Bijen en bieten kunnen samenleven
Aanstaande vrijdag zullen de Europese lidstaten zich in het zogenaamde SCOPAFF waarschijnlijk uitspreken over het al dan niet verbieden van drie actieve bestanddelen in gewasbeschermingsproducten.
De reden hiervoor is de negatieve impact die ze op bijen zouden hebben. De drie bewuste stoffen behoren tot de neonicotinoïden en zijn cruciaal voor de Belgische bieten- en cichoreiteelt. Indien er een verbod komt, vraagt de Confederatie van Belgische Bietenplanters in ieder geval een uitzondering voor deze twee teelten.
Sommige studies zouden wijzen op het gevaar van de neonicotinoïden op navolgende teelten en zodoende indirect ook op bijen die hiermee in contact zouden komen. Andere studies geven dan weer aan dat dit risico miniem of zelfs onbestaande is. Hoe dan ook zijn sommige politici gewonnen voor een Europees verbod op neonicotinoïden.
Vergelingsziekte
De stopzetting ervan in de zaadomhulling van de suikerbiet en van cichorei zou voor de Belgische telers zware gevolgen hebben. De neonicotinoïden vormen immers de best mogelijk beschikbare bescherming tegen de vergelingsziekte, die typisch in onze streek kan uitbreken en meer dan de helft van de bieten- en cichoreiaanplant kan vernietigen. Dit opbrengstverlies zou bovenop de al moeilijke marktomstandigheden komen, nu de Europese quota en minimumprijzen eind september 2017 verdwenen zijn.
Geen valabel alternatief
Er bestaat ook geen valabel alternatief, niet nu en ook niet op middellange termijn. Voor bijen, andere bestuivers en nuttige insecten zou een verbod ook een stap achteruit zijn, omdat de zaadbehandeling zou moeten vervangen worden door herhaalde bladinsecticidebehandelingen. Deze zijn weinig effectief tegen bladluizen wegens resistenties. Bladbespuitingen zijn niet enkel meer risicovol voor de gebruikers, de bestuivers, de nuttige insecten en het milieu, maar ook minder doeltreffend.
Ruimere gevolgen
"We moeten ook naar de ruimere gevolgen durven kijken", stelt CBB-secretaris-generaal Peter Haegeman. "Vanwege de hoge gevoeligheid voor vergelingsziekte in ons land, zou de stopzetting van de neonicotinoïden een ernstige klap voor de bieten- en cichoreiteelt betekenen, en zelfs het voortbestaan van de suikerfabrieken hypothekeren. Een verbod zou ook de teelt van voederbieten in gevaar brengen, wat dan weer de voedselautonomie van de landbouwbedrijven vermindert. Ook de projecten voor de productie van biogas uit bieten komen hiermee op losse schroeven te staan."
De CBB wil dan ook dat het gebruik van neonicotinoïden in de zaadomhulling van de suikerbiet en van cichorei toegelaten blijft. De momenteel beschikbare studies bewijzen niet onomstotelijk de risico’s van dit gebruik van neonicotinoïden voor bijen en andere bestuivers. Tegelijkertijd vraagt ze dat de technieken om neonicotinoïden in de zaadomhulling te gebruiken verder geperfectioneerd worden, en dat de overheid het onderzoek naar alternatieven (zowel gewasbeschermingsmiddelen als genetische verbetering van bieten en cichorei) ondersteunt.
