor de najaarsoogst.
De maand december was zeker niet slecht voor de inschrijving van nieuwe tractoren met 213 stuks. In dit kader moet opgemerkt worden dat sommige tractoren ‘moesten’ ingeschreven zijn voor Nieuwjaar, omdat op 1 januari 2018 de wetgeving immers veranderde en de strengere ‘Mother Regulation’ in voege ging. Deze stelt bijkomende eisen aan tractoren, met een licht verhoogd kostenplaatje.
Explosie bij de kleintjes
De tractorenmarkt met een vermogen onder de 50 pk is jaarlijks goed voor zo’n 500 stuks. Al moeten we direct bemerken dat deze markt groeiende is jaar na jaar. Wat er in 2017 gebeurd is, overtreft echter alles. De markt lijkt geëxplodeerd te zijn. Het aantal nieuw ingeschreven voertuigen tikt af ergens rond de 1.084 stuks.
Als verklaring wordt de ‘Mother Regulation’ genoemd, die vanaf Nieuwjaar in werking trad. Vooral de eisen op gebied van veiligheid die gesteld worden aan de tractoren, maakt deze finaal duurder voor de klant. In een latere fase zouden deze tractoren ook invloed ondervinden van aangescherpte emissietechniek.
De Mother Regulation heeft dus gezorgd voor een verkoopboost in de markt, al blijft het een ietwat kunstmatig effect. Zo is er sprake van een dealer die dertig stuks op stock heeft genomen en ingeschreven, om prijsverhogingen ten gevolge van aangescherpte wetgeving voor te zijn. Aan ons werd ook gezegd dat sommige fabrikanten niet klaar waren om te voldoen aan de nieuwe wetgeving. Als oplossing werd een zekere ‘voorraad’ geproduceerd en ingeschreven om de klanten te blijven dienen.
De sterk toegenomen verkoopcijfers bij de compacte tractoren vallen ook te verklaren door het gegeven dat sommige fabrikanten hun dealers en de eindklant nagenoeg verplichten of alvast stevige druk zetten om de ‘minitractor’ in te schrijven. Deze houding zagen we vroeger veel minder. Vooral bij tuinaanleggers werden tractoren maar weinig ingeschreven, hoofdzakelijk omdat ze niet op de openbare weg komen en vervoerd worden via aanhangwagen of vrachtwagen.
Verreikers
Als we het over de verkoop van verreikers hebben, dan hebben we het over de verkoop van landbouwverreikers. In ons land kan een verreiker op enkele manieren ingeschreven worden: als tractor, zelfrijdend landbouwmateriaal, bedrijfs- of constructiemateriaal,... De verkoop- of inschrijvingscijfers waar wij zicht op hebben betreft de zuivere landbouwverreiker/tractor. Deze nuance moeten we maken omdat verreikers die op een andere manier ingeschreven zijn onder onze ‘radar’ blijven.
De cijfers zijn wat ze zijn en wij doen hier allereerst een vreemde vaststelling: ten opzichte van 2016 nam de markt enorm af (meer dan 200 stuks). Telefonisch hebben we even een rondvraag gehouden langs enkele invoerders voor een verklaring van deze daling, maar een duidelijk antwoord kregen we niet. We hebben zeker niet het gevoel dat de lippen stijf op elkaar worden gehouden om een slecht resultaat te verzwijgen. De verklaring kan ons inziens eerder een samengaan van diverse factoren zijn.
Zo is de markt van de verreikers sinds een piek in 2012 enkel nog maar aan het dalen gegaan. We zitten hier duidelijk in een vervangingsmarkt dan wel in een groeimarkt. Van 2015 naar 2016 nam de markt nog af met 80 stuks, maar om daar een vervolg aan te breien met een afname van meer dan 200 stuks in 2017, lijkt ons een grote stap. Bij navraag werd ons ingefluisterd dat er waarschijnlijk meerdere landbouwverreikers zijn die in 2017 niet zijn ingeschreven als tractor omwille van verstrengde wetgeving op milieukundig en technisch vlak. Dit is echter een ingreep die voor nieuwjaar gebeurd moest zijn, waardoor stockmachines sneller zijn ingeschreven. Dit negatief en positief effect zou elkaar kunnen opheffen, maar we zien het niet in de cijfers. Wie zorgt voor de verklaring?
Vertegenwoordigers van fabrikanten die we spraken, waren alvast niet negatief gestemd over de verreikerverkoop die ze vorig jaar gerealiseerd hebben. Hun gevoel geeft aan dat de afzet op eenzelfde niveau zit. Agribex 2017 pakt voor hen ook gunstig uit, maar deze nieuwverkopen werden nog niet ingeschreven in de statistieken van vorig jaar.
Onze conclusie is dat cijfers wel iets zeggen, maar niet alles. Het gevoel in de sector zit alvast goed over vorig jaar én de nabije toekomst.
Sterk trio
Een sterk trio wordt gevormd op de verreikermarkt ten eerste bestaande uit JCB, die als enige meer dan honderd stuks wist te verkopen, namelijk 113. Ze voelen echter de hete adem van Manitou in hun nek met net geen honderd verkochte stuks of maar liefst 97 voertuigen. Op plaats drie staat Merlo met 73 verkochte stuks.
Na de top drie wordt een groot gat geslagen vooraleer we nummer vier in het klassement terugvinden. Dit is New Holland met 37 verkochte verreikers. Caterpillar en Claas wisten er evenveel aan de man te brengen, namelijk 12 stuks elk. Van Case IH werden er in 2017 dan weer 9 nieuwe inschrijvingen genoteerd. Verder tellen ook nog Bobcat, Dieci, Deutz-Fahr en Kramer mee als het gaat om verkochte landbouwverreikers.
